Aan de voorzijde is weinig veranderd, al
thans niet opvallend. Er achter is er deste-
meer gebeurd. Weliswaar bleef het trappe-
huis in dit gedeelte bewaard, maar de be
staande gang en de toegang ondergingen
wel een verandering, qua stijl bijzonder
goed passend bij het oude.
De gevel aan de Vijverzijde is op onderdelen
veranderd, aangepast en waar nodig nieuw
opgetrokken. Ergens in deze gevel was een
Leeuw aangebracht. Die is eveneens geres
taureerd.
Moderne voorzieningen
De nieuwe bestemming van het complex
bracht de noodzaak mee van het aantal mo
derne voorzieningen, waarvoor o.a. een
kelder werd gebouwd, die er dus eerst niet
was. Daarvindt mennuo.a. archief-ruimte,
de ketels voor de centrale verwarming, een
papier-vemietigingsmachine, enz. Ten be
hoeve van rechtstreekse uitzendingen van
de regering werd een radio- en televisie-stu
dio ingericht; er kwam overigens een geslo
ten tv-circuit en een geschreven telexsys
teem. In de monumentale ruimten kwam
airconditioning en in de Trêveszaal boven
dien een tv-verlichting (waarvan niets is te
zien als die niet wordt gebruikt). Trouwens
wanneer er in de zalen niet wordt vergaderd,
zal men er ook geen enkel telefoontoestel
aantreffen; in de Trêveszaal onder vloer!
Ten behove van de beveiliging is tenslotte
ook nog een aantal daartoe geëigende instal
laties aangebracht. Op technisch gebied
Portaal na de restauratie, maar nog niet
geverfd
foto's, voor zover niet anders vermeld: Re-
noprojekt; Van Wijnen Bouwmy B.V., Rijs
wijk Z.H.
stelde overigens ook de RVD zo z'n techni
sche eisen.
Juweel van Nederland
We zijn over deze restauratie uitzonderlijk
uitvoerig geweest. Maar daar is dan ook alle
reden voor. Het Binnenhof in zijn geheel is
nu eenmaal historisch, architectonisch en
staatkundig van ongeëvenaarde betekenis.
Want nog zijn de dichtregels van de 17e
eeuwse rechtsgeleerde en letterkundige Ja-
cob van der Does van toepassing:
Hier ziet ghy in het kleyn 't juweel van
Nederland,
Den Haag, de woonplaats en 't verblijf der
oude Graven,
Die voor Vierhondert Jaer het Hof van 's-
Gravesandt
Hier brachten en haar Volck hier recht en
Wetten gaven.
Van dien tydt af begon die plaats in macht
en eer
Te groeyen en haer hooft met luyster op te
steecken.
Van dien tydt af begon de werelt meer en
meer
Van haer cieraet en van haer heerlyckheit te
spreecken.
De thans tot stand gekomen restauratie van
een deel van het Binnenhof is een bewijs van
het bewustzijn, dat hier sprake is van een
„juweel", een „cieraet", dat liefdevol en
met gevoel voor historie en schoonheid is
hersteld.
Vakmanschap
Er is onder de bezielende leiding van archi
tect Goudeau met groot vakmanschap aan
deze restauratie gewerkt. Een aantal van die
werkers dienen hier te worden genoemd.
De bouwkundige werken waren in handen
van Renoproject B.V., Van Wijnen, Rijs
wijk met haar uitvoerder de heer P. Jansen.
De schilderwerken van Statenzaal, Trêves
zaal en Portaal geven blijk van ambachtelijk
vakmanschap door Wits Randstad B.V.,
Amsterdam met de heren Wits, van Yperen
en Van Mourik. Andere bekwame vaklie
den: N. van Bohemen, Den Haag, die de
schilderijen restaureerde, Restauratie-ate
liers Uilenburg, Amsterdam, die het deli
cate houtsnijwerk onder handen namen en
de meubelrestauraties verrichtten, de ko
perslagerij Julius Baller B.V., Amsterdam
met het ciseleerwerk van mej. Lysbeth Te-
ding van Berkhout, verricht aan het koper
gietwerk, de haardensmid Lima C.V., Den
Haag en de gebr. van Putten, Rotterdam,
die staan voor het precieuse stucadoorwerk.
v.d.W.
200
