trap heeft een leuning met ornamenten van
gesmeed en gegoten ijzer. Op de eerste ver
dieping van het voorgebouw is de foyer, van
waar uit men een riant uitzicht heeft op de
rijbaan. Deze foyer heeft een houten lam-
brizering, met guirlandes en een frontonbe
kroning, versierde paneeldeuren, fraai ge
detailleerd stucwerk aan de wanden en het
plafond, een stijlvol omlijst buffet en een
marmeren schoorsteenmantel.
A. W. Weissman schreef over het werk van
zijn vroegere leermeester, dat de Holland-
sche Manege een absoluut hoogtepunt in het
oeuvre van Van Gendt vormt. En J. Berg
schreef indertijd o.m.: „Inderdaad, dege
nen die hadden meegewerkt aan de tot
standkoming van dit fraaie, in Renaissan-
ce-stijl opgetrokken gebouw, dat, vervaar
digd naar het voorbeeld van de Manege te
Weenen, met deze tot de fraaiste van Euro
pa mocht worden gerekend, hadden alle re
den om met voldoening op hun arbeid terug
te zien". Uiteraard was de wereldberoemde
Spanische Reitschule een lichtend voor
beeld, maar de indeling en de bouwstijl
werden door Van Gendt zeker niet gekopi
eerd. Wellicht diende een ander Weens ge
bouw als voorbeeld voor de open ijzeren
kapconstructie: het helaas niet meer be
staande „Dianabad" aan de Donaustrasse,
zoals het indertijd werd verbouwd door
Ludwig Förster.
Voor de gewone man
De Hollandse Manege is decennia lang de
plaats geweest waar de Amsterdamse ge
goede burgers (en leden van het Koninklijk
Huis) op stijlvolle, haast ceremoniële wijze
de rijkunst beoefenden en gepaste ontspan
ning zochten. Vaste gebruikers waren o.m.
„de Officieren-Rijclub", de „Amster
damse Rij-Sociëteit" en de „Amsterdamse
studentenrijclub H.O.R.S.". De gewone
man kwam er niet aan te pas, maar van die
exclusiviteit is thans niets meer over. Het
niveau van de lessen is hoog gebleven, maar
er wordt nu door mensen uit alle lagen van
de bevolking van de manege gebruik ge-
Irtterieur van de manege
Foto: Dienst Publieke werken
De foyer
Foto: Gem. Bureau Monumentenzorg; G.
Delemare
186