Natuurmonumenten: voor behoud van de groene ruimte Ter gelegenheid van haar 75-jarig bestaan heeft de Vereniging tot Behoud van Na tuurmonumenten, dank zij een aanzien lijke financiële steun van het Rijk, het landgoed Blanken Wambuis op de Zuid- Veluwe in haar bezit gekregen. Een prachtig jubileumgeschenk, waarmee het bezit van de vereniging weer aanzien lijk in omvang is toegenomen. Dat be droeg reeds 33.000 ha, terwijl men bovendien 36.000 ha in beheer had. Na tuurmonumenten had het Blanken Wam buis samen met Staatsbosbeheer al in be heer. Het ca. 2000 ha grote landgoed, gelegen nabij de Hoge Veluwe, is voor een bedrag van 9 miljoen verworven van de in 1974 opgerichte BV 'Unitas- landgoedcren'. De aandelen daarvan wa ren in het bezit van de Stichting Beheer Landbouwgronden èn Natuurmonu menten. Thans is het landgoed, dank zij de bijdrage van het Rijk ten bedrage van ca. 7 miljoen in eigendom van Natuur monumenten overgegaan. Een geluk wens waard. Aanleiding tot de oprichting van de vere niging was het voornemen van de ge meente Amsterdam het Naardermeer te bestemmen tot vuilstortplaats! Dat schoot bij een aantal Nederlanders onder wie Jac. B. Thijsse en E. Heimans in het verkeerde keelgat. Barticulieren maakten het financieel mogelijk het Naardermeer voor dit lot te behoeden en tot aan de Tweede Wereldoorlog zijn het dank zij Natuurmonumenten vrijwel steeds par ticulieren geweest, die het aankoopbeleid van duizenden hectaren natuurschoon door de vereniging bepaalde. Bas na 1945 is het Rijk met geld over de brug geko men om de ondergang van een groot aan tal landgoederen te voorkomen. Ging het in 1905 om het behoud van 'natuurmonumenten' om hun 'weten schappelijke waarde', van het begin af had de vereniging ook het 'volksbelang' op het oog. In 1930 werd gepleit voor het stichten van een 'Nationaal Bark in het midden van ons land, ten behoeve van alle Nederlanders'. Ook zag het bestuur van Natuurmonumenten meer en meer in dat vooral grote gebieden moesten worden gekocht als 'wandeloorden', die men tegenwoordig recreatiegebieden pleegt te noemen. Langzamerhand zijn de doelstellingen verruimd. Intussen nam de bedreiging van de natuur in aard en omvang toe. En hoewel Natuurmonumenten als doel het behoud en beheer van natuur en land schap bovenaan heeft staan, zijn in de huidige doelstellingen verschillende aan knopingspunten naar een breder belan- gengebied te vinden. Zo heeft de vereni ging thans ten doel het behoud en beheer van in natuurwetenschappelijk en land schappelijk opzicht belangrijke terreinen in Nederland met de zich daarop bevin dende monumenten van geschiedenis en kunstin het bijzonder bedoeld in art. 1 van de Monumentenwet. Hier ligt dui delijk de nauwe verwevenheid van Na tuurmonumenten met onze Bond Heem- GEZICHT OP HET NAAR DER MEER, WAAR VAN DE BEDREIGING IN HET BEGIN VAN DEZE EEUW DE STOOT GAF TOT OPRICHTING VAN DE VER. TOT BEHOUD VAN NATUURMONUMENTEN FOTO: EVERTBOEVE, ANKEVEEN. IN 'S GRAVEL AND BEVINDT ZICH DE HOOFDZETEL VAN DE 75-JARIGE VERENIGING TOT BEHOUD VAN NATUURMONUMENTEN, HET PRACHTIGE LANDHUIS SCHA EP EN BURGH' FOTO: EVERT BOEVE. ANKEVEEN schut. De ruimere doelstelling van Na tuurmonumenten heeft er toe bijgedra gen dat de thans 75-jarige vereniging - slechts enkele jaren ouder dan Heem schut een grote aanhang in den lande heeft gekregen. Met ca. 250.000 leden is Natuurmonumenten een 'instelling' die er mag wezen en die zich met het behoud van natuurschoon en landschap grote verdiensten heeft verworven voor ons land en zijn bewoners. Alleen wat aan vankelijk particulieren vermochten te doen is in deze tijd niet meer mogelijk. Ook Natuurmonumenten kan geen be leid voeren, d.w.z. aankopen doen, zon der een beroep te doen op rijksmiddelen. Maar nog steeds wordt ook nu nog een deel van de middelen van Natuurmonu menten uit particuliere bron gefman-

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1980 | | pagina 14