Ongeveer tachtig panden, waaronder een
enkel in de categorie bedrijf en techniek,
zijn sinds onze laatste publikatie (mei '77)
aan de (voorlopige; aanvullende) lijst van
beschermde monumenten toegevoegd.
Groot is vooral het aantal nieuwe monumen
ten in Coevorden en de gemeente Wymbrit-
seradeel (Heeg en Oosthem).
In Aardenburg is op de aanvullende lijst
geplaatst de Doopsgezinde schuurkerk aan
de Weststraat, gebouwd in 1636 en her
bouwd in 1793. Het gaat hier om een een
voudig rechthoekig gebouw, opgetrokken
uit baksteen met rondboogvensters in de
lange zijden en met pannen gedekt schild
dak. Inwendig treft men gepleisterde wan
den aan met geprofileerde houten kroon
lijst, trekbalken en gestucadoord koofge
welf met enig Lodewijk XVI-lofwerk en het
jaartal 1793. Het 17eeeuwse woonhuis aan
de straatzijde is in 1888 vervangen door een
neogotische voorbouw met torenvormig
opgetrokken portaal-uitbouw naast de
voorgevel.
Uit een oogpunt van oudheidkundige en
volkskundige waarde is het uit de 17e of I8e
eeuw daterende pand Molenaarsweg 7 in
Alphen a/d Rijn op de aanvullingslijst ge
plaatst.
In Amsterdam kwamen twee panden op de
aanvullende lijst: Keizersgracht 72 (uit
1625, in 1710 van een halsgevel voorzien,
in 1874 verhoogd, waarbij de voorgevel de
huidige vorm verkreeg) en Utrechtsedwars
straat 63 (waarschijnlijk ca. 1800).
In Coevorden kwam de vroegere kazerne,
daterend uit de 18e eeuw, en staande aan de
Friesestraat, hoek Schoolstraat, op de aan
vullende lijst, en niet minder dan dertien
panden in de Molenstraat, bijkans een hele
straatwand, t.w. de nummers 5 t/m 31met
uitzondering van nr. 23, in feite het gehele
kazerne-complex; de panden alle uit 1765.
Ook Bentheimerstraat 48/Spoorstraat 1-3 in
het oude vestingstadje kwam op de aanvul
lende lijst.
Vooral uit een historisch oogpunt is de
plaatsing op de lijst van de voormalige Eer
ste Drentse Landbouwschool 1823) van be
lang. Het gebouw staat aan de Dorpsstraat
in Zorgvlied (gem. Diever).
In Pieterburen (gem. Eenrum) is een grote,
opvallende boerderij, staande aan de Oos-
terweg op de lijst gekomen. De boerderij
dateert uit de 18e eeuw en is gelegen op een
omgracht terrein, waarvan reeds in 1743
bewoners worden vermeld. De huidige ge
daante wordt grotendeels bepaald door ver
bouwingen in 1832 en 1857. Het is een
hoeve onder met riet en pannen gedekt
wolfdak. Het onderkelderde woongedeelte
heeft een eveneens onderkelderde vooruit
springende vleugel met gepleisterde punt-
gevel, waarin twee vensters met zesruit-
schuiframen. In de zijgevel van deze uit
bouw een dubbele deur met ijzeren rooster
werk in houten omlijsting (derde kwart 19e
eeuw). De achtergevel van de stal heeft drie
getoogde inrijpoorten. Nabij de voorgevel
van het woonhuis een stenen bakhuis met
pannen gedekt zadeldak.
Uit een oogpunt van oudheidkundige en
volkskundige waarde is de in baksteen uit
gevoerde Limburgse hoeve aan de Lottum-
seweg 24 in Grubbenhorst op de lijst gezet
(1848).
Om dezelfde reden is de 18e eeuwse hoeve
op L-vormige plattegrond, Aan 't Veld 6 in
Gulpen beschermd verklaard. De boerderij
is grotendeels opgetrokken in vakwerk met
gewitte vullingen. De puntgevel aan het
einde van de lange vleugel is opgebouwd uit
mergelsteenblokken
Een derde nu beschermde Limburgse hoeve
is de hof „De Risselt'in Horst: 17e of 18e
eeuws ter plaatse van een laat
middeleeuwse hofstede. Delen van het met
selwerk bestaan uit secundair verwerkte
middeleeuwse bakstenen. De vensterinde
ling is 19e eeuws.
Begraafplaats
Oude begraafplaatsen krijgen ook meer en
meer de aandacht van Monumentenzorg. Zo
is onlangs op de aanvullende lijst de be
graafplaats „Groenesteeg" in Leiden op de
aanvullende lijst gekomen. De begraaf
plaats ligt op een bolwerk, dat voor zover
bekend niet beschermd is. Op de begraaf
plaats 19e eeuwse zerken en grafmonumen
ten. De aula dateert uit het derde kwart van
de 19e eeuw en is gebouwd naar een ont
werp van de stadsbouwmeester Salomon
van der Paauw
Vijf objecten in Linschoten zijn op de aan
vullende lijst gekomen: twee dwarshuizen
(beide 19e eeuw) staande aan de Dorpsstraat
en verder het voormalige tolhuisje (19e
eeuw) aan de Nieuwe Zandweg, de boerde
rij „Elsehofbehorend tot het landgoed
Linschoten, alsmede de gemetselde slan
genmuur uit de 18e eeuw.
Een uit de 18e eeuw daterend, deels gepleis
terd molenaarshuis aan de Margaretha van
Hennebergweg 2 in Loosduinen (gem. 's-
Gravenhage) is uit een oogpunt van oud
heidkundige en volkskundige waarde op de
aanvullende lijst geplaatst.
Ook om dezelfde reden: de waarschijnlijk
uit de 18e eeuw daterende boerderij aan de
Hammerstraat 21 in Merkenbosch.
Nog een boerderij (1750) staande aan de
Schoolstraat 20 in Valthe (gem. Odoorn).
Een tot het landgoed Vredenoord in Rijs
wijk Z.H. behorende ijskelder uit de 19e
eeuw mag wel als een bijzonder bescher
mingsobject worden beschouwd. De ijskel
der heeft een aarden overdekking.
Een boerderij, wellicht uit de 17e of 18e
eeuw aan de Kleverstraat 10 in Schimmert
werd ook waardig gekeurd om op de aanvul
lende lijst te komen. De dwarshuisgroep
wordt door een Zuidlimburgse ontwikke
ling gekenmerkt. De rechter vleugel bezit
vakwerk met leemvullingen; de linkervleu
gel, waarin het woonhuis, is uit baksteen
opgetrokken en dateert uit de 19e eeuw.
Blijven we nog even in Limburg. In Sittard
kwam het pand Gruisenstraat 7/9 op de lijst.
Het dateert uit de 18e eeuw. Eeveneens in
de gemeente Sittard: een 19e eeuws dwars-
huis in Ophoven.
Wegkapelletjes
Het monumentale Thorn (L) heeft er negen
beschermde monumenten bijgekregen,
waaronder vier wegkapelletjes, staande aan
de Ittervoorterweg, de Baarstraat, de Heer
baan en de Boekenderweg. Het bakstenen
kapelletje aan de eerstgenoemde weg is van
baksteen en opgericht ter ere van de H.
Hubertus. In de voorste puntgevel het op
schrift: „Hubert 1823". Het tweede kapel
letje is gewijd aan de H. Barbara (wellicht
19e eeuw). Van het derde kapelletje wordt
geen jaartal vermeld. Het is gebouwd terere
Van de H. Rochus. Het vierde tenslotte is
Thorn: veldkapelletje van de H. Antonius
138
