Bezoek aan Amersfoort
kelvormigen uitbouw, waarin de plaats
voor de ark.
In het midden van de ark bevindt zich de
biema waarop de wet gelezen wordt, met
het Parnassijns-gestoelte. De ark sluit
zich in het grondvlak daarachter aan met
een breeden marmeren trap van 6 treden
hoog, waarop in het midden het spreek
gestoelte voor den opperrabbijn. In het
schip der synagoge bevinden zich 363 en
in de zijarmen 116 zitplaatsen. Rondom
de synagoge boven bevinden zich de
vrouwengalerijen met 148 zitplaatsen,
afgesloten door gemetselde balustraden,
waarop hol bewerkte gegoten ijzeren or
namenten, als een fijn netwerk tot ge-
heele afsluiting, overeenkomstig den ri
tus van den Joodschen godsdienst'.
Lyrisch wijdt de krant uit over de rijke en
Het interieur van de gerestaureerde
doch nog zéér lege Synagoge te
Groningen!
Foto: Rijksuniversiteit te Groningen
smaakvolle inrichting van de nieuwe sy
nagoge. Wel wordt daarbij gesteld, dat
de prachtige voorgevel van het gebouw
niet voldoende tot zijn recht komt in de
smalle Folkingestraat. In de tachtig jaar,
die sindsdien zijn verlopen, is het stads
beeld in dit deel van Groningen nauwe
lijks gewijzigd. Nog steeds rijst de Syna
goge in het smalle straatje op als een
merkwaardige eend in de bijt. Een mo
numentaal gebouw in een relatief arme
buurt. Het ministerie van CRM zette het
pand op de monumentenlijst en vervol
gens konden de desbetreffende instan
ties aan het werk tot het verwerven van
de benodigde restauratiesubsidies.
Uniek gebouw
'Ik ben ervan overtuigd, dat deze syna
goge landelijke bekendheid gaat krijgen.
Dit gebouw is uniek', zegt ir. A. Th.
Dubbeling, de restauratiearchitect uit
Groningen. 'Als de synagoge klaar is en
opnieuw is ingericht, dan zul je pas zien,
hoe bijzonder dit gebouw is. En één van
de redenen, waarom deze synagoge,
bouwkundig gezien, een zo belangrijk
monument blijkt te zijn, is de combinatie
van vormrijkdom enerzijds en armoedi
ge uitvoering anderzijds. Het is een te
ken van de tijd, waarin de synagoge werd
gebouwd. Het was, economisch gezien,
een weinig aantrekkelijke tijd en dat
vind je terug in dit gebouw. Er was geen
geld en dat is te merken.
Nu met de restauratie komt dat pas goed
aan het licht.
Zo lijken de beschilderingen van het
houten tongewelf op afstand heel mooi
en rijk. In werkelijkheid zijn ze aange
bracht met behulp van sjablonen en met
heel dunne laagjes verf. Dit tekent de
tijd van toen en we hebben er dan ook
alles aan gedaan om dit te behouden.
Toen we er vlak bij kwamen, zagen we
dat de verf er bijna afviel. En we reali
seerden ons, dat het aanbrengen van de
ze beschilderingen een vermogen zou
gaan kosten. Maar we wilden die wel zo
goed mogelijk behouden en daarom
hebben we gekozen voor het vastzetten
van de schilderingen met behulp van
blanke lak.
De glas-in-lood ramen zijn in dun lood
gezet en bevestigd aan heel dunne brug-
staven. En zo zijn er veel voorbeelden te
noemen van een wat arme uitvoering,'
Zo zeg de hr. Dubbeling.
'Maar rijk aan deze synagoge is de gewel
dige uitmonstering in vorm en kleur.
Kijk naar de kapitelen, naar de vensters
in de transepten, de voorgevel met het
prachtige roosvenster, de open galerij
en. Het is een heel boeiend gebouw'.
Na de restauratie van de synagoge komt
nu dus de inrichting aan de orde. Omdat
architect Dubbeling niet van Joodse hui
ze is en zoals hij zelf zegt geen verstand
heeft van de specifieke eisen, die aan de
inrichting voor de Joodse erediensten
worden gesteld, heeft hij de hulp inge
roepen van de Joodse ontwerper Piet
Cohen uit Amsterdam.
De restauratie van het gebouw plus de
inrichting worden door de subsidiërende
overheden betaald. Maar om alles wat
nodig is voor de inrichting van de synago
ge en voor de inrichting van de ontmoe
tingsruimten optimaal te kunnen realise
ren is er - naar schatting - twee ton te
weinig.
In 1975 werd de Stichting Folkingestraat-
Synagoge opgericht met als eerste doel
de synagoge te behoeden voor de onder
gang en een restauratie van het gebouw
te bevorderen. 'Onze taak is nog niet
afgelopen. In de naaste toekomst zal de
Stichting stand-by blijven als het gaat om
activiteiten in de tentoonstellingsruimte
en wellicht ook in de sociale ruimte.
Op dit moment zitten wij met het finan
ciële probleem. We hebben wel wat do
nateurs, maar niet genoeg. Daarom zijn
donaties en ook eenmalige giften wel
kom op gironummer 3492074 of op
banknummer ABN Groningen
57.05.26.272, postgiro bank 802394
t.n.v. Stichting Folkingestraat-
Synagoge, Torenweg 15, 9774 PH
Adorp, zegt Lenny Wolgen uit Adorp,
één van degenen, die de Stichting mee
hielp oprichten.
Toos Bartelds
(Provinciale ledendag, Utrecht)
Er zijn veel aanmeldingen binnenge
komen voor zaterdag 22 augustus!
Een beperkt aantal leden kan zich
nog aanmelden.
(Parkeren op terrein van de Willem
III-kazerne aan de Stadsring.)
Aanvang (aankomst) 10 uur Joris-
kerk. Kosten 15,- overmaken op
giro 124326 t.n.v. Bond Heemschut.
115