Den Haag zet nieuwe stap op de weg van
monumentenzorg
"&BEJBÜ
133 Het gemeentebestuur van Den Haag
maakt z'n belofte waar. Ca. vier jaar gele
den werd tegen medio '80 een vervolg
toegezegd op de nota 'Zicht op stadsge
zicht en monument'. Dit vervolg is nu in
een (tweede) nota verschenen en als de
gemeenteraad er mee akkoord gaat - en
dat valt wel te verwachten - dan kan er op
het gebied van de monumentenzorg in
Den Haag nog veel gebeuren. Gelukkig
maar, want er is in de afgelopen decennia
veel verloren gegaan. De nieuwe nota
doet o.a. de volgende aanbevelingen:
1vaststelling van een gemeentelijke mo
numentenverordening. Als eerste in Ne
derland had Den Haag in 1920 een ge
meentelijke verordening, maar die werd
ingetrokken toen de Monumentenwet in
werking trad.
2. Uitbreiding van het gemeentelijk mo
numentenbureau, o.a. met een stadsar-
cheoloog en een kunsthistoricus.
3. Ca. 2370 panden komen in aanmer
king op de gemeentelijke monumenten
lijst te worden geplaatst. (Er staan ca. 700
monumenten op de rijkslijst)
4. Het verdient aanbeveling in de bestem
mingsplannen waarborgen op te nemen
waardoor verstorende bebouwing in de
zgn. zichtassen en aantasting van het
stadssilhouet voorkomen kunnen wor
den.
5De reclame-verordening moet worden
herzien: strengere eisen voor lichtrecla
mes.
6. Het zou aanbeveling verdienen, dat het
ministerie van CRM om redenen van
vooral werkgelegenheid zo spoedig mo
gelijk de begroting voor restauratiesubsi
dies drastisch verhoogt en de sedert 1972
bestaande subsidiestop opheft. Om de
zelfde redenen zou het ministerie van
VRO de rehabilitatiesubsidies drastisch
moeten verhogen. Zowel binnen de be
schermde stadsgezichten als daarbuiten
in het door de 17de-eeuwsc grachtengor
del omgeven gebied, maar vooral in de
tussen 1850 en 1940 gebouwde stadsde
len, komen talrijke panden op grond van
hun architectuur-historische kwaliteit
voor bescherming in aanmerking, aldus
de tweede nota. Daarbij (vooral) de ex
ponenten van de 'jongere bouwkunst'.
Goede voorbeelden uit de periode 1860-
ca. 1900 geven binnen de grachtengordel
o.a. Parkstraat, Willemstraat en Nieuwe
Schoolstraat Buiten de omgrachting
DE 'ANTROPOSOFISCHE' VILLA AAN DE
NIEBOERWEG, DIE IN AANMERKING KOMT
VOOR BESCHERMING. EEN ANDER
VOORBEELD VAN DEZE ARCHITECTUUR UIT
DEJONGERE TIJD IS DE RUDOLPH
STEINER-KLINIEK AAN HET
WESTBROEKPARK TE SCHEVENINGEN
FOTO: BURO MEYER BV. DEN HAAG
o.a. Nassauplein, Surinamestraat, Ko
ninginnegracht. Van Karnebeeklaan,
Prinses Mariestraat, Van de Spiegel
straat, Van Speijkstraat, Nieuwstraat,
Laan Copes van Cattenburch, Nassau-
kwartier, Groot Hertoginnelaan en delen
van de Regentesselaan, de Waldeck Pyr-
montkade en de Statenlaan. Panden met
gevels in Art Nouveau treft men ver
spreid door de stad aan, terwijl gevelarchi
tectuur in een voor de jaren rond 1900
karakteristieke vermenging van neo-
renaissance, motieven van Berlage en Art
Nouveau vooral in het Statenkwartier,
maar ook elders, zoals in het Belgische
Park, voorkomen. Voorts worden ge
noemd het Prinsevinkenpark, het Van
Stolkpark en Zorgvliet, alsmede arbei
derswoningbouw aan de Van Hogen-
dorpstraat (1868), de Diaconiewoningen
aan het Om en Bij, de Papaverhof (1920)
van Jan Wils-en de Pluvierhof (1919).
Ook genoemd worden de huizenreeks
aan de Kwartellaan (Kropholler) en rond
de Lourdeskerk (Scheveningen), evenals
de bungalows van Bijvoet en Duiker
(1925) in Kijkduin. Voorts woonhuizen
van Berlage, Rietveld en Van Loghem en
het hoogst merkwaardige 'Antroposofi
sche' huis 'Winjewanje' aan de Nieboer-
weg (vermoedelijk van de architecten
Chr. Wegerifen Fr. Gerretsen). De nota
vestigt verder de aandacht op grote mo
numenten van jongere bouwkunst die
niet beschermd zijn: de Watertoren
(1874), het station Hollandsche Spoor
(1888), van J. C. van Wijk en H.Westra
jr.: de Passage het Vredespaleis
van A. Jacot de Bonnetrie (1913) en van
P. Kramer: de Bijenkorf (Grote Markt
straat). De nota meent overigens dat ook
de rijkslijst uitbreiding behoeft. Als mo
nument van bedrijf en techniek wordt
ook nog genoemd het voormalige ge
maal aan de Houtrustweg met de sluis-
kom en de sluizen.
v.d.W.
