Maquette van het restauratieplan. Foto:
Arnold Meine Jansen.
nemen. Slechts het advies van de Vereni
ging voor tuin- en landschapsarchitecten
staat ons ter beschikking. Alle adviezen zijn
door de minister aan de Tweede Kamer
overlegd en waren op de griffie ter inzage
voorde leden. Zoals gezegd, het standpunt
van de heren prof. Temminck Groll en Boer
kennen we uit publicaties in ons tijdschrift.
Tuinarchitecten in meerderheid vóór 17e
eeuwse tuin
Alvorens tot een oordeel over het twistpunt
te komen heeft het bestuur van de Vereni
ging voor tuin- en landschapsarchitectuur
de mening van de leden gevraagd. Een vijf
tigtal gaf aan dit verzoek gehoor. Ruim 65
pet. sprak zich uit voor de aanleg van de
oorspronkelijke tuin of een aangepaste vorm
daarvan; een kleine 20 pet. was voor het
handhaven van de landschappelijk aange
legde tuin of een aangepaste vorm daarvan;
een kleine 15 pet. sprak zich uit voor het
vervaardigen van een meer eigentijds ont
werp.
Uit het advies blijkt, dat dit mede onder
schreven wordt door de Bond van Ned. tuin
en Landschapsarchitecten.
Na een aantal opmerkingen van algemene
aard en korte samenvattingen over de be
staande tuin en de oorspronkelijke tuin,
wordt een aantal overwegingen opgesomd
voor het terugbrengen van de tuin in de
oorspronkelijke staat:
Van de belangrijke buitenplaatsen uit de
17e eeuw zijn in Nederland geen goede
voorbeelden van de oorspronkelijke tuin
aanleg overgebleven
Voorde aanleg van een buitenplaats-en
ook voor Het Loo - geld, dat het één archi
tectonische conceptie betreft, waarin sprake
is van een zeerduidelijke, haast onlosmake
lijke, eenheid tussen gebouw en directe om
geving
Het betreft een buitenplaats van koning
stadhouder Willen 111, die in de vaderlandse
geschiedenis een vooraanstaande plaats in
neemt.
Het is interessant in deze een vergelijking te
maken met het Versailles van Lodewijk
XIV, de grote tegenstrever van Willem 111
(met in de spiegelzaal een plafondschilde
ring van de oversteek van Lodewijk XIV
over de Rijn in 1672) en Hampton Court, dat
door William en Mary in de barokstijl is
uitgebreid
Het is velen opgevallen hoeveel er nog
van de originele inrichting van het huis
aanwezig is. Het is meer een kwestie van
onthullen dan van het terugbrengen van iets,
dat vermoedelijk eens is geweest. Dit geldt
ook - zij het in mindere mate dan voor het
huis - voor de tuin, waar vele elementen
nog onder de grond aanwezig zijn
De bestemming van het gebouw tot mu
seum geeft een extra waarde aan deze tuin in
een educatief-museale zin. Het huis en de
tuin laten zien hoe vorstelijk" het wonen
was in de 17e eeuw, wanneer deze weer in
de oorspronkelijke staat worden gerestau
reerd en wanneer daarbij mede het symbool
van de dominantie van de mens over de vier
klassieke elementen in de natuur: aarde, wa
ter, lucht, en vuur
Als de quintessence voor de keuze van
een dergelijke oplossing voor juist deze tuin
zien beide organisaties dan ook dat het hier
een tuin betreft met een specifieke histori
sche betekenis en een typische Hollandse
aanleg, met als speciale attractie de Ko
ningsfontein, welke toentertijd de hoogst
spuitende ter wereld was.
Geen geschiedvervalsing
Het denkbare verwijt, dat men geschiedver
valsing pleegt bij het terugbrengen van de
tuin tot de oorspronkelijke, komt beide ver
enigingen, zoals zij schrijven in hun advies,
niet overtuigend voor.
Het betreffende gedeelte van de tuin achter
het huis is in ecologische zin, bijv. vegeta-
tiekundig, slechts van geringe waarde.
Ook de overwegingdat de bosrand door het
verwijderen van de ter discussie staande
boomgroepen (minstens drie) op onaan
vaardbare wijze wordt aangetast, is niet
overtuigend.
De grootste bedreiging voor het natuurlijke
milieu op dit gedeelte van de Veluwe wordt
waarschijnlijk gevormd door de sterke ver
laging van de grondwaterstand. Dit is als
een ongunstige zaak voor het oude bomen-
bestand te beschouwen. Hierbij plaatsen de
tuin- en landschapsarchitecten echter de
volgende opmerkingen:
Het bomenbestand
Het huidige bomenbestand is kwalitatief
niet overal even goed. Met name de boom
groep, die vanuit het huis gezien ter rechter
zijde staat, maakt een slechte indruk
De veijonging van het bomenbestand op
126
