A^
A^
bï
Heemschut
Heemschut
48
{.'tT.rTr 'i 'L-iiLii.*
Den Haag Na het bestemmingsplan
Willemspark e.o. hoopt men dat spoedig een
soortgelijk bestemmingsplan voor het be
schermde gebied van de St. Jacobskerk (het
gebied van de Groenmarkt en de Riviervis
markt) zal kunnen worden ingediend. Het
derde beschermde stadsgebied: het Binnen
hof e.o., komt het laatst aan de beurt. Dit
laatste houdt mede verband met de plannen
van het Rijk tot uitbreiding van het Tweede-
Kamercomplex.
De uitbreiding van de Tweede Kamer
Tegen deze uitbreidingsplannen waren voor
al op grond van de eventuele aantasting van
het beschermde gebied, grote bezwaren ge
maakt. Volgens een nu bijtte Tweede Kamer
ingediend rapport zal het zgn. plan - ir. P.B.
de Bruijn thans zestien procent minder ruim
te vergen dan oorspronkelijk was voorgeno
men. Er zullen niettemin enige gebouwen
worden gesloopt, zoals het gebouw van de
Hoge Raad aan het Plein (1938) en het tele
foongebouw aan de Hofcingel (tussen Lange
Poten en Binnenhof). Het pand op de hoek
van de Lange Poten en de Hofcingel (eens
een bekend mode-magazijn: Au bon Marché
wordt door nieuwbouw vervangen. Hotel
Central (1913; Lange Poten) blijft in stand,
evenals het voormalige ministerie van Justi
tie aan het Plein.
Het is de bedoeling, dat de Hoge Raad zijn
intrek neemt in het thans nog als Koninklijke
Bibliotheek in gebruik zijnde gebouw aan
het Lange Voorhout. Dit uit de 18e eeuw
daterende gebouw staat bekend als het Huis
d'Huguêtan en had Daniël Marot als bouw
meester. Het is een van de fraaiste gebouwen
aan het statige Lange Voorhout, zowel wat
exterieur als het interieur betreft.
Voor de Koninklijke Bibliotheek nadert
thans nieuwbouw nabij het Centraal Station
zijn voltooiing.
Pen Haag. Het in de eerste wereldoorlog
voor Koningin Wilhelmina door de Haagse
architect L.J. Falkenburg in de Scheveningse
duinen gebouwde landhuis 'de Ruygenhoek'
wordt met sloop bedreigd. Het landhuis, dat
ook tijdens de regering van Koningin Wil
helmina bij weinigen bekend was - men kon
het alleen van een hoge duintop uit de verte
zien liggen - verkeert in zeer vervallen staat.
Ofschoon het landhuis geen bijzondere ar
chitectonische kwaliteiten bezit, wordt het
toch van historische betekenis geacht, reden
waarom er van verschillende kanten op
wordt aangedrongen het te restaureren en er
een nieuwe bestemming aan te geven. Het
zou bijv. geschikt zijn voor recreatie-oord
voor gehandicapten enz. Tot de organisaties,
die zich voor het behoud inspannen behoort
de oudheidkundige vereniging 'Die Haghe',
die zich met een adres tot de Haagse ge
meenteraad heeft gewend. v. d. W.
De spoorwegarchitectuur in Nederland
1841-1938 door Drs. H. Romers. De ge
schiedenis van de spoorwegen en de materië
le objecten daaraan verbonden staan in veler
belangstelling.
Tot nu toe ontbrak echter een overzicht van
stations in Nederland maar we kunnen wel
stellen, dat met deze publicatie in deze lacu
ne is voorzien.
Op overtuigende wijze is heel het gevarieer
de bezit aan stations zoals dat eens in Neder
land vertegenwoordigd was vastgelegd.
Het overzicht vangt aan in 1841, toen het
eerste definitieve station in Haarlem werd
gebouwd. Het bestaat uit een beknopte be
schrijving, bouwtekeningen, zeer vaak ver
gezeld van een plattegrond, waar mogelijk
aannemings- en verbouwingsgegevens.
Waar mogelijk is ook een foto toegevoegd,
maar bij sommige van de oudste stations was
deze kennelijk niet voorhanden. De snelheid
waarmee ook in de 19e eeuw stations ver
vangen werden blijkt alleen al hieruit.
Van veel stations zijn alleen oude ansichten
bewaard en de publicatie van dat materiaal
maakt het boek al zeer waardevol.
Nu alle fotomateriaal over stations bijeenge
bracht is, blijkt de veelheid van vormen die
gebruikt werden, verbluffend te zijn, en dit
ondanks het feit dat er een verregaande sys
tematisering in ontwerpprocedure gebezigd
werd. Maar de nieuwe opdracht - het station
- bracht kennelijk veel nieuwe en experi
mentele ontwerpen mee. Deze zijn nu bij
eengebracht en uit het overzichtswerk van
Romers proeft men dat de auteur hart heeft
voor de oude stations. Wij citeren 'Laat ons
hopen, dat het in- en uitwendig wijzigen van
oude stations door de N.S.-directie uitslui
tend zal worden toevertrouwd aan een archi
tect, die competent is om een dergelijk werk
te maken'.
Ook in het woord vooraf komt dat beleid van
de N.S. ter sprake 'pogingen om de Neder
landse Spoorwegen een nieuw gezicht te ge
ven de stationsgebouwen niet ongemoeid ge
laten heeft'.
Van de waarde van die stations zal ieder die
dit fotoboek/naslagwerk in handen krijgt,
zich er van kunnen overtuigen, als hij dat al
niet was.
Walburg Pers, Zutphen;
ISBN 906011.366.7; 97,50
E. d. W.
In de reeks 'Merewade' van de gelijknamige
stichting is het vierde deel verschenen 'Gor-
cums Heren', regentenpolitiek 1650- 1750.
(Na Molens in Gorinchem, Van Watergeus
tot Schorpioen en H. F. van Peer, een Gor-
cumer die historie schreef.)
De inhoud bestaat voor een deel uit een be
werking van de doctoraal-scriptie van de
schrijver, H. F. de Wit.
Het boek gaat over een facet van de politiek,
nl. de twisten in de genoemde periode tussen
de heren vroedschappen, de regenten, in
Gorcum vaak verdeeld in groepen, aange
duid als facties (factie-tegenstellingen waren
in heel Holland te vinden).
Een periode van economische teruggang en
een stad in verval, dat is het decor voor de
genoemde twisten. Het boekje is geïllus
treerd met vele portretten en voorzien van
stambomen van bekende geslachten zoals de
familie van Hoey, van der Goes en van
Schuylenburch.
ISBN 90.70544. 01. 6: 19,50.
P. A. H.-B.
De Molens van Amsterdam, in oude an
sichten, deel 1 door Mr. J. H. van den Hoek
Ostende, adjunct-gemeentearchivaris van
Amsterdam, bestuurslid van de Vereniging
'De Hollandsche Moleri' en de Bond Heem
schut.
De voorplaat toont een afbeelding van de
Korenmolen 'De Gooyer' in het begin van
deze eeuw.
Aangezien deze molen één der (weinige)
overgeblevene is van de talrijke molens,
hoofdzakelijk korenmolens die Amsterdam
rijk was (in het midden van de 19e eeuw
stonden alleen al op de 26 bolwerken van de
17e eeuwse omwalling molens), zijn er vele
foto's voorhanden die deze molens in diverse
stadia laten zien.
Aardig is dat deelkaarten zijn opgenomen
voor de situering van de molens.
Hiervoor is o.a. gebruik gemaakt van de
mooie plattegrond van Gerred de Broen uit
1725, zoals die in het monumentenjaar,
1975, werd uitgegeven door CocaCola in
samenwerking met het Gemeentelijk Bureau
Monumentenzorg, Bond Heemschut en het
Gemeentelijk Bureau Voorlichting. Uiter
aard werden vele foto's gebruikt van Jacob
Olie en Mr. E. I. Asser. Twee volgende de
len zullen respectievelijk houtzaagmolens en
poldermolens behandelen.
Uitgave van Europese Bibliotheek te Zalt-
bommel, ISBN 90-288.1623.2: 32,-.
P. A. H.-B.