1
1
I
mm
zoals kasteel „Westhove", „Duinbeek",
„Berkenbos", „Molenwijk", „Schoon
oord", „Zeeduin" en „Overduin' Van
de Walcherse buitens ligt slechts huize
„Duinvliet", dichtbij Domburg „ro
mantisch" te vervallen. In Mariekerke
vraagt de ruïne „Poppendamme" om al
gehele restauratie.
Het zijn vrijwel allemaal opwekkende
geluiden, maar er vallen ook wel enkele
kritische opmerkingen te maken. Over
de sloopwoede van Vlissingen vóór 1970
hadden we het al. Een ander punt van
kritiek op Walcheren: rond de dorpsker
ken verstoort onaantrekkelijke nieuw
bouw het zicht op deze monumenten.
Van Schouwen-Duiveland valt goed
nieuws te melden. Op dit eiland zijn zeer
vatie), in Schuddebeurs de gelijknamige
uitspanningen, in Noordgouwe de uit
1462 daterende kerk. In de Ring van
Dreischor zijn vrijwel alle daarvoor in
aanmerking komende woonhuizen
gerestaureerd. Het oudste dateert van
ongeveer 1530; daarbij volgt „de Kazer
ne" (1557). Het „Plae'sen'uus" werd in
1637 gebouwd en drie eeuwen later
gerestaureerd. Het heeft gevelstenen met
Vrouwe Justitia en de wapens van Zee
land en Dreischor. Geïnteresseerden in
gevelstenen vinden in dit plaatsje, maar
bijv. ook in Brouwershaven, nogal wat
van hun gading. Interessant is de bouw
geschiedenis van het stadhuis in Brou
wershaven. Het had oorspronkelijk zijn
gevel aan de tegenwoordige achterzijde,
dus met het front naar de kerk gekeerd.
Later werd er op de dijk een gedeelte vóór
gebouwd. De tegenwoordige voorgevel
werd in 1599 aangebracht. De laatste re
stauratie van dit raadhuisje is van 1970-
1973.
In 1957 werd de aan St. Alard gewijde
kerk in Serooskerke gerestaureerd. En
kele jaren later volgde de restauratie van
de uit de 14e eeuw daterende kerk in
Noordwelle.
In Renesse staat de kerk, gebouwd in de
14e en 15e eeuw centraal. De kerk werd
in 1958 gerestaureerd en in 1978 werd het
in 1916 afgebroken koor herbouwd.
Zierikzee gaat er een beetje prat op, dat in
deze Zeeuwse stad vrijwel evenveel be
schermde monumenten staan als in
Delft.
De geschiedenis van Zierikzee gaat terug
tot de 9e eeuw. De stad heeft tijden van
grote voorspoed gekend, o.a. door la
kenindustrie, handel en visserij, maar de
ze Hanzestad is in de loop der eeuwen
door vele rampen getroffen, zoals bele
geringen door de Vlamingen, de verove
ring door de Spanjaarden en later door de
Franse bezetting. Bovendien werd
Zierikzee geteisterd door branden, pest
epidemieën en stormrampen. Het is dus
eigenlijk een wonder, dat er nog zoveel
bewaard is gebleven uit vervlogen tijden
van welvaart. Vooral na 1953
(stormramp) zijn de restauratiewerk
zaamheden goed op gang gekomen. Zo
werden o.a. hersteld de Gasthuiskerk
(oorspronkelijk 14e eeuw), de indruk
wekkende Sint Lievens Monstertoren
(daterend uit 1454 en ook wel bekend als
de „Dikke Toren"), de Lutherse Kerk,
het stadhuiscomplex (hoofdgebouw uit
1554) en de Nobelpoort 14e eeuw)In de
steigers staan op het ogenblik „Huis de
Haene" (Tempelierenhuis; 14e eeuw en
daarmee het oudste woonhuis van
Zierikzee) en de zgn. Nieuwe Kerk
(1848).
In het havenkwartier werden open gaten
gevuld met zgn. aangepaste woningen;
ook is in dit deel van de stad sprake van
rehabilitatie, zowel van de kant van een
woningbouwvereniging als van particu
liere zijde.
Op Tholen is, vooral na de stormramp,
veel gerestaureerd. In sommige gevallen
heeft men daarvoor vele jaren nodig ge-
veel restauratie-activiteiten ontplooid,
voor een belangrijk deel toe te schrijven
aan de stormramp. Daarbij wordt als ver
blijdend verschijnsel genoemd, dat de be
langstelling voor het architectonisch
erfgoed in ruime kring is toegenomen.
Over de kastelen op dit eiland hadden we
het al eerder in ander verband. Ze verke
ren in redelijke staat. Dat geldt ook voor
zes molens in resp. Nieuwerkerk, Drei
schor, Eikerzee (,,'t Hart"), Brouwers
haven („De Haan"), Haamstede („De
Graanhalm") en Oosterland, die alle zijn
gerestaureerd. „De Korenbloem" in
Zonnemairc vraagt nog om een opknap
beurt. Intussen kwamen restauraties of
renovaties tot stand van de kerk in
Nieuwerkerk (in 1976 onderging de vrij
staande achtkantige toren nog een reno-