Is Hengelo's oude centrum nog te redden?
//'-*
Evenals het stuk over Hilversum in het sep
tembernummer 1977 van dit blad zouden
we dit verhaal over Hengelo de titel kunnen
geven: „Hengelo, half gesloopt".
Het is nog niet zo dat het gemeentebestuur
van Hengelo allerlei grote, in het niets ein
digende boulevards heeft laten aanleggen,
maar toch zijn er wel enige overeenkomsten
in ontwikkeling, karakter en sloop van
beide plaatsen. Vooral het historische ka
rakter treft ons. Hilversum is evenals Hen
gelo een oud boerendorp met textielindus
trie, waarbij later andere industrie is geko
men; Hilversum heeft 94.000 inwoners,
Hengelo 73.000. Beide plaatsen hebben
lang hun dorpskarakter behoudenmaar ver
liezen dat steeds meer door sloop en nieuw
bouw in de dorpskern. In beide plaatsen is
langzamerhand niet veel meer overgebleven
van het werkelijk oude. Een bezoeker, die in
Hengelo komt, zal op het eerste gezicht
weinig ontdekken, dat meer dan anderhalve
eeuw oud is, en zich er daarom misschien
weinig om bekommeren dat er in de binnen
stad plaats gemaakt wordt voor moderne
bouwwerken.
Toch heeft ook Hengelo, ondanks de bom
bardementen van oktober 1944, het één en
ander over dat de moeite van het behouden
waard is.
Geschiedenis
De naam Hengelo komt volgens sommige
bronnen van „eng" en „loo", d.w.z. een
bosrijke laagte bij een eng.
In de 15e eeuw bestond het dorp o.a. uit de
Hof te Hengelo, een havezate omringd door
een gracht. Het huis raakte echter in de 18e
eeuw in verval, mede door de moeilijke
financiële positie waarin de toenmalige ei
genaars, de baronnen Mulert, zich in die tijd
bevonden. Huis en landerijen werden om
streeks 1830 verkocht en al spoedig werd
het huis afgebroken. Alleen de 17e eeuwse
poort kan men nog bewonderen als ingang
van het landgoed „Stroot" 'in Twekkelo
(gemeente Enschede), waarheen hij later
verplaatst is. Hengelo was als dorp lange
tijd veel onbelangrijker dan omliggende
plaatsen als EnschedeBorne en DeldenZo
bezaten de Burgers van Hengelo in 1675 als
vermogen 58.000 gulden, terwijl die van
Borne, dat reeds over een vrij grote textiel
industrie beschikte, 322.000 guldens beza
ten.
Omstreeks 1750 kwam ook in Hengelo de
textielindustrie op en daarmee verloor de
cfe >51 ui» Etrua
Kadastrale kaart van 182
-O-16U0-47
Fl|xl 1700/1800
ITflSDo-wio
na 1910
Kadastrale
kaart
Een vergelijking van de
kadastrale kaart van 1821
met die van 1977
1. Damastweverij van
Wolter ten Cate
2. ,,Het Neutje"
3Het pand van de familie
Nijhoff
4. Lamhooyhuis
5. Ned. herv. Kerk.
6. Voormalige kosters-
woning
7. Thomassonhuis
8. Pool huis
3
