Het Woonhuismonument
in Groningen
Monumenten-
wacht Zeeland
Onlangs is op initiatief van de Sectie Cul-
tuurconservering van de Culturele Raad
voor de provincie Groningen een door velen
lang gekoesterde wens in vervulling gegaan
met de oprichting van de .Stichting tot be
houd en restauratie van monumenten in de
provincie Groningen", kortweg genoemd
„Stichting het Woonhuismonument".
De stichting is gevestigd in de gemeente
Warffum en oefent haar werkzaamheden uit
in de provincie Groningen, met uitzonde
ring van de gemeente Groningen waar
Stadsherstel Groningen b.v. haar werkter
rein heeft.
De nieuwe stichting stelt zich ten doel het
behoud van monumenten in de provincie
Groningen te bevorderen. Onder monumen
ten verstaat de stichting ook: dorpsgezich
ten, terpen, kerkhoven en andere structuren
welke uit historische en cultuurhistorische
overwegingen waardevol zijn. In de meeste
gevallen zullen dit monumenten zijn die niet
op de officiële monumentenlijst voorko
men. Enerzijds tracht de stichting dit doel te
bereiken door middel van activiteiten op het
gebied van aankoop, restauratie, verkoop,
erfpacht of verhuur van panden die vanuit
historisch oogpunt waardevol zijn, ander
zijds door het geven van voorlichting aan
particuliere huiseigenaren door hen te wij
zen op de met name bouwtechnische-,
financiële- en juridische mogelijkheden op
het terrein van restauratie c.q. behoud van
monumentale panden.
Aan het besluit tot de oprichting van de
stichting ligt de gedachte ten grondslag dat
de provincie Groningen zijn historisch ka
rakter moet, maar ook nog kan behouden.
Het belang van het behoud van molens,
kerken en borgen wordt in zijn algemeen
heid een onbetwistbare zaak geacht. Aan
het feit dat woonhuizen zowel in numeriek
opzicht als vanuit het oogpunt van geva
rieerdheid in belangrijke mate het aanzien
van het dorpsgezicht (in samenhang met het
omliggende landschap) mee bepalen, is in
het (recente) verleden vaak op zeer onzorg
vuldige wijze voorbijgegaan. In deze situa
tie lijkt - voor wat de provincie Groningen
betreft - verandering te komen.
De gedeputeerde voor Cultuur, de heer H.
H. Kuipers, sprak tijdens de oprichtings
bijeenkomst verheugende woorden toen hij
vaststelde dat de nieuwe stichting in een
duidelijke behoefte voorziet.
Op het ogenblik voert de stichting onder
handelingen met de eigenaar van een pand
in de gemeente Öosterbroek (Zuidhoek)
over de mogelijkheid van restauratie van
zijn pand. Bovendien voert de stichting nog
onderhandelingen over nog twee andere ob
jecten.
De stichting Monumentenwacht Nederland
heeft er in Zeeland een afdeling bij gekre
gen. Ofschoon we al eerder aan dit nuttige
instituut in ons tijdschrift aandacht besteed
den, willen we graag van het feit, dat er
weereen nieuwe (provinciale) afdeling bij is
gekomengebruik maken nog eens iets over
het werk van deze instelling te vertellen.
Het doel is door het nemen van preventieve
maatregelen het verval van historisch be
langrijke gebouwen - in het algemeen de
beschermde monumenten - te voorkomen.
Die preventieve maatregelen zijn primair
gericht op het weren van regenwater; daar
door alleen al kan veel onheil aan het mo-
numentenbezit worden voorkomen en kan
derhalve veel geld worden bespaard. De
zorg strekt zich ook uit tot monumenten die
pas een „grote beurt" achterde rug hebben;
nazorg dus en wel door het regelmatig in
specteren en kleine reparaties verrichten.
De inspectie geschiedt door vakmensen, die
met een speciaal daartoe ingerichte servi
cewagen, voorzien van bouwmaterialen en
gereedschappen, minstens drie maal per
twee jaar de externe kant van de gebouwen
nagaan en kleine doch noodzakelijke repara
ties direct uitvoeren, zoals het rechtleggen
van pannen, het vastzetten van leien en
nokvorsten en het schoonmaken van goten
en afvoeren. Geconstateerde grotere gebre
ken worden doorgegeven aan de eigenaar of
beheerder van het gebouw. De monumen
tenwacht Zeeland heeft in deze provincie al
tientallen inspecties verricht.
Voor geïnteresseerden: Monumentenwacht
Zeeland: St. Pieterstraat 42, Middelburg.
Voorzijde woning Elzer Zuidbroek. De zeer verwaarloosde schuur behorende bij het woonhuis Elzer
Zuidbroek.
