Heemschut
Twee citaten
Jaargang 53 no. 5 - 1976
Maandelijkse uitgave
van de Bond Heemschut
Opgericht 1911
Beschermvrouwe
H.M. Koningin Juliana
Eindredacteur:
J.E. van der Wielen
Redacteur: G. Woudsma
Vormgeving en lay-out:
Henk Heijnis
Alle correspondentie betreffende de
redactie van het blad, richte men tot
het secretariaat van de Bond Heem
schut:
Korenmetershuis, N.Z. Kolk 28,
Postbus 10525 - Postgiro 124326
Amsterdam 1, tel. 22 52 92
Alle correspondentie betreffende ad
vertenties: B.V. 't Koggeschip,
drukkers- en uitgeversbedrijf,
Nieuwe Achtergracht 104, Postbus
1198, Amsterdam 4, tel. 22 97 21
Uit de inhoud:
Van paleis tot museum H pag. 81
Verscheidenheid in het stedelijk
milieu pag. 84
Minister contra Raad van
State pag. 88
H. in A. pag.91
Foto omslag:
De Voorstraat te Voorschoten:
in het hart van de randstad vormen
deze lindebomen al honderden jaren
een groene tunnel.
SISO 700.3 - UDC 351 .853
„De aanzienlijke groei van het toerisme
brengt ook problemen mee: het toerisme is
een van de bloeiendste, doch ook een van de
meest complexe en op lange termijn meest
kwetsbare bedrijfstakken van de Gemeen
schap. Dit hangt samen met het feit, dat men
de economische gevolgen wel goed kent,
doch niet de ecologische, sociale en andere
gevolgen, die tot nog toe nauwelijks aan
dacht kregen. Zo weet men dat de voor
naamste toeristische aantrekkingspunten
zich in ecologisch kwetsbare gebieden be
vinden: kustgebieden, bergstreken, eilan
den, meren, wouden. In deze gebieden nu
brengt elke ecologische achteruitgang de
voorwaarden zelf voor het toerisme van
morgen in gevaar. Denkt men daar genoeg
aan? Tenslotte is het wel zeker, dat de
grote verscheidenheid van monumenten in
de Europese Gemeenschap een geweldige
troef vormt voor de ontwikkeling van het
toerisme. Deze uit het verleden geërfde
rijkdom krijgt echter soms lelijke deuken:
moderne en uniforme gebouwen voor toe
ristisch gebruik doen vaak de schoonheid
van de streek teniet. Elk land heeft zijn
eigen cultuur en eigen tradities die voor
economische expansie niet zo maar over
boord mogen worden gegooid. Zo belem
mert een te grote concentratie van toeristen
de toekomstige ontwikkeling van het toe
risme: vervuiling van lucht en water, audi
tieve en visuele vervuiling. Ook op dit ge
bied moet de overheid de nodige maatrege
len nemen om te voorkomen dat het toe
risme in Europa aan zichzelf ten onder
gaat."
Dit is een lang citaat afkomstig van het
bureau van de leden van het Internationaal
verbond voor het toerisme in de EEG, die de
vorige maand aan de problematiek van het
groeiende toerisme in een werkvergadering
aandacht hebben besteed. Met name wat
wordt opgemerkt omtrent de gevaren die
monumenten gaan bedreigen door het mas
sale toeristenbezoek, is de moeite waard om
over na te denken. Toen we tijdens de
jongste paasdagen enige uren in Amsterdam
waren, is ons de schrik om het hart gesla
gen. De binnenstad leek een te sterk opge
stopte worst. De massaliteit van het ver
keer, veroorzaakt door bussen en auto's van
toeristen, verdrong compleet het zicht op
het rijke monumentenbezit. De rust van de
grachten werd volkomen verstoord, een ty
pisch voorbeeld van visuele vervuiling om
nog maar niet te spreken van vervuiling van
lucht en water. Van de rijkdommen der mu
sea kon nauwelijks worden genoten door de
drommen bezoekers. Elders was het niet
beter. Een rustige beschouwing van ons cul
turele erfgoed werd door dit massale toe
risme onmogelijk gemaakt. Nu versta men
ons niet verkeerd. Natuurlijk is het verheu
gend datzovelen naaronslandkomen, maar
het plezier wordt door de massaliteit wel
enigermate vergald. Zelfs het geveltoerisme
komt er nauwelijks meer aan te pas. Het is
goed, dat men op Europees niveau aandacht
schenkt aan dit verschijnsel.
In deze is trouwens reeds geruime tijd een
goed contact tussen het eerder genoemde
Internationaal Verbond voor het toerisme
(Alliance Internationale de Tourisme de
overkoepelende organisatie van de Euro
pese A.N.W.B.'s), de Europese Federatie
van particuliere organisaties voor de mo
numentenbescherming „Europa Nostra"
(waarvan de Bond Heemschut deel uit
maakt) en de E.T.C. (European Travel
Commission, het samenwerkingsverband
van de nationale bureaus voor toerisme).
Deze organisaties hielden al enige keren
congressen, waarin het gesignaleerde pro
bleem aan de orde is geweest en waarin
resoluties zijn aangenomen, die ter kennis
zijn gebracht van de Raad van Europa ter
verdere afhandeling. Het zal echter niet ge
makkelijk zijn voor dit vraagstuk een oplos
sing te vinden.
Aardige taak
„Ik vind het belangrijk, dat het kleine mo
nument, 't kleine woonhuis, wordt hersteld
en voor de kleine man betaalbaar wordt.
Men kan zich niet veroorloven grote mo
numenten in puin te laten vallen maar de
opbouw van kleine monumenten in de Jor-
daan, in de Nieuwmarktbuurt, daar moet je
veel meer achteraan zitten". Aan het woord
is mr. Comelis Goekoop, de nieuwe wet
houder in het Amsterdamse gemeentebe
stuur, o.m. belast met de monumentenzorg.
Mr. Goekoop zou gaarne in de monumenta
le, dure grachtenpanden de top en het mid
denmanagement willen zien wonen om hun
betrokkenheid bij de stad te vergroten, zo
lazen we in het hier geciteerde interview in
Het Parool. Zijn woorden geven vertrouwen
in de zorg, die mr. Goekoop aan het Am
sterdamse monumentenbezit wil schenken.
Hij blijkt een man met oog op de noodzaak
de oude binnenstad levend te houden. Ook
dat is een probleem, dat om oplossing
vraagt.
v. d. W.
79
