m
WÊSÊÊ
niet allemaal van grootse, maar vaak wel
van lieflijke architectuur) omgebouwd
werden tot winkelpanden met veel glas.
De wallen en grachten van Appingedam
waren in 1536 al verdwenen in opdracht
van de Habsburgse keizer Karei V. De
stedelijke trots bestond slechts uit de
stadsrechterlijke oorkonde en verder
niets.
Appingedam dankt zijn naam aan een
dam in het riviertje de Apt. De dam en
het riviertje zijn ook al lang verdwenen.
Interessant is dat Appingedam de enige
stad in de provincie Groningen is ge
weest die zich, naast de trotse en aanma
tigende hoofdstad Groningen, tot stad
heeft kunnen ontwikkelen. Want in feite
is er door de eeuwen heen slechts één stad
in dit gewest geweest en dat was de stad
Groningen. Een magnifieke stad, dat
wel, maar ook de stad die door de eeu
wen heen haar eigen machtspositie met
alle haar ten dienste staande middelen
handhaafde. Appingedam is in de scha
duw van Groningen een klein stadje ge
bleven en heeft een lange, maar ook een
zeer bescheiden geschiedenis. Maar het
heeft wel een paar imponerende monu
menten. En met name ook op het gebied
van de beeldbepalende elementen telt
Appingedam zeer boeiende stukjes archi
tectuur. Bij voorbeeld de gereformeerde
Kerk uit 1927 en een paar villa's van rond
de eeuwwisseling.
De twee meest imposante monumenten
van dit Groningse stadje zijn de Nicolai-
kerk en het Damster (is Appingedams)
stadhuis.
Het oudste deel van de kerk dateert uit
het midden van de dertiende eeuw. Van
na de Reformatie is de prachtige preek
stoel uit 1665 en het gerestaureerde
Hinsch-orgel uit 1744. Tegen de kerk aan
staat het stadhuis van Appingedam. Het
werd gebouwd in 1630 met op de begane
grond een open galerij vóór de vroeger
als Waag dienst doende benedenruimte.
Door latere uitbreidingen is het stadhuis
vastgebouwd aan de kerk. Het stadhuis is
momenteel uitsluitend in gebruik als re
presentatieve ruimte voor raadsvergade
ringen en huwelijksvoltrekkingen, maar
'we willen het gebouw toch wel weer
toegankelijk maken. We denken aan een
ontvangstidee of, om een groot woord te
gebruiken, aan het Burgerzaalidee', licht
de burgemeester toe.
AAN EEN VOOR APPINGEDAM
KARAKTERISTIEK STEEGJE (OUDE
KERKSTRAAT) HET VERMOEDELIJK OUDSTE
PAND IN DEZE STAD (ZIE BOVENDEEL
GEVEL, LINKS OP DE FOTO); VOORBEELD
VAN NIET AANGEPASTE VERBOUWING
DE VOORMALIGE FRANSCHE SCHOOL
(CA. 1880) NA RESTAURATIE. LINKS DE
OORSPRONKELIJKE ROMANO-GOT1SCHE
KERK (UE-EEUW), VERGROOTTOT
HALLENKERK. IN DE HOEK:
OORLOGSMONUMENT
FOTO'S: FOTO HUIZINGA. APPINGEDAM
Het oudste woonhuis van Appingedam
is een gotisch huis uit de vijftiende eeuw.
Het staat op de hoek van de Dijkstraat en
de Kerkstraat. Helaas is een deel van de
achtergevel verdwenen achter een lelijke
uitbouw. Van oorsprong is dit huis een
boerderij - er hebben ooit zo'n tachtig
boerderijen binnen de stadsgrachten van
Appingedam gestaan - nu is het pand in
gebruik als restaurant.
Burgemeester De Loor vindt dat Appin
gedam moet houden wat het heeft, ook
moet hoeden datgene wat de grootste
charme en kracht van de stad uitmaakt.
Dat zijn niet alleen de hangende keukens,
dat is de stedebouwkundige structuur,
dat zijn ook alle panden die samen een
gevelrij vormen aan de beide belangrijk
ste straten van de stad.
'De kerk en het raadhuis laten zien dat wij
een rijke periode hebben gekend. In
vroeger eeuwen moet Appingedam even
gelijkwaardig aan Groningen zijn ge
weest. Maar al snel werd Appingedam
overvleugeld door de steeds machtiger
wordende stad Groningen. Die ontwik
keling valt overal af te lezen. Oorspron
kelijk is de stedebouwkundige structuur
van Appingedam bepaald door drie wa
tergangen. Het middelste was het Darn-
sterdiep (vroeger de Delf), daaraan even
wijdig liepen het Nieuwe Diep en het
Kattendiep. Het laatste is helaas ge
dempt', zegt de burgemeester met spijt
in de stem. 'Maar de aparte stedebouw
kundige structuur is duidelijk bewaard
gebleven. Wij als gemeentebestuur doen
