B Geheime kamers, gangen en gewelven in Engeland Wie op de Reguliersgracht te Amsterdam voor nummer 34 stilstaat, ziet een merk waardig huis. Hoewel het slechts drie ramen breed is, heeft het twee stoepen en twee ingangen. De linker ingang is er al leen maar voor de show, de deur kan niet open. Daarachter is een gang, waarin, tijdens de tweede wereldoorlog, tien joodse onderduikers verborgen zijn ge weest. In 1946 werd er in de voorgevel een gedenksteen aangebracht ter herin nering aan dit feit. Op de steen staat St. Joris en de draak met het opschrift: ,,Submergo ut emergam" (ik duik onder om boven te komen). Er zullen in ons land wel meer van dergelijke onderduik plaatsen aan te wijzen zijn. We willen U in deze bijdrage echter iets vertellen over geheime kamers en andere schuilplaatsen in Engeland. Bijzondere bekoring Er gaat een bijzondere bekoring uit van schuilplaatsen uit het verleden en de gehei men die ze verbergen. Ontelbare verhalen 1 Reguliersgracht Amsterdam. en geschiedkundige boeken hebben gezorgd voor de onsterfelijkheid der vertelsels over voortvluchtige prinsen en priesters, ridders of rabauwen, die verborgen werden gehou den in een nauwe ruimte, terwijl de vervol gers vergeefs het huis of het kasteel door zochten. Er bestaat in Groot Brittannië nog steeds een groot aantal geheime kamers in oude burch ten en landhuizen, die bezichtigd kunnen worden. Men vindt ze in bijna ieder graaf schap. De meeste schuilplaatsen werden oorspronkelijk gemaakt voor priesters. Zij dateren uit de regeringsperiode van konin gin Elisabeth I (1533-1603), die fel protes tant, de rooms-katholiekèn vervolgde. De Jezuïeten richtten een belangrijke organisa tie op die priesters incognito overal lieten onderbrengenBeroemd geworden priesters zoals father Carnet en father John Gerard (beter bekend als ,Long John of the little Beard) reisden vermomd door het land. Voor hen werden de geheime kamers aange legd in de grote huizen der katholieken, vaak meer kamers in één huis. Een lekebroeder der Jesuïeten, Nicholas Owen genaamd, was een meester in het aanleggen van dergelijke geheime schuil- plaatsen. Dit werk deed hij meestal 's nachts en bij een van die karweitjes werd hij gesnapt. DeTower van Londen werd zijn strafgevangenis, waar hij gefolterd werd omdat hij zijn geheimen niet wilde verra den. Later werden dezelfde kamers vaak gebruikt door ontsnapte koningsgezinden in de burgeroorlog van'1642-1649 en nog later doordejakobieten, tijdens de opstanden van 1715 en 1745Zelfs koning Karei II 1630- 1685) heeft zich verborgen gehouden in bijna evenveel huizen als waarin Elisabeth I heeft geslapen. In de eerste plaats in Bosco- bel House, bij het dorpje Tong in Shrops- hire, waar hij zich verborgen hield op 6 september 1651. Overdag zat hij in de be roemde Boscobel-eik en 's nachts in het huis. Hier kan men nog steeds verschillende schuilplaatsen bezichtigen, een enge ruimte ondereen kast, een donker hol onder aan de schoorsteen en een klein kamertje, dat al leen maar bereikbaar is door een luik boven aan de zoldertrap. Een zeer bekende vinding is het schilderij, dat als men het uit de lijst neemt, toegang geeft tot de met panelen voorziene salon van Lyme Park te Disley in Cheshire. 164

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1978 | | pagina 26