beurde veel meer. Zo werden de bewoners
van het witte stadje met een gemeentelijke
subsidie aangemoedigd hun huizen weer te
witten. Met het Rijk kwam een bijzondere
regeling voor de restauratie van de vele ka
rakteristieke woonhuizen, die Thorn rijk is,
tot stand. Het kerkbestuur vormde een stich
ting, die een meerjarenplan voor de restaura
tie van de Abdijkerk met zijn vele kerkschat
ten ontwikkelde, waarbij voor de financie
ring van het eigen aandeel een aantrekkelijke
ontvangst van het bezoek werd georgani
seerd. Voor Heemschut vormden al deze ac
tiviteiten aanleiding van zijn waardering
blijk te geven door toekenning in 1969 van
de jaarlijkse oorkonde aan Thorn. Op 10 mei
1969 reisde Ton Koot hiertoe van Amster
dam naar Thorn om de oorkonde persoonlijk
te komen aanbieden in het nieuwe gemeente
huis van Thorn.
VERENIGING 'VRIENDEN VAN THORN'
In Heemschuts waardering deelden samen
met het gemeentebestuur de 'Vrienden van
Thorn'. Naar het voorbeeld van de 'Vrien
den van Veere' was die vereniging op 20 mei
1967 opgericht, met als doel 'het bevorderen
van de belangstelling voor het karakter, de
cultuur en de geschiedenis van Thorn, als
mede het verstevigen van de band zowel
tussen haar leden onderling als tussen haar
leden en de bewoners van Thorn, alles in de
meest uitgebreide zin'.
Hiertoe houdt de vereniging o.a. een Jaar
dag, - die ook dit jaar met een afwisselend
programma op de eerste zaterdag in septem
ber werd gehouden - en ontvangen de leden
twee keer per jaar de Thomer Nieuwsbrief.
Voor verdere informatie mag ik hier volstaan
met een verwijzing naar het secretariaat, p/a
Gemeentehuis Thorn.
VRIJWILLIGERS BEHOUDEN NU
THORN ÈN HUN UITKERING
Had het gemeentebestuur van Thorn bij de
uitvoering van de vele plannen, die onder
leiding van de achtereenvolgende burge
meesters, (Jo) Smeets, Schutgens en Houben
tot stand kwamen, in de jaren zestig en ze
ventig financieel het tij mee, de burgemees
ter, die in de jaren tachtig aantrad, (Jan)
Smeets, moet bij de financiering een veel
groter vindingrijkheid aan de dag leggen dan
zijn voorgangers.
Uniek is tot nu toe de wijze, waarop hij erin
geslaagd is een groep werkloze inwoners van
Thorn te betrekken bij de voorbereiding van
de restauratie van de fundamenten van de
gebouwen, die tot 1795 dienden als abdij en
paleis van de vorstin-abdis, de meest histori
sche plek van Thorn.
In de bijna twee eeuwen, die verstreken zijn
na de afbraak van die gebouwen, was het
braakliggende terrein geheel overwoekerd
geraakt met brandnetels, heesters, schuurtjes
en soortgelijke opstallen. Konden voor de
eigenlijke restauratie van de fundamenten
e.d. nog wel de benodigde gelden worden
verkregen, voor het 'schoon' opleveren van
het 'bouwterrein' was dit echter niet het ge-
193
ft
val. Dit zou moeten gebeuren door het eigen
gemeentepersoneel, doch dat zou nog wel
één a twee jaar op zich laten wachten.
Tegen deze achtergrond bleken de daarvoor
verantwoordelijke autoriteiten bereid het ge
meentebestuur van Thorn te machtigen een
overeenkomst aan te gaan met een aantal
werkloze inwoners om als vrijwilliger deze
werkzaamheden uit te voeren met behoud
van hun uitkering en tegen betaling van een
geringe onkostenvergoeding. Na uitvoerig
overleg met vertegenwoordigers van de vak
organisaties, heeft men ook van die zijde zijn
instemming betuigd met dit initiatief, dat bij
de betrokken inwoners van Thorn met veel
enthousiasme was ontvangen.
Hoewel alleen in de ochtenduren is gewerkt,
kon het terrein toch in een periode van tien
weken 'schoon' worden opgeleverd. Een bij
zonderheid is nog, dat voor de deskundige
leiding een extra kracht kon worden aange
trokken in het kader van de werkverruimen-
de maatregelen, een WVM-er in het vak
jargon.
In de personele sfeer verdient ook vermel
ding, dat Thorn met zijn 2700 inwoners na
200 jaar vorig jaar weer een eigen gemeente
archivaris heeft gekregen.
Aan de rand van de oude kern werd op
20 mei jl. een aan de historische omgeving
aangepast nieuw postkantoor geopend, tege
lijk met de oplevering van een aantal huizen,
waarvan het wooncomfort in het kader van
de stadsvernieuwing werd verbeterd. Het
stadsbeeld van Thorn nadert na ongeveer tien
jaar restauratie zijn voltooiing. In het buiten
gebied werd de gemeente Thorn voor
200.000,- eigenaar van de - in oorsprong
Gotische - kasteelhoeve 'De Grote Hegge',
die de provincie Limburg in de jaren zeven
tig in het kader van de ontgrindingen had
aangekocht en op uitstekende wijze voor
meer dan 1.000.000,- had laten restaure
ren. De provincie was er tot nu toe niet in
geslaagd aan dat gebouw een passende be
stemming te geven; het is nu aan het ge
meentebestuur van Thorn dit te proberen.
Zo maakte deze zomer een groep werkloze
inwoners van Thorn het terrein van de voormalige
abdij 'schoon', ter voorbereiding van de
restauratie van de fundamenten.
AMICI INSULAE
Langs 'De Grote Hegge' liep in vroeger da
gen de weg naar het veer naar Stevensweert.
Hoewel o.a. door de ontgrindingen de con
tacten met 'het eiland in de Maas' aanzien
lijk zijn verminderd, kwamen de oprichters
van de 'Amici Insulae' toch naar het witte
stadje om inlichtingen in te winnen over de
'Vrienden van Thorn', bij de loco-gemeente
secretaris Jan Wolfs - al meer dan een kwart
eeuw standvastig èn bindend element in
Thorn.
Naast de doör de Spanjaarden aangelegde
stervormige vesting Stevensweert - die dit
jaar zijn 350-jarig bestaan viert - spreken op
het 'eiland in de Maas' vooral tot de verbeel
ding het in oorsprong Gotische - en onlangs
stijlvol gerestaureerde huis Hasselholt in
Ohé en in Laak de ruïne van de eveneens
350-jarige Walborg, die de gouverneur van
Spaans Gelderland, graaf Frederik van den
Bergh, liet bouwen voor zijn jonge vrouw,
Josina Walburgis gravin van Löwenstein-
Wertheim-Rochefort. Naar de overlevering
wil, zou graaf Frederik Josina geschaakt
hebben in Thorn, waar zij tegen haar zin
door haar vader in de abdij was geplaatst en
op 15-jarige leeftijd tot vorstin-abdis werd
gekozen.
Het verschil tussen het gemeentebestuur van
Thorn en dat van de gemeente Stevensweert,
Ohé en Laak is dat het eerste de ontgrinders
geen kansen meer wil geven, terwijl laatstge
noemd gemeentebestuur er juist voor geko
zen heeft aan dergelijke vernielingen ruim
baan te geven.
Hoe de 'Amici Insulae' op soortgelijke wijze
als de 'Vrienden van Thorn' inhoud kunnen
geven aan hun doelstelling bespraken zij op
hun eerste Jaardag, die op 22 oktober jl. is
gehouden. Secretaris van deze vereniging is
de heer H. G. M. Rutten, Molenstraat
Noord 9, 6107 BJ Stevensweert.
