Assendelftse
vaarboerderij
Uit het
korenmetershuis
SLOOPVERGUNNING ONGEDAAN GEMAAKT
Mejuffrouw Melchers t
Vele oudere leden zullen zijn getroffen door
het bericht dat onlangs op 88-jarige leeftijd
mejuffrouw M. M. Melchers is overleden.
Mejuffrouw Melchers was in de Bond
Heemschut een begrip. Zij was lange tijd een
zeer belangstellend lid en zette zich geduren
de vele jaren ook actief in voor de Bond.
Hoewel slecht ter been, begaf zij zich, na
haar pensionering, wekelijks enige midda
gen vanuit haar bovenhuis op de Looiers
gracht naar ons bureau. Hier verzorgde zij
geheel belangeloos de ledenwerving. Zij
schreef namens het bestuur talloze instellin
gen en personen aan om hen te attenderen op
de doelstellingen van de Bond, die haar zelf
na aan het hart lagen, om hen op te wekken
tot toetreding of donatie.
Een dankbare vermelding van haar werk was
lang een stereotiepe passage in onze jaarver
slagen.
Zij deed dit werk op ons bureau in alle be
scheidenheid en stilte, maar was daarnaast
wel een zeer vertrouwde verschijning op de
jaarvergaderingen en excursies van de Bond,
zodat vele leden haar kenden.
Er zullen niet veel Amsterdammers meer zijn
die zich, zoals zij, de Overtoom nog herinne
ren als spiegelend water. Zij heeft zich bij
alle veranderingen in vooral het Amsterdam
se stadsbeeld steeds zeer betrokken gevoeld.
Maar ook het wel en wee van het vele
schoons buiten de hoofdstad had haar warme
belangstelling. Zij nam deel aan bijvoor
beeld de excursies van de Nederlandse Kas
telenstichting. Toen het haar mogelijk werd
heeft zij deelgenomen aan verscheidene kunst
historisch begeleide reizen naar Frankrijk en
elders in Europa, tot in Turkije en Iran toe.
In latere jaren heeft zij ook haar goede dien
sten ingezet bij de vereniging 'De Holland-
sche Molen'.
Onze Bond heeft in haar een heel bijzonder
en tot op hoge leeftijd actief lid verloren.
H. Rowaan
Ten aanzien van de Hollandsche Manege
aan de Vondelstraat te Amsterdam, waar
over door ons in het verleden menig maal
weTd gerapporteerd, hebben B&W onlangs
besloten het restauratieplan openbaar aan
te besteden. Dat wil zeggen dat de lang uit
gebleven restauratie eindelijk zal worden uit
gevoerd! Het Rijk neemt 1,25 miljoen
voor zijn rekening, Monumentenzorg Am
sterdam 75.0.000,-, de dienst Grondbedrijf
1,1 miljoen, de Provincie N.-Holland
240.000,- terwijl ook 520.000,- als
Werkgelegenheidsbijdrage van Sociale Za
ken is toegezegd. De totale restauratiekosten
worden geschat op 4.500.000,-. Wij stel
len ons voor op deze restauratie in een vol
gend nummer nader terug te komen.
142
Assendelft kent slechts een vijftal bescherm
de monumenten, waaronder - sinds kort - de
St. Odolphuskerk en - sinds 1965 - de daar
tegenover liggende boerderij Dorpsstraat
523. De adem stokte ons dan ook even in de
keel toen wij hoorden dat 11 augustus 1981
de Minister van C.R.M. een sloopvergun
ning had afgegeven voor de boerderij.
Hoe was dat nu mogelijk?
Het betreft hier nl. een voor de Zaanstreek
unieke boerderij, te weten een 'vaarboerde
rij' die geheel is aangepast aan het transport
over water. Vroeger kwam dit type wel va
ker voor maar, voorzover bekend, is Dorps
straat 523 de enig overgebleven vaarboerde
rij in het Zaanse land. Een andere, bijzonde
re kwaliteit van deze boerderij is het feit dat
hij uit twee zogenaamde 'vierkanten' bestaat
in plaats van één zoals gebruikelijk. Een zó
grote boerderij is voor de Zaanstreek (en
eigenlijk voor heel Noord-Holland) dan ook
zeer opmerkelijk. Voorts heeft Dorpsstraat
523 een fraai exterieur met zijn Zaanse kap
met tuitgeveltje, dat op een voortreffelijke
wijze de symmetrie van de boerderij accen
tueert. Ook is nog de kaaskamer aanwezig
die dateert uit de tijd dat de boer zelf zuivel
producten maakte.
Het was duidelijk dat deze boerderij niet
gesloopt mocht worden! De Stichting Zaans
Schoon en haar dochterstichting Frans Mars
zijn, evenals de gemeente Zaanstad, in be
roep gegaan tegen genoemde afgifte van de
sloopvergunning.
De Stichting Frans Mars heeft daarbij aan
getoond dat Dorpsstraat 523 zeer wel en met
relatief beperkte middelen te restaureren is.
Hiertoe is een aantal technisch en financiëel
alternatieve restauratieplannen opgesteld.
'Zaans Schoon' lichtte in de beroepsproce
dure de grote cultuur-historische waarde van
de boerderij nader toe.
Een en ander is niet zonder succes gebleven,
want bij Koninklijk Besluit van 17 maart
1983 werd de sloopvergunning vernietigd.
Uit dit Koninklijk Besluit blijkt dat, naast
motieven van cultuur-historische aard,
ook de mogelijkheid van een restauratie
tegen aanvaardbare kosten een belang
rijke rol heeft gespeeld bij de vernietiging
van de sloopvergunning.
Er is thans een geheel nieuwe situatie ont
staan waarin getracht zal moeten worden om
met de eigenaren van de boerderij tot over
eenstemming te geraken omtrent het materië
le behoud van de boerderij.
Mr. H. Pielkenrood
secretaris Zaans Schoon
Dorpsstraat 523 te Assendelft.
De waarschijnlijk enige overgebleven
vaarboerderij in het Zaanse land, een boerderij
die geheel aangepast is aan het transport over
water. Zowel in- als uitwendig zijn nog vele
authentieke elementen aanwezig. Daar herstel
niet al te grote sommen gelds zal vergen,
vernietigde de Kroon de verleende
sloopvergunning. Foto: Rijksdienst voor de
Monumentenzorg, Zeist.
-i.J'l -1L.'
.y''
