Boek
besprekingen
Onder redactie van J. E. van der Wielen
Een kerk en een handvol huizen
We zijn geneigd dit een uniek boek te noe
men en dat in meer dan één opzicht. Het is
een uitgave van de stichting ,Het Dorp Vel-
sen" en de titel is ontleend aan een artikel
van Comeille F. Janssen, in 1960 in dit
tijdschrift verschenen. Waarom is dit nu
zo'n uniek boek? Wel, in de eerste plaats
omdat een aantal inwoners van deze toch
niet zó grote gemeente zo grote genegen
heid voor hun woonplaats tonen. In de
tweede plaats, omdat zo velen er bijdragen
aan hebben gegeven. Vervolgens, omdat
zelden over de geschiedenis van een
„dorp" zo veelzijdig in één boek wordt
geschreven. Voorts is aan de typografische
verzorging bijzonder veel aandacht besteed.
Het is bovendien rijk geïllustreerd. Kortom
het is een boek voor Velsenaren om van te
smullen - de ouderen zullen er ook nog veel
van hun jeugd in terug vinden - maar de
(vele) auteurs hebben er een stuk cultuurge
schiedenis van gemaakt, dat, naar we ho
pen, ook vele anderen zal aantrekken.
Het merckwaerdigste meyn bekent
Van deze bundel, een keus uit in' De Volks
krant verschenen prenten met praatjes, eer
der in dit tijdschrift besproken, is een
nieuwe druk verschenen en bovendien een
nieuwe bundel. De tekenaar en schrijver Jan
Bouman is bijzonder onderhoudend en weet
op vele merkwaardigheden van Amsterdam
en andere plaatsen in ons land de aandacht te
vestigen. Ergens geeft hij het portret van een
vierling, waarvan hij vertelt: „De geboorte
van een vierling is een fenomeen (Bouman
wist nog niet van de onlangs geboren vijf-
ling) dat om zijn zeldzaamheid altijd sterk
de aandacht trekt. Ook Groenlo heeft een
vierling gekend en al waren deze kinderen
reeds na negen dagen overleden, men vond
de gebeurtenis merkwaardig genoeg om de
vierling op een schilderij te vereeuwigen. In
de herv. kerk van Groenlo hangt tegen een
der pijlers een paneel, waarop de vier in
1648 geboren kinderen ingebakerd staan af
gebeeld." Van dit soort „merkwaardighe
den" staat de nieuwe bundel vol. (Uitg.
Heuff, Nieuwkoop; 19,50)
Historische landhuizen.
A. I. J. M. Schellart is een vruchtbaar au
teur. Het vorige jaar publiceerde hij zijn
boek „Kastelen" en nu kregen we een zeer
fraai werk over historische landhuizen
(170). In het voorwoord van dr. F. H. M.
Grapperhaus schrijft deze terecht, dat „de
omvang van deze huizen voorde bewoning
een steeds groter probleem vormt. Onder
houd dreigt naast de zich verder opstape
lende lasten een ruïneuze factor te worden.
Daarom is het van belang, dat deze monu
menten' de bescherming krijgen, die ze al
leszins verdienen". Van elk landhuis bevat
het boek een korte historische omschrijving.
Ger Dekkers, die zich al zo vaak een be
kwaam en artistiek fotograaf heeft getoond,
maakte ook voor dit boek de foto's. (Uitg.
Ankh-Hermes b.v., Deventer)
De bouwwijze van de Scheveningse vuur
toren
Dit is een sober geschrift, uitgekomen ter
gelegenheid van het feit, dat de Scheve
ningse vuurtoren honderd jaar bestaat.
Auteur is de heer Hvan Suchtelendie over
een onderwerp schrijft, waaraan men ge
woonlijk voorbijgaat. Voor onze kust heb
ben 12 gietijzeren vuurtorens gestaan; de
oudste was die van Renesse, maar die werd
in 1915 opgeblazen. Deze vuurtoren da
teerde uit 1856. Daarna volgde in 1862 die
van Ouddorp (in 1911 afgebroken). Na die
van Breskens was de Scheveningse vierde
in de rij. Van de twaalf zijn er tenslotte nog
acht in gebruik. Het geschrift is uitgegeven
door de Technische dienst van 's Rijks kust-
verlichting.
Muiden en zijn middeleeuwse kerk
Onlangs is de restauratie van het exterieur
en het orgel van de Ned. Herv. Kerk in
Muiden (vroeger de HH Nicolaas en Catha-
rinakerk) gereed gekomen. Deze uitgave is
ter gelegenheid van dit feit tot stand geko
men. Intussen is de toren hard aan restaura
tie toe. Oude kerken zijn niet alleen uit ar
chitectonisch oogpunt interessant. Als ze
oud zijn zoals de kerk in Muiden zelfs heel
oud, zijn ze ook boeiend omdat ze een stuk
plaatselijke geschiedenis te vertellen heb
ben. Dat heeft mr. W. G. M. Cerutti in
woord en beeld met veel liefde en kennis
van zaken in dit boekje gedaan. In Muiden
is het boekje voor 6,90 verkrijgbaar. Men
kan het ook bestellen bij de uitgever: Edition
Oresto, De Pauw 22, Muiden door overma
king van 8,50 op postgiro 3452571.
Ned. monumenten in beeld
Van deze serie heeft E. Elzenga nu de pro
vincies Noord- en Zuid-Holland en Zeeland
beschreven. Evenals de andere deeltjes be
vat het niet alleen een korte beschrijving van
de vele monumenten in stad en dorp, maar
daarbij veelal uitstekende foto's, voorname
lijk afkomstig uit de collectie van de Rijks
dienst voor de Monumentenzorg. Een her
nieuwde aanbeveling is bijna overbodig.
(Uitg. Bosch en Keuning NV, Baam;
15,-).
Hollandse studiën
Deel 8 van deze uitgave van de Historische
Vereniging Holland behandelt achtereen
volgens het klooster Galilea Minor bij Mon-
nickendam (door J. C. Besteman en H. Hei-
dinga), de 16e-eeuwse landmeter Jasper
Adrieaensz. en zijn cartografisch werk
(door S. Groenveld en A. H. Hussen jr.),
Johan van Duvenvoirde en Woude, heer van
Warmond, admiraal van Holland (door A.
G. van der Steur) en Kanttekeningen bij een
17e-eeuws manuscript over Jacoba van
Beieren (door S. Groenveld). Voor fijn
proevers van geschiedenis.
Een wandeling langs de buitenplaatsen
van Heemstede
De titel van dit boekje is feitelijk nog langer.
Want de wandeling(en) wordt (worden)
gemaakt in de voorzomer van 1847. De
auteur C. Peper is min of meer te werk
gegaan als b.v. Nicolaas Beets en schenkt
daarbij veel aandacht aan de natuur en de
geschiedenis van de buitenplaatsen die hij
„bezocht". Een aantrekkelijke behandeling
van een stuk plaatselijke historie. Het is een
uitgave van de Vereniging Oud-Heem-
stede-Bennebroek. A raison van 7,50
verkrijgbaar op de gemeentehuizen van
beide plaatsen of per giro te bestellen voor
9,50 t.n.v. Penningmeester V. O. H. B„
Bennebroek; giro nr. 273506.
Noord-Friesland buitendijks
De Landelijke Vereniging tot Behoud van
de Waddenzee heeft er goed aan gedaan het
rapport, dat onlangs over dit gebied is ver
schenen, in druk uit te geven. Milieube
scherming is een lang verwaarloosde aange
legenheid geweest. Gelukkig staat dit on
derwerp nu volop in de belangstelling, zij 't
dat de milieubeschermers vaak wel een
harde en hardnekkige strijd hebben te strij
den. Hoe waardevol in menig opzicht het
waddengebied is, blijkt overduidelijk in dit
met zorg uitgegeven boekje, waarin de au
teurs o.m. het ontstaan van het desbetref
fende landschap beschrijven, alsmede de
plantengroei, de bodemfauna, de vogels, de
waterstaatkundige aspecten, de landbouw
en de werkgelegenheid. Een veelzijdig werk
met naar het ons voorkomt grote objectieve
deskundigheid geschreven. Te bestellen
door storting van 15,- op gironr.
17.26.195 van de Landelijke Vereniging tot
Behoud van de Waddenzee, Harlingen, on
der vermelding: rapport Noord-Friesland
Buitendijks.
