Rapport
Molenmakersambacht
fundamenten, een restauratie of een imitatie?
De bouwer beschouwde het als restauratie,
de volgende generatie als verwerpelijke imi
tatie, tegenwoordig is men geneigd het noch
het een nóch het ander te noemen, maar een
curieus produkt van 19de-eeuwse ridder-ro-
mantiek-in-baksteen.
Het strakke standpunt dat een hersteld Age-
bouw niet meer als oorspronkelijk kan gel
den omdat een deel - soms een belangrijk
deel - der bouwelementen van recente datum
is, blijft even ver van de waarheid als de
neogothische 'restauratie'. Het gebouw is
immers niet alleen gevormde en gevoegde
materie maar ook een geestelijke schepping
in zijn vorm, verhoudingen, kleur en materi
aalkeuze, en daarop is de restauratie gericht.
Bij alle klachten over onverantwoorde ver
nielingen in ons nationaal bezit aan monu
menten, dorps- en stedeschoon, en over de
onvoldoende geldmiddelen voor restauratie
kan het als een positief winstpunt worden
beschouwd dat zowel de theoretische inzich
ten over behoud, herstel en vernieuwing, als
de werkwijze in de restauratiepraktijk, in de
laatste jaren zozeer zijn verdiept en verfijnd,
dat de stelling: liever sloop dan restauratie
omdat dit op imitatie neerkomt, rustig naar
het terrein der verouderde 'slogans' verwe
zen kan worden.
De herstelde kap van molen De Vriendschap te
Weesp, klaar om op de romp te worden getakeld.
Foto: Jos Kooren, Hoofddorp.
Op 5 januari jl. werd in de molen De Noord
te Schiedam, aan de staatssecretaris van Eco
nomische Zaken Van Zeil het eerste exem
plaar aangeboden van het rapport 'Struc
tuurschets van de Nederlandse ambachte
lijke molenmakerij en een prognose van
haar toekomstige ontwikkeling'. Het rap
port geeft de resultaten van een knelpunte
nonderzoek, dat op verzoek van de Neder
landse Vereniging van Molenmakers
(N.V.V.M.), verricht is door de vakgroep
Sociale en economische vraagstukken van
het midden- en kleinbedrijf van de Katholie:
ke Hogeschool, Tilburg.
Voorzitter Verbij van de N.V.V.M. haalde
in zijn toespraak één van de belangrijkste
conclusies van het rapport naar voren: de
noodzaak voor de molenmaker om zowel
een bekwaam ambachtsman als een goede
ondernemer te zijn.
Al sinds haar oprichting beijvert de
N.V.V.M. zich ervoor, de vakgenoten ervan
te overtuigen dat niet een onderlinge concur
rentiestrijd om de schaarser wordende or
ders, maar een gezamenlijke inspanning om
het ambacht gezond te maken en te houden,
tot resultaten zal leiden.
En Verbij wees daarbij ook terecht op een
bestaande wisselwerking: geen molenbe
scherming zonder een levenskrachtig molen
makersambacht, en omgekeerd.
Het rapport stelt, dat het systeem van perio
dieke ingrijpende restauraties zowel in het
belang van de molens als van het ambacht
vervangen moet worden door regelmatig on
derhoud. Deze gedachte wordt nader uitge
werkt in een 30-jarenplan, waarmee de res
tauratieachterstand kan worden weggewerkt,
het hele nog aanwezige bestand van ruim
100Ó molens in goede staat behouden blijft
en het molenmakersambacht een aanvaard
bare toekomst tegemoet kan zien. Voor de
totale kosten van ƒ10 miljoen per jaar
wordt de suggestie gedaan voor een redelijke
lastenverdeling over de eigenaar en verschil
lende subsidiërende overheden.
Er is veel basismateriaal bijeengebracht dat
ook voor andere doeleinden weer bruikbaar
is. Daardoor is het rapport voor molenlief
hebbers een goede bron van informatie, te
meer daar het in gewoon, prettig leesbaar,
Nederlands is geschreven.
In zijn toespraak zei de Staatssecretaris, dat
de regering niet in staat en ook niet bereid is
om in het wilde weg geld voor goede doel
einden uit te delen. Wie echter zelf initiatie
ven ontplooit, kan een welwillend oor vin
den voor het verkrijgen van steun. Hier ligt
het materiaal op tafel, waarop een beleid
voor molenbehoud kan worden gefundeerd.
Laten we de in te stellen begeleidingscom
missie succes daarbij toewensen.
Het rapport is verkrijgbaar door overmaking
van 12,50 op bankrekening 436662051
van de N.V.V.M.
Dr. Ir. R. van de Waal
voorzitter van de Vereniging Hollandsche
Molen
41
