Hoe staat het nu met
Margraten?
:'K' V':u
pSiË ï.1iïÉ
62
Het Plateau van Margraten maakt, zoals be
kend, deel uit van het Zuidlimburgse heuvel
landschap, dat is aangewezen als 'proefge
bied nationaal landschap' o.a. vanwege het
natuurhistorisch waardevol karakter.
VOORGESCHIEDENIS
De ENCI (Eerste Nederlandse Cement In
dustrie) is van plan om een deel van dit
waardevolle gebied af te graven. Van de
mergel die in de grond zit zal cement - een
grondstof voor met name beton - worden
gemaakt.
Kroon, die nu moet beslissen over de aange
vraagde vergunning. Die beslissing wordt
voorbereid door de Raad van State. Deze zal
over enige tijd een hoorzitting houden, waar
in alle belanghebbenden hun mening kunnen
geven. Voorts is in de Tweede Kamer verder
een tweetal belangrijke moties aangenomen,
waarin de regering wordt gevraagd geen be
slissing te nemen over het Plateau van Mar
graten vóórdat de Kamer zich over de zaak
heeft uitgesproken. Het is nog niet duidelijk
óf c.q. wannéér behandeling van de Margra
ten-kwestie in de Tweede Kamer zal plaats
vinden. Evenmin is duidelijk wat er gaat
■nSfmXmï
De ENCI verzocht Gedeputeerde Staten van
Limburg in november 1976 de vergunning te
verlenen die is vereist voor het afgraven van
een deel van het Plateau van Margraten. De
groeve zou 433 ha groot moeten worden en
de mergel zou tot het op 40 m diepte gelegen
grondwater moeten worden weggegraven.
Na het terugstorten van de bovenste laag
grond zou de afgewerkte groeve een diepte
van 30 m krijgen. De ENCI stelde voor om
overwegend steile wanden te laten staan,
eventueel enkele mergelresten te behouden
en de groeve na afwerking voor landbouw en
recreatie in te richten.
De afgraving zal tot gevolg hebben dat niet
alleen de planten- en dierenwereld ter plaatse
Verloren gaan en de samenhang met de om
liggende natuurgebieden wordt verstoord,
maar ook dat van cultuurhistorisch belang
rijke objecten zoals de Van Tienhoven Mo
len bij Wolfshuis, het kasteel Sibber Huis en
enige fraaie boerderijen de directe omgeving
ernstig wordt aangetast. Dit was dan ook de
reden dat Heemschut in 1977, nadat de Alge
mene Bestuursvergadering het bedreigde
plateau ter plaatse had bezocht, een bezwaar
schrift indiende (Zie Heemschut nr. 4/1977
blz. 64-68 en 5/1978 blz. 98).
Heemschut's protest was er één uit de stroom
van bezwaarschriften die werden ingediend
door nationale en lokale natuurbescher-
mings-organisaties
Na een 'fictieve' weigering van Gedeputeer
de Staten ging de ENCI in beroep bij de
Het Sibberhuis op het plateau van Margraten
waarvan de directe omgeving door de
afgravingsplannen wordt bedreigd.
gebeuren als de mening van de Tweede Ka
mer afwijkt van het advies van de Raad van
State aan de Kroon. Het zal al met al nog
zeker 1 a P/2 jaar duren vóórdat de beslissing
over het Kroonberoep is gevallen.
De Nekamigroeve bij 't Rooth. Zó zal het plateau
van Margraten verder worden vernield wanneer
de afgravingsplannen doorgaan.
Foto: A. Verstraelen.
NIEUWE ONTWIKKELINGEN
De strijd om het behoud van het Plateau van
Margraten blijft in volle gang. Er zijn in die
strijd een aantal nieuwe ontwikkelingen die
een definitief 'behoud van het Plateau binnen
het bereik brengen.
Doordat in de komende jaren in cement
steeds meer mergel zal kunnen worden ver
vangen door afvalstoffen en doordat de vraag
naar cement naar verwachting zal dalen, zal
in de toekomst veel minder mergel nodig
zijn. Deze mergel behoeft bovendien niet in
het Plateau van Margraten te worden ge
wonnen.
Er blijkt bovendien nog een grote voorraad
mergel in de St. Pietersberg waar de ENCI
op het ogenblik mergel wint aanwezig te zijn
en een alternatieve locatie van mergel be
vindt zich in Eijsden.
VEILIGSTELLING
Op grond van o.a. deze argumenten dient het
door de ENCI ingestelde beroep tegen de
weigering van een vergunning voor afgra
ving van het Plateau van Margraten te wor
den afgewezen. Onderzoek gedurende de ko
mende tien jaar zal moeten uitwijzen in wel
ke mate alternatieven toepasbaar zijn. Be
drijfsleven en overheid zullen hard moeten
werken aan de introductie van nieuwe mer-
gelbesparende cementsoorten op de markt.
De ENCI en de overheid zullen plannen
moeten ontwikkelen voor de winning van
dieper gelegen mergel in de St. Pietersberg
en bij Eijsden. Voor een doeltreffende plan
ning van de toekomstige cementvoorziening
is het noodzakelijk: dat de ontwikkeling van'
de vraag naar cement in de komende jaren
nauwkeurig wordt geanalyseerd. Op deze
wijze is er een goede kans dat het Plateau
van Margraten definitief kan worden veilig
gesteld.
Van uitgebreidere gegevens kan worden ken
nisgenomen in de uitgave 'Natuurbehoud',
November 1981 van de Vereniging tot Be
houd van Natuurmonumenten, waaruit een
deel van bovenstaande gegevens is overge
nomen.
P.A.H.-B.
