Scholieren
schuurden, metselden
en schilderden
V
126
VAKANTIEWERKKAMP HEEMSCHUT GESLAAGDE ERVARING
'Ik heb het oude tuinhuisje meehelpen afschuren en geverfd. Het was heerlijk om op deze
stralende zomerdagen hier te werken', zegt Inge Epping, VWO-scholiere uit Leersum.
Samen met onder anderen Sandra Oosterwold, leerlinge van de Laboratoriumschool in Den
Haag, in een jeugdgroep van vakantievrijwilligers, is op de havezathe Voorstonden, in het
zeer natuurrijke gebied van Brummen, hard gewerkt.
Ze kwamen van her en der, jongeren die
veertien dagen van hun zomervakantie wil
den besteden aan een opknapbeurt van ver
vallen verleden.
'Ik ben afgestudeerd aan de Vrije Universi
teit in Amsterdam, Rechten. Omdat ik nog
geen uitzicht had op een werkkring als jonge
jurist, leek het me aantrekkelijk mee te doen
aan het eerste proef kamp van Heemschut.
De architectuur heeft me altijd aangetrok
ken, het is Rechten geworden, maar zo'n
hobby in de architectonische sfeer blijft je
boeien', vertelt Jan de Zeeuw.
Hij heeft zich met anderen beziggehouden
met het opmetselen van de waterput bij het
koetshuis op het uitgestrekte landgoed. 'We
hebben er onder meer vier rondstenen inge
metseld, die afkomstig waren van de Wijn
huistoren in Zutfen'.
Metselwerk, plamuren, schuren en opschil
deren, dat was in grote lijnen het werkpro
gramma. Dit Heemschut-werkkamp voor
jongeren moet men zien in het brede verband
van vakantiekampen; archeologische werk
kampen, die destijds ontwikkeld zijn in de
kring van de N.J.B.G. (Nederlandse Jeugd
bond voor Bestudering van de Geschiede
nis), de natuurbeschermingskampen van het
I.V.N. (Instituut voor Natuurbeschermingse
ducatie) en landgoedkampen van de ANWB.
'Waarom geen restauratiekampen voor jon
geren? Hen stimuleren tot daadwerkelijke
belangstelling voor versteend cultuurbezit?'
Die vraag komt bij Heemschut op, mede
gezien voorbeelden in het buitenland, en
werd ingevuld door een samenwerking van
N.J.B.G., N.C.M. en Heemschut. Voor
stonden en St. Jansklooster in Overijssel
werden gedurende enkele augustusweken
proeftuinen met deelnemers, die er tevens
een geslaagde vakantie van hebben gemaakt.
Het alternatieve programma: werken bin
nenshuis bij ongunstig weer, is geen dag
uitgevoerd. De weersgesteldheid leidde vol
ledig tot werken in de open lucht.
De vacantievrijwilligers op Voorstonden en de
bewoner Egbert Hoogenberk.
BEGIN VAN TRADITIE
Mevr. Paulien Hengeveld-Brand, als initia
tiefneemster en begeleidster van de eerste
twee Heemschutwerkkampen, ziet in de toe
komst goede mogelijkheden. 'We zijn be
scheiden begonnen, er is nu enige ervaring
opgedaan.' Op de sluitingsdag van het kamp
in Voorstonden, tijdens een feestelijk inter
mezzo, bracht ze terecht dank aan de vrijwil
ligers - architecten, bouwkundige ingenieurs
en andere deskundigen - die maandenlang
regelmatig bijeenkwamen om de twee kam
pen voor te bereiden; en natuurlijk ook aan
de jongeren, die als een voorhoede zijn op
getreden. In de ban raken van de sfeer van
het monument - en dat hoeft zeker niet in de
eerste plaats een monumentaal monument te
zijn - kan inspirerend werken. Dat heeft het
in Voorstonden beslist gedaan. 'Jè mag ook
verwachten dat er van dit werkkamp een
propagandistische werking uitgaat. En wat
onze cultuur-historische landgoederen be
treft, die dreigen vaak in de vergeethoek te
raken.' De vertegenwoordigster van Bond
Heemschut gelooft: niet alleen in een traditie
door met hetzelfde elan als waarmee de op
richters van Heemschut ruim 70 jaar geleden
zijn gestart, steeds nieuwe activiteiten voor
het schutten van het heem te ontplooien. Zij
meent ook dat een groeiende samenwerking
van verenigingen en bonden, die jaarlijks
vrijwilligerskampen houden, een vérstrek
kend algemeen belang zal kunnen dienen.
De contacten met Natuurmonumenten en
Staatsbosbeheer in dit verband zijn veelbelo
vend. Bemoedigend was dat ook leden van
de N.J.B.G. in eigen kring opmerkzaam wa
ren gemaakt op dit gemeenschappelijk initia
tief en zich voor de Heemschutrestauratie-
werkplaatsen hadden aangemeld.
LEERMEESTER GER
Is bouwkundige, praktische kennis gewenst?
'Wanneer jongeren die bezitten is dat meege
nomen. Eerder staan handvaardigheid en
toewijding voorop.' De heer Ger van der
Wilt (34), die dit jaar zijn aannemersdiploma
heeft behaald, afkomstig uit Bodegraven, en
zijn vrouw Seri waren kampvader en -moe
der. Zij zorgde voor de maaltijden en heeft
hier- ook haar fotografische hobby kunnen
uitleven (haar foto's van het werkkamp zijn
bij deze beschouwing afgedrukt). Maar hij
was bovenal leermeester. 'Ik heb de idealis
tische instelling om mee te helpen datgene in
stand te houden wat waard is om behouden te
blijven. Neem nu het koetshuis met ons
slaapbivak op de bovenverdieping en ons
dagverblijf in het grote stalgedeelte'.
Hij wijst op de dakgoten, die verwaarloosd
waren. Het water tastte de funderingen aan.
'De jongens hebben de bovenste steenlaag
van de fundering (klinkers) grondig hersteld.
Een heel practische voorziening. We hebben
gezamelijk bekeken hoe de 'heer van Voor
stonden', Egbert J. Hoogenberk, de verf
voor de frontmuur van het koetshuis 'histo
risch' heeft gemengd, opdat de lichtgele
kleur van weleer kon terugkeren.'
