we tot de conclusie dat wat de keuze van de
venster-indeling betreft een nogal willekeu
rig beleid wordt gevoerd: soms berede
neerd, soms zuiver bepaald door subjec
tieve gevoelens als smaak. Het zou moeten
neerkomen op het tegen elkaar afwegen van
factoren als bruikbaarheid van de woning,
aanpassing in het stadsbeeld en respect voor
de historisch gegroeide situatie. In de prak
tijk zal het uitdraaien op het handhaven van
de laatste verschijningsvorm: het Empire-
venster of vaker nog, het T-raam.
Samenhangend met het vensterprobleem is
de vormgeving van de vensters op de zol
derverdiepingen de vliering. Bij het huis op
de Raamgracht 5) is de oplossing onjuist;
het huis op de Oudezijds Achterburgwal 92
6), laat ons zien hoe het zou kunnen. Omdat
deze verdiepingen in tegenstelling tot hun
oorspronkelijke functie nü bewoond moeten
worden is er licht nodig. Dat wordt onder
vangen door in het middentravee deurtjes
met glas te plaatsen. Om de vliering zouden
„Iuikramen" heel goed mogelijk zijn. Dat
zijn vensters waarvan de stijlen wat ver
breed zijn, zodat ze zich duidelijk onder
scheiden van een gewoon raam. Zo wordt
nog een beetje de oorsprong van het zolder
luik gesuggereerd. Dit is ook te zien in de
gevelrij op het Kattenburgerplein.
Een heel ander punt is de ornamentiek aan
de gevel, het beeldhouwwerk. Zeker bij de
reconstructie speelt het een grote rol of men
daar een kundig iemand voor kan aantrek
ken, iets dat afhankelijk is van de financiën.
Ik kan dit het beste met een voorbeeld ver
duidelijken: weer het huis op de Raamgracht
7). Door een prent in de atlas van Fouquet
wist men hoe het beeldhouwwerk er inder
tijd uitzag. Nog gelukkiger was de omstan
digheid dat op de Noordermarkt 18, de
zelfde motieven origineel en ongerestau-
reerd bestonden 8). Het hoefde dus alleen
maar gecopieerd te worden. Dit gaf zelfs in
deze ideale omstandigheden problemen.
Mij is verteld dat de beeldhouwer er niet
eens van op de hoogte was dat acanthus
bladeren in de 18e eeuw bol gehakt werden.
Hij was maar alvast begonnen en maakte ze
hol, niet wetend dat dat juist gothisch was.
Het werk moest worden overgedaan. Afge
zien van onwetendheid, ook achter zijn
kunde kun je een vraagteken zetten. Verge
lijken wede foto's, dan is het origineel verre
te prefereren. De copie is stijf en acade
misch; de randen zijn te scherp waardoor
licht en schaduw niet geleidelijk in elkaar
74
