li
Ui
I
gen de villa's en herenhuizen van net bui
ten de stad, die nu doorgaans zijn inge
richt als kantoor- of artspraktijkruimte.
Verder buiten de stad, in de richting van
de havezathe Hagen, de deftige statie van
Villa Ruimzicht, in de zestiger jaren van
de vorige eeuw als kweekschool-inter
naat gebouwd door ds. Van Dyk, de uit
Friesland afkomstige zendeling van de
'Christelijke Afgescheiden Kerk'. De vil
la is nu lesruimte voor een scholenge
meenschap.
Boerderijen (Saksische bouw) staan vol
op op de lijst, maar ook verscheidene
arbeidershuisjes van rond de eeuwwisse
ling, vooral die van het zogenaamde T-
type. Ook de Amsterdamse School krijgt
aandacht en wel via de aanbeveling
van de complete woonwijk De Kleintjes
kamp (architect Hamers, bouwjaar 1925)
en het voormalig Postkantoor (gebouwd
omstreeks 1920 in de eerder genoemde
Van Nispenstraat. Fabrieksschoorstenen
ook (als historisch industrieel element),
want deze verticale blikvangers zijn in
Doetinchem helemaal verdwenen. Dan,
een kerk: de neo Romaanse basiliek op de
Pas van architect H. W. Valk (gebouwd
in 1934).
En, tot slot van deze selectie, twee 18e
eeuwse karakteristieken, die om onver
klaarbare redenen nooit op de rijkslijst
zijn terechtgekomen: boerderij-herberg
't Onlandt (aan de Rekhemse-weg, hal
verwege Doetinchem-Gaanderen) en de
uit 1775 daterende voormalige herberg
De Wiemelink, ooit een gezellige pleis
terplaats aan de Hessenweg
H
RUIMZICHT, EERTIJDS
KWEEKSCHOOL&TNTERNAAT VAN DS. VAN
DYK
FOTO: HENK WESTERVELD, AALTEN
9
DE MEER DAN TWEE EEUWEN OUDE
HERBERG "T ONLANDT'
FOTO: HENK WESTERVELD, AALTEN.
stijlen van deze eeuw en het streekeigene
wat in en rond Doetnchem nog aanwezig
is."
Instelling van een gemeentelijke monu
mentenverordening wordt om die reden
in het interim-monumenten-rapport een
zaak genoemd van de hoogste urgentie.
Maar Deutekom wil meer. Het rapport
pleit voor de oprichting van een stichting
Stadsherstel, een gemeentelijk rehabili
tatie-plan voor het oude stadsdeel en fi
nanciële ondersteuning om de gewenste
doeleinden te bereiken (bijvoorbeeld een
restauratie-fonds). Ook wordt aandacht
gevraagd voor het uitstippelen van een
monumenten-looproute en de instelling
van een jaarlijkse monumentendag.
Daarnaast zijn er plannen om via het
Doetinchem-Varsseveld. Volgens de
overlevering heeft koning Lodewijk Na
poleon in 1809 hier ook al eens de nacht
doorgebracht, dit keer omdat er een wiel
van zijn reiskoets afliep... Na langdurige
leegstand werd De Wiemelink anderhalf
jaar geleden als woonhuis ingericht, na
een verantwoorde restauratie onder lei
ding van de Velpse architect W. Heine-
man (in Oost-Gelderland bekend om zijn
restauraties in het piepkleine stadje
Bronkhorst).
De voordracht van Deutekom lijkt op
het eerst gezicht een allegaartje, te hooi
en te gras bijeengeraapt. "De voorlopige
keus is echter weloverwogen", zegt Jan
Steijntjes. "We hebben in Doetinchem
niet zo heel veel meer te verliezen. Van
daar ook ruim aandacht voor de bouw-
onderwijs de Doetinchemse jeugd te in
teresseren voor al die vergeten stukjes
plaatselijke historie.
Rob Lurenran
Bronnen: S. Lovink: De Geschiedenis van
Doetinchem; Tegenwoordige staat der vere
nigde Nederlanden, deel 3. Amsterdam, Ti-
riou, 1740; G.J.B. Stork: Doetinchem vroeger
en nu; G. Blankesteijn: Doetinchem in de loop
der eeuwen, foto's: historisch archief oudheid
kundige vereniging De Graafschap; diverse
'kronijeken' Deutekom; Spiegel van een eeuw
Oostgelders Leven (100 jaar Graafschap-
Bode); Historisch Archief dagblad De Gelder
lander; diverse voorlichtingsfolders gemeente
Doetinchem.
