m
5 Herengracht 475 (1976) Amsterdam
6. O.Z. Achterburgwal 92 (1977) Amster
dam
7. Klauwstuk Raamgracht 17 (1976) Am
sterdam
8. Klauwstuk Noordermarkt (1976) Am
sterdam
9. Vijzelstraat I t/m 7 (1918) Amsterdam
Foto: Hist. top. atlas, Gem. Archief
overgaan. Dit maakt het allemaal te hard.
Deze beeldhouwer werd in de arm genomen
omdat hij goedkoop was. Er had beslist be
ter werk geleverd kunnen worden, als er
maar iets meergeld aan uitgegeven zou zijn.
Een beeldhouwer waarvan het bekend is dat
hij goed werk aflevert, krijgt vaker opdrach
ten, zodat hij meer ervaring opdoet, waar
door hij alleen maar kundiger wordt. Hij
krijgt een soort monopolie, waardoor hij zijn
prijzen kan opschroeven. Aangezien er
minder dan vroeger gereconstrueerd wordt,
krijgen veel beeldhouwers in spé, die het
nog niet gemaakt hebben, niet eens de kans
om te tonen wat ze kunnen, laat staan dat ze
ervaring kunnen opdoen.
Iets anders waar ik mijn ongenoegen over
wil luchten, is het feit dat bij restaure
ren/reconstrueren nogal eens het woonhuis
van een extra verdieping wordt voorzien om
tot een sluitende exploitatie te komen.
Vooral beleggingsmaatschappijen als
Stadsherstel die met winstoogmerk restau
reren hanteren deze werkwijze Dit
wordt dan altijd wat vergoelijkend wegge-
praat met: „het misstaat toch niet, het
stadsbeeld wordt toch niet geschaad?" Hier
kan men natuurlijk lang en breed over twis
ten, het feit blijft dat de authenciteit van het
huis wordt aangetast. Bij restauratie preten
deert men juist het echte zoveel mogelijk
intact te laten; dus een extra verdieping zou
uit den boze moeten zijn. Bij reconstructie
van een totaal verdwenen huis in de vorm
geving zoals het er eens gestaan heeft, is het
evenzeer aanvechtbaar. Vijzelgracht 5 is
daar een voorbeeld van (ook hier recon
structie vanaf de bodem) 9 en 10). Men
meet met twee maten: aan de ene kant ijvert
men vooreen getrouwe copie: aan de andere
kant schuift men er toch doodleuk een ver
dieping tussen, waardoor het geen copie
meer is. Het resultaat is een fantasie-mé
lange van het origineel met een 20e eeuwse
ingreep, waardoor het pleidooi voor recon
structie, dus pogen het origineel terug te
krijgen, steeds meer op losse schroeven
komt te staan.
Dus weer de vraag: waartoe deze recon
structie-drift als eigenlijk van meet af aan
duidelijk is dat slechts een onecht aftreksel
van het origineel bereikt kan wordenZowel
van de Raamgracht, Kattenburgerplein en
van Vijzelgracht 5 straalt de nieuwheid er
van af, en dan heb ik het nog niet eens over
het interieur. Liever zie ik hedendaagse
vormen dan deze namaak; het risico is mis
schien groter wat het stadsbeeld aangaat,
maar het is minder schijnheilig en het zou de
moderne archictectuur in stadscentra kun
nen stimuleren. Wat krijgen we nu langza
merhand te zien? Een stad in 17e en 18e
eeuwse vormen, welke vormen op zich wel
correct zijn, maar in combinatie niet, aan
gezien onze 20e eeuwse hand ze op eigen
willekeurige wijze arrangeert.
75
