Al vele jaren houdt de Waddenzee de na
tuurbeschermers. maar gelukkig ook ande
ren, bezig. Deze zomer verscheen er een
regeringsnota over. waarin de Waddenzee
een uniek natuurgebied wordt genoemd,
waarvan de waarde ligt in zijn karakter, zijn
betekenis voor de visstand van de Noord
zee, voor de vogelstand van het Noordelijk
halfrond en voor de zeehondenpopulatie
van het internationale waddengebied:
voorts in zijn betekenis voorde beleving van
een uitzonderlijke landschappelijke
schoonheid en zijn betekenis voor het na
tuurwetenschappelijk onderzoek. In de nota
somt de regering een groot aantal punten op,
die het overheidsbeleid met betrekking tot
de Waddenzee zullen bepalen. Hierin wordt
gemist de indiening van een Waddenwet,
zoals door de Landelijke vereniging tot be
houd van de Waddenzee is bepleit. De
zelfde organisatie heeft nog wel meer kri
tiek op de regeringsnota, maar men is na
tuurlijk wel ingenomen met het feit, dat de
regering na vele jaren althans tot een stand
puntbepaling is gekomen.
De Landelijke vereniging tot behoud van de
Waddenzee en de Vereniging tot behoud
van natuurmonumenten in Nederland heb
ben intussen een gezamenlijke publikatie tot
stand gebracht, die om vele redenen uniek
genoemd mag worden. Drie jaar is er aan
deze ..studie" gewerkt en voor ons ligt nu
een fors boekwerk van meer dan 350 blad
zijden groot formaat over een uniek gebied,
dat zich niet tot de Nederlandse landgrenzen
beperkt, maar zich ook tot het Duitse en
Deense territoriale gebied uitstrekt. Deze
laatste omstandigheid verklaart daarom de
medewerking ook van Duitse en Deense
200
auteurs, én het voornemen van het boek een
Duitseen Deense editie te laten verschijnen,
hetgeen op zich ook al uniek mag worden
genoemd. Maar het gaat dan zoals opge
merkt ook om een uniek gebied rijk aan
velerlei soort aspecten.
Alleen al het feit, dat de redactie, bestaande
uit Jan Abrahamse. Wouter Joentje en
Noortje van Leeuwen-Seelt. erin geslaagd
is 39 auteurs te vinden om al die verschil
lende aspecten te beschrijven, mag een pres
tatie van de eerste orde worden genoemd.
Men moet wel bijzonder gemotiveerd zijn
door het Waddenzee-gebied om een derge
lijk werk tot stand te brengen. Uit elke bij
drage dringt zich de wetenschappelijke, al-
thansdeskundige benadering op. We leggen
hierop enige nadruk, omdat het boek mis
schien iets te weinig gemikt heeft op het
grote publiek, ofschoon de prachtige foto's,
tekeningen en kaarten wel in sterke mate
bijdragen tot de neiging van de omvangrij
ke. geschreven inhoud kennis te nemen. Het
streven om een ..volmaakt" boek over de
Waddenzee te schrijven heeft naar onze me
ning nog een ander bezwaar opgeleverd.
Het boek kost 79.90: alleen voor leden
van beide verenigingen 59.90. Dat is een
groot bedrag, aan welke opmerking we ech
ter terstond willen toevoegen, dat het dit
boek ten volle waard isèn dat het in het licht
van de prijzen die tegenwoordig in het al
gemeen voor boeken worden gevraagd,
toch niet echt duur is. mede in aanmerking
genomen de rijke en fraaie illustraties.
..Waddenzee" is dus in tweeërlei opzicht
een kostbaar boek.
Met het voorwoord van staatssecretaris van
CRM. W. Meijer kunnen we het eens zijn.
Terp van Hoogebeintum (foto: J. Stoel Gro
ningen) een van de vele illustraties uit
Waddenzee'
dat het voorde samenstellers van dit boek
een uitdaging geweest (moet) zijn een uit
gave te verzorgen, waarin gepoogd is een
geïntegreerd beeld van het gehele wadden
gebied te geven.
Het lid der Tweede Kamer, de heer J. Ter
louw schreef de inleiding: een o.i. logische
keus. omdat hij zich in woord en geschrift
heeft doen kennen als een natuurbeschermer
pur sang. Terlouw is overigens de enige die
voordit pleidooi, in wat ..Waddenzee" wil
zijn. wat we zouden willen noemen, popu
laire taal hanteerde. Hij zegt. dat het geen
leerboek is. dat het een signaalfunctie heeft.
Dit laatste lijkt ons een duidelijke qualifica-
tie. maar de overige auteurs hebben hun stof
toch wel erg wetenschappelijk behandeld.
De lezer zal het er dus. als hij niet min of
meer deskundig is. wel wat moeilijk mee
hebben. Terlouw citeert Dennis Gabor in
The Mature Society. ..Tot nu vocht de mens
tegen de natuur", zegt Dennis Gabor. Van
nu af aan zal hij moeten vechten tegen zijn
eigen natuur. ..Dezelfde talenten die de
naakte aap heerser over de aarde hebben
gemaakt keren zich nu tegen hem: zijn
vechtlust, zijn rusteloos zoeken naar het
nieuwe, zijn hunkering naar opwinding en
avontuur, zelfs zijn deugden, zoals liefde
voor zijn nageslacht, en zijn sociale instinc
ten. waardoor hij bereid is zich op te offeren
voor zijn volk of zijn land. Wetenschap ge
combineerd met nationalisme heeft een si-
