Heemschut in actie
Boerderij Hoofddorp
Destijds heeft Heemschut er bezwaar tegen
gemaakt dat bij realisering van het uitwer
kingsplan ,Hoofddorp-Pax Xa" de be
bouwing de boerderij Hoofdweg 743 zó
dicht zal naderen dat dit monument visueel
in de knel komt. De Rijksdienst voor de
Monumentenzorg steunde Heemschut daar
in. GS van Noord-Holland hebben B en W
van Hoofddorp nu laten weten dat zij waar
dering hebben voor de stedebouwkundige
vormgeving van het uitwerkingsplan, maar
met de aantekening: „Wel merken wij op
dat de afstand tussen de geprojecteerde
woonbebouwing en de monumentale boer
derij aan de Hoofdweg 743 wat krap is,
waardoor een visuele aantasting van dit mo
nument zal kunnen optreden. Wij zullen het
zeer op prijs stellen indien uwerzijds wordt
bezien of een zodanige situering kan wor
den verkregen, dat de afstand tot de boer
derij wordt vergroot".
Kerk Enschede
In Enschede is een heroriëntatie ontstaan
over de handhaving van de Sint Jozefkerk.
Naar aanleiding hiervan heeft Heemschut B
en W en de raad een overweging toegezon
den waarin staat: „Het is, in het algemeen,
opmerkelijk hoezeer de bevolking de kerk
niet uit het stadsbeeld wil zien verdwijnen,
ook al is het gebouw niet bijzonder oud (laat
19e of begin 20e eeuw) of architectonisch
niet van uitzonderlijke kwaliteit. Door het
hele land begint men, al of niet met succes,
acties tot behoud van kerken waaronder vele
uit de 19e eeuw. Natuurlijk kunnen niet alle
kerken op de monumentenlijst worden ge
plaatst, zoals wel gebeurde met 136 19e-
eeuwse kerken die begin 1974 werden op
gevoerd. Maar wél zou met hulp van de
plaatselijke en provinciale overheden een
ombuiging van de kerkbestemming tot
stand kunnen komen. Geen ontluisterende,
maar een opluisterende bestemming. Wel
licht toch een ontmoetingscentrum, maar
dan in moderne zin, bij voorbeeld als cultu
reel centrum, congrescentrum of openbare
bibliotheek". Heemschut realiseert zich
overigens dat niet alléén een ombuiging van
de kerkbestemming nodig is, maar ook een
ombuiging van mentaliteit.
Plan Buren
Buren (Gld) wil vergunning geven voor de
bouw van een school tussen Molenwal en
Zoetendaal. Heemschut heeft daar bezwaar
tegen. Weliswaar is getracht bij de vormge
ving van de school massaliteit te vermijden,
„maar.de te bebouwen oppervlakte is veel
te groot voor het bestaande, gevoelige ge
bied. Temeer geldt dit waar ook nog met
uitbreiding rekening is gehouden. Het te
bebouwen oppervlak is zó groot, dat, ruim
telijk gezien, het molenhuis maar ook pan
den Zoetendaal 1 en 3 (alle drie monumen
ten) in de verdrukking komen"In het verre
verleden bestond dit terrein uit siertuinen en
later ook moestuinen, waardoor er op na
tuurlijke wijze een evenwicht bestond tus
sen bebouwing en directe omgeving. Nu
nog bestaat die samenhang grotendeels,
maar scholenbouw zal haar verstoren
waarbij op enkele plaatsen de achtergevels
van de oude panden tot goothoogte achter de
nieuwbouw zullen verdwijnen en vrijwel
alle open ruimte verloren gaat.
Uitbreiding Vught
Vught wil uitbreiden, en wel in de Vughtse
Hoeven. Dat is een fraai kampen- en hoe-
venlandschap dat in hoge mate bijdraagt tot
de identiteit van Vught. Heemschut zou het
liefste zien, dat er in dit oorspronkelijke en
waardevolle gebied helemaal niet wordt ge
bouwd, maar als Vught het dan toch wil zou
het anders moeten dan men nu van plan is.
Daarom is tegen de plannen bezwaar aange
tekend. Heemschut vindt dat, als er wordt
gebouwd, deze bebouwing zo dicht moge
lijk moet aansluiten op de bestaande be
bouwing aan de Escheweg, er een grote
bufferzone moet komen tussen de nieuwe
bebouwing en het natuurgebied en een grote
verkeersweg ter ontsluiting van de nieuwe
wijk helemaal achterwege moet blijven om
dat daarmee aan het gebied nóg meer schade
zal worden berokkend. Wat de ontsluiting
van de nieuwe bebouwing betreft zou ge
bruik kunnen worden gemaakt van de
Escheweg.
Markerhof Venhuizen
„Onze bezwaren richten zich vooral tegen
de aantasting van het bestaande, vlakke
polderland met de aansluitende Westfriese
Zeedijk door een geplande bebouwing van
circa zeshonderd zomerhuizen", aldus
Heemschut tot de raad van Venhuizen. Aan
de raad wordt gevraagd te overwegen of de
belangen van de recreatie wel moeten uit
gaan boven die tot behoud van het land
schap. Daar komt nog iets bij. Volgens het
Streekplan West-Friesland Oost mogen in
het bewuste gebied 1800 zomerverblij
ven worden gebouwd. Maar dat Streekplan
is al een jaar of tien oud, en inmiddels zijn er
nieuwe inzichten in de behoefte aan recrea
tieve bestemmingen.
Molen Valkenswaard
Een tijd geleden heeft Heemschut zijn be
zorgdheid uitgesproken over de slechte staat
waarin de Dommelse watermolen in Val
kenswaard verkeert. B en W laten nu weten
dat de raad aan het eind van het oude jaar
heeft besloten de molen te kopen, voor de
prijs van één gulden. Voorwaarde is dat de
molen als monument en watermolen behou
den blijft, hij gerestaureerd wordt en het
bijbehorende terrein intact blijft. Voor di
rect noodzakelijk onderhoud is ruim twaalf
mille nodig. Algehele restauratie komt later
en het plan daarvoor is in voorbereiding.
Stationsweg Den Bosch
Met vergunning van B en W worden in Den
Bosch de panden Stationsweg 8 en 10 ver
bouwd en dat gebeurt, vindt Heemschut, op
een zodanige wijze dat de verbouwde gevels
afbreuk zullen doen aan de gave eenheid
van de zuidelijke wand van de Stationsweg
tussen de Van der Does de Willeboissingel
en de Oranje Nassaulaan. Heemschut be
treurt dit, ook al omdat de zuidelijke gevel-
wand van de weg er beter uitziet dan de
noordelijke die al is geschonden. De bond
vraagt B en W geen vergunningen meer te
verlenen voor ingrepen die het stadsbeeld
ter plaatse zouden kunnen schaden.
RW 15 in Wisch
Destijds heeft Heemschut bezwaren ge
maakt tegen het bestemmingsplan voor het
buitengebied van de gemeente Wisch. Dat
plan houdt nauw verband met de aanleg van
Rijksweg 15. Heemschut vindt, dat door
trekken van deze weg tot Varsseveld geen
soulaas zal bieden voor het drukke verkeer
door de kommen van Gaanderen en Ter-
borg. Overigens, de bond acht RW 15, wat
het veel vergende tracé in en voor het oosten
van het land betreft, niet nodig omdat RW
50 en RW 1 alternatieven bieden. De raad
van Wisch heeft echter, zo laten B en W
weten, het bezwaarschrift van Heemschut
afgewezen. Het gemeentebestuur stelt dat
een zo groot mogelijk behoud van cultuur-
16
