52
Noten
1. Parmono Atmadi, Pelita Borobudur, Re-
publik Indonesia 1979.
2. H. P. Berlage, Mijn Indische Reis, ge
dachten over cultuur en kunst, Rotterdam
1931.
3. Een goed overzicht van wat in de 17e en
18e eeuw werd gebouwd vindt men in: V. I.
van de Wall, Oude Hollandsche bouwkunst
in Indonesië, Antwerpen/Utrecht 1942, met
uitstekende literatuuropgave. Nadien ver
scheen nog: H. A. Breuning, Het voormali
ge Batavia, Heemschutserie, Amsterdam
1954.
4. A. P. de Franca, Portuguese influence in
Indonesia, Jakarta 1970.
5. Enige voorbeelden staan in: J. G. Watt-
jes, Nieuw-Nederlandsche Bouwkunst, Am
sterdam 1929. Indonesische publikaties over
Jakarta tonen dikwijls goede voorbeelden
van 19e en 20e eeuwse architektuur, bv. R.
Mohammed Ali en F. Bodmer, Djakarta
through the ages, Djakarta (toen nog met D!)
1969 en A. Surjomihardjo, The growth of
Jakarta, Jakarta 1977. Vrij veel 19e eeuwse
en enige 20e eeuwse architektuur is voorts
afgebeeld door P. Heijboer in: Reizen door
een onvoltooid verleden, Haarlem 1980.
dels tijd daterende 'Harmonie' wordt nog
steeds gediscussieerd.
De laatste fase van de Nederlandse architek
tuur, die tussen de beide wereldoorlogen, is
soms heel karakteristiek (grote delen van
Bandung werden in die jaren gebouwd) en
begint ook belangstelling te trekken. Ook
wat dat aspekt betreft zou een samenspel met
Nederland op prijs gesteld worden! Zijn er
nog bureaus, die tekeningen hebben van
vóór 1940 in Indonesië uitgevoerde werken?
In de 'Droogbak' is daarvan nog steeds wei
nig aanwezig.
Niet meer dan een fractie kon ik hier aanroe
ren. Een schat aan architektuur ligt daar nog
op onderzoek-in-samenspel te wachten!
C. L. Temminck Groll
Afb. 4: Stadhuis en plein met brongebouwtje na
restauratie. Foto museum Jakarta.
Afb. 5: Sergio dello Strologo en een medewerker
op het opgegraven fundament van het
brongebouwtje midden op het plein Taman
Fatahillah. Foto restauratiebureau Jakarta.
Afb. 7: Detail van de ingangspartij van het huis
Reinier de Klerk. Foto C.L.T.G.
Afb. 8: Een deel van het presidentieel paleis te
Bogor, het vroegere paleis van de G.G.
Afb. 6: De pakhuizen bij de Pasar Ikan.
Foto C.L.T.G.
