Steden in Beeld
„Wanneer is een schilderij met blik op een
stadsgezicht geen „landschap" meer en
wordt het een echt stadsgezicht'?" vroeg
Stechow* zich terecht af. De expositie
„Steden in Beeld" toont aan dat in het ver
leden de stad nog een geïntegreerd deel was
van het landschap: beide waren niet los van
elkaar te denken.
Tot 28 augustus is een expositie over dit
onderwerp in het Amsterdams Historisch
Museum te zien. Het geeft ons een over
zicht van het stadsgezicht tot in de 17e
eeuw.
Reeds vanaf de 15e en 16e eeuw kennen wij
in de Nederlandse schilderkunst het „stads
gezicht", zij het dan als achtergrond van
religieuse, historische of folkorische on
derwerpen. Aan het eind van de 16e eeuw
werden gebouwen of plattegronden als stu
die geschilderd en getekend. Zo bijvoor
beeld de schilderijen van keuken, naar af
beelding van maquettes, die een voorstudie
waren voor her- of aanbouw. Ook werden
zeer nauwkeurig plattegronden van steden
en omgeving gemaakt in „vogelperspec
tief' (schuin van boven gezien).
Het werkelijke „stadsgezicht" ontstaat pas
tegen 1600. Het stadsgezicht is hier het
hoofdmotief en natuurgetrouw weergege
ven. Dit genre, dat uit topografische inte
resse is voortgekomen, kent zijn bloeitijd in
de 17e eeuw.
De tentoonstelling is overzichtelijk opge
bouwd. Werken van o.a. Van Goyen, Ruis-
dael, Waterloo, Beickheyde en Van der
Heyden zijn geëxposeerd.
Een tweetalige (Ned.-Eng) rijkgeïllus-
treerde catalogus is een goede begeleiding
voor deze „Steden in Beeld", een zelden
als één geheel bestudeerd onderwerp in de
kunstgeschiedenis.
Een bezoek aan deze expositie zal ons er
nog eens van doordringen dat wij uiterst
zorgvuldig moeten omgaan met onze hui
dige historische stadsgezichten. Laten wij
deze steden in ons beeld houden.
A.d.R.
Het historische stadsgezicht hiervan kunnen wij alleen nog in musea bewonderen.
De gracht heeft plaats moeten maken voor een vrije" trambaan.
„Dutch Landscape painting of the
century", London 1966.
121
17th
