139
wijzigingen was toestemming nodig geweest
van de Raad voor Archeologie. Deze Raad
was in geen enkel geval geraadpleegd en dus
werden de verantwoordelijke eigenaars ge
dwongen om de gevels van hun huizen in de
staal van vóór 1960 terug te brengen. Dit
geschiedde op grond van een verrichte in
ventarisatie volgens een aantal basisprinci
pes. In een korte spanne tijds wisten dr.
Dimacopoulos en zijn medewerkers de goed
keuring van de Minister te krijgen over 123
dossiers die betrekking hadden op 133 privé-
huizen die hersteld moesten worden volgens
gemaakte bouwtekeningen met uitvoerige
beschrijving van het uit te voeren restauratie
werk. Een ministeriële beschikking bepaalde
dat het werk in januari 1981 uitgevoerd
moest zijn op straffe van rechtsvervolging.
Ofschoon wel met enige vertraging, door
aanvankelijke onwil der bewoners van wie
een aantal in beroep ging tegen deze mini-
striële beschikking, begon het restauratie
werk op gang te komen. Dit werd ironisch
genoeg nog bevorderd door een aardbeving
waardoor een aantal huizen onmiddellijk
moest worden aangepakt en waarvoor wel
meteen subsidie en gunstige leningen door
de overheid en de National Mortgage Bank
werden verstrekt.
Een neoklassiek huis, Tripodstraat, na restauratie STIMULANSEN
tot de Acropolis). Werd Plaka 1961 nog be
woond door 17.000 inwoners, in 1974 waren
dat er slechts 4.500 en bestonden er 200
horeca bedrijfjes met een capaciteit voor
20.000 personen.
STROOM VAN PROTESTEN
Geleidelijk aan lieten inwoners, instellingen
en de pers allerlei vormen van protest horen
en werd de regering gevraagd om maatrege
len te nemen.
De eerste besprekingen vonden plaats in
1964, doch het moest jaren duren voordat
pas in 1975 een rapport werd voltooid door
een daartoe aangewezen groep deskundigen,
waarin aanbevelingen werden gedaan. Be
langrijke aanbevelingen waren: bescherming
en behoud van heel Plaka; instandhouding
van Plaka als levend stadsdeel; behoud van
zijn functionele structuur met inbegrip van
aanpassing aan hedendaagse levenspatronen
en het respecteren van bestaande eigendoms
rechten.
Inmiddels werd de golf van protesten, zowel
van Atheners als vanuit het buitenland, met
name over de groeiende commercialisering
van de wijk, zo ernstig dat in 1978 het Mi
nisterie van Volkshuisvesting opdracht gaf
tot uitwerking over te gaan van de aanbeve
lingen en de nodige maatregelen te nemen.
Eén van de personen die deze opdracht in
1980 kregen was de schrijver van het tweede
artikel in Monumentum, dr. J. Dimacopou
los. Hij baseerde de strategie om de gebou
wen in Plaka te redden zonder aanwending
van overheidsgelden op het door hem gecon
stateerde feit dat alle aantastingen van huizen
in de voorgaande twintig jaar gebeurd waren
in strijd met de wet. Voor de ingevoerde
Het hele restauratieprogramma werd in sep
tember 1981 voltooid en vergde circa
50.000,-. De resultaten bleken zo succes
vol dat door het ministerie van Cultuur een
nieuw restauratieprogramma werd gestart
voor rehabilitatie van Plakahuizen in eigen
dom van de staat.
Inmiddels was een belangrijke beslissing ge-
Gezicht op de Romeinse Agora met
de 'Winden'-toren, omgeven door
gerestaureerde gebouwen.
nomen inzake wettelijke bescherming van
het stratenpatroon van Plaka en de aanwij
zing van een aantal voetgangersgebieden. In
Griekenland toen nog een novum! Dat hield
in dat ook fundamentele aanpassingen plaats
vonden op het gebied van openbare werken,
b.v. vernieuwing en aanleg van leidingen,
zoals gasleidingen (zodra heel Plaka van gas
leidingen zal zijn voorzien ten behoeve van
centrale verwarming, zal de luchtverontrei
niging in de onmiddellijke nabijheid van de
Acropolis sterk afnemen), het instellen van
een centraal televisie antenne systeem, het
verwijderen van bovengrondse bedrading,
het terugbrengen van natuurstenen plaveisel
in de straten en pleintjes, het aanbrengen van
replica's van traditionele lantaarns, enz.
Vanzelfsprekend werd van de gelegenheid
gebruik gemaakt bij straatwerkzaamheden
opgravingen te verrichten, waarbij op tal van
plaatsen archeologische vondsten werden
gedaan.
Voorts wordt gewerkt aan het totstandkomen
van o.a. inventarisatie van die gebouwen in
Plaka (42%) die voor bescherming in aan
merking komen en hoe ze dienen te worden
gerestaureerd, controle over (commerciële)
reclame en uithangborden, nieuwbouw veror
deningen,enz.
CONCLUSIE
Wanneer men heden ten dage Plaka bezoekt
vallen de vele veranderingen duidelijk op: de
sfeer in straten en pleinen is zeer verbeterd,
vele woningen zijn of worden gerestaureerd.
Bewonerscomités zijn zeer actief en nauw
betrokken bij de voortgang van de rehabilita
tie van Plaka en bij het overwinnen van on
getwijfeld nog bestaande tegenstellingen en
problemen.
P. A. H.-B.
Edilor Derek Linstrum;
publishers Butterworths Scienlific Ltd.
