Zilveren anjer voor jhr.
mr. M.W.C. de Jonge
Monumentenwacht
vijf jaar
Nog eens het
grachtenhuisje in Lisse
Symposium Floris V
Jhr. mr. M. W. C. de Jonge, secretaris van
het Wijnhuisfonds te Zutphen, is de zilveren
anjer, onderscheiding van het Prins Bem-
hard Fonds, toegekend. En dit op de vol
gende gronden: „jhr. de Jonge besteedt alle
tijd, die zijn advocatenpraktijk hem over
laat, en meer dan dat, aan de schoonheid
van zijn stad. Hij heeft daarvoor verschil
lende taken op zich genomen, met als voor
naamste het secretariaat van het Wijnhuis
fonds, dat doof vele restauraties het stads
beeld van Zutphen tot een der mooiste van
oostelijk Nederland heeft gemaakt".
We wensen jhr. mr. de Jonge gaarne van
harte geluk met de eervolle onderscheiding,
waarin we overigens ook een erkenning
menen te mogen zien voor het vele werk,
dat in de particuliere sector wordt verricht
tot behoud van ons monumentenbezit.
De Monumentenwacht bestaat vijfjaar; wel
een feit om even bij stil te staan.
Aanleiding tot oprichting was o.m. een lek
kage in het koor van een kerk te Woudri-
chem. Indertijd (1967) was er geen geld
voor restauratie. Onlangs is de nodige res
tauratie toch uitgevoerd; kosten bijna
400.000.
Er zijn nu monumentenwachten in Fries
land, Groningen, Drenthe, Utrecht,
Noord-Holland, Noord-Brabant, Zeeland
en Zuid-Holland in oprichting. Deze acht
provinciale monumentenwachten inspecte
ren nu ruim 1100 objecten. Met de reste
rende provincies Overijssel/Gelderland en
Limburg zijn contacten gelegd om ook daar
een Monumentenwacht op te richten. Bij
monumentenzorg denken velen meestal aan
restauratie, maar of een monument nu ge
restaureerd is of niet, het moet in beide
gevallen worden onderhouden. De Monu
mentenwacht signaleert tijdig gebreken,
hetgeen niet altijd betekent dat die worden
weggenomen. Waar het wèl gebeurt, kun
nen in de meeste gevallen enorme bedragen
worden bespaard. Helaas heeft het bestuur
van de Monumentenwacht moeten constate-
106
ren, dat bij de doorsnee-bezitter van ge
bouwen een verslapping in de waakzaam
heid voor de technische staat van zijn bezit
waarneembaar is. Monumenten behoren tot
die categorie van gebouwen, waar dit ge
brek aan waakzaamheid voor het onderhoud
het grootst is. Dit is geen verwijt, zegt het
bestuur, maar dit verschijnsel is veelal te
wijten aan een gebrek aan deskundigheid.
De Monumentenwacht heeft die deskun
digheid. De provinciale monumentenwach
ten beschikken nu in totaal over twaalf man
en zes inspectiewagens. Naar schatting
heeft de Monumentenwacht sedert haar op-
Monumentenwacht op inspectie
Foto: Jacques Akerboom
richting voor meer dan zeven miljoen gld.
aan bouwkosten bespaard. Wat aan cul
tuur-historische en bouwkundige waarde is
bespaard, is niet in geld uit te drukken.
Er is sinds Kort - in Friesland, een opslag
plaats vooroude materialen, een soort werf.
Gestreefd wordt naar een viertal werven
over het gehele land gespreid, voor restaura
ties en onderhoud een noodzaak, want het
verkrijgen van oude bouwmaterialen vormt
een steeds groter wordend probleem.
v.d.W.
Men schrijft ons:
De woontoren Dever in Lisse, waarvan
melding is gemaakt in ons tijdschrijft 1966
(bldz. 11) en 1976 (bldz. 189), is onlangs
feestelijk „geopend" door de commissaris
der koningin. Dever is nu dagelijks te be
zichtigen van 10 tot 12 u. en van 14 tot 17
u.; op zondag alleen des middags.
Intussen is een achterliggend pand aange
kocht, waardoor gracht en „torentuin"
kunnen worden aangelegd, alsmede een
klein parkeerterrein. Ook de stenen palen
bij de inrit en het geheel vervallen en reeds
lang gestutte poortwachtershuisje komen nu
aan de beurt om gerestaureerd te worden.
Het huisje wordt enigzins uitgebreid naar
een kaart van 1645.
Bij dit góede nieuws uit Lisse moet echter
helaas opnieuw de aandacht worden geves
tigd op het treurige lot van het Grachthuisje,
waarover in ons tijdschrift van 1976 (bldz.
189) melding werd gemaakt. Uit de discus
sies in de gemeenteraad moet steeds weer
worden opgemaakt, dat men dit huisje niet
wenst te rekenen tot een te restaureren wo
ning. Met een kleine meerderheid heeft de
gemeenteraad nu een voorstel van B. en W.
aangenomen, waarmee het lot van het huisje
is beslist. Voorstanders van behoud van het
huisje vinden het onbegrijpelijk dat de
Rijksdienst voor de Monumentenzorg hier
geen stokje voor heeft willen steken. Vaak
kan men er trots op zijn inwoner van Lisse te
zijn; soms moet men zich erg schamen.
Het onlangs aangekondigde symposium te
Muiderberg, op 29 en 30 september a.s.,
heeft grote weerklank gevonden.
Zowel vakhistorici als belangstellende in de
archeologie en middeleeuwse geschiedenis
blijken veel belangstelling te hebben voor
een extra verdieping in het LEVEN, WO
NEN EN WERKEN IN HOLLAND AAN
HET EINDE VAN DE DERTIENDE
EEUW.
De voorbereidingscommissie van het sym
posium, slaagde er in een reeks deskundi
gen bereid te vinden tot het verzorgen van
lezingen.