Een apart hoofstuk vormen de duivenslag poorten in Groningen. Het gebruik ervan stamt zeker uit de 17e eeuw. De grote boer- derijén werden omgracht. Boven de toe- gangsdam werd dan een platte houten of stenen toegangspoort met hekwerk opge richt. De bovenzijde van deze poorten is ingericht als duivenverblijf. Het gebruik van moderne landbouwmachi nes maakte deze poorten en grachten zeer onpraktisch. Hierdoor zijn nagenoeg alle grachten met hun duivenslagpoorten ver dwenen. In Leilens staan nog twee houten slagpoor ten, waarvan er één, die van de voormalige boerderij Boelsemaheerd, wellicht zal ver dwijnen. De boerderij zelf is al enige jaren geleden afgebrand. Tot voor kort werd de oude ingang van het Nederlands Open luchtmuseum gevormd dooreen kleine hou ten slagpoort. Deze is nu opgeslagen. De enige stenen duivenslagpoort bevindt zich nog bij de boerderij Vinkersum in Schildwolde. Hij dateert uit 1659 en is ge restaureerd in de jaren veertig. Het hekwerk ontbreekt en de poort vervult geen toe- gangsfunktie meer. Zoals vermeld werden in de 19e eeuw dui ventillen weer populair. Tillen werden op geknapt of op romantische wijze verbouwd. Uit deze tijd dateren zowel stenen als houten bouwwerkjes, waar onder zeer opmerke lijke. Zo staat op het landgoed Sandwijck in De Bilt een vroege neogothische „kapel" van omstreeks 1800. De onderzijde werd ge bruikt als theehuis, terwijl de bovenverdie ping was ingericht als duivenverblijf. Langs de Langbroeker Wetering staat, be halve een laat neo-gothische duiventoren bij de Sterkenburg, een neo-gothische kapel die oorspronkelijke behoorde bij het voor malig kasteel Molenstein. De toren van de kapel is gebouwd als duiventoren met spitse „vensters" als aan vlieggaten. In Slochteren, bij de Fraeylemaborg, een duiventoren waarvan de onderzijde in ge bruik is als publiek toilet. Stenen duiventil van kasteel Staverden (Ei gendom Gelders Landschap). De til is ver moedelijk, afgaande op de vorm, gebouwd tegen het eind van de vorige etuw, tegelij kertijd met het tegenwoordige huis Staver den. 126

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1978 | | pagina 19