Groene hart van Holland een illusie
Het beleidsbeginsel van de gebun
delde deconcentratie blijkt in de
praktijk gemakkelijker gesteld dan
toegepast. Ondanks de Wet op de
Ruimtelijke Ordening, die de overheid
de mogelijkheid van maatregelen
schenkt om dat beleid door te zetten,
ondanks het toezicht van rijksinspec
teurs van de Ruimtelijke Ordening en
van de provinciale besturen, hebben
vele dorpsgemeenten, gelegen in de
landelijke gebieden, kans gezien voor
hun dorpen onevenredig grote uit
breidingen tot stand te brengen,
dwars tegen de bedoelingen van de
rijksoverheid in. Zo dreigt bijv. het
groene hart van Holland al een illusie
te worden, doordat het met een nog
steeds voortgaande toeneming der
bebouwing langzaam maar zeker aan
het dichtslibben is.
Aldus de klaagzang in het jaarverslag
van de Commissie Stad en Dorp in
Noord-Holland van de Bond Heem
schut.
De besturen van de dorpen motive
ren hun beleid met argumenten als:
het belang van vers bloed in de be
volking, betere mogelijkheden van
scholen en andere instellingen van
algemeen belang bij een groter be
volkingsaantal, enz. Daar komt nog
bij, dat vele bouwondernemers maar
al te graag bereid zijn die groei-
zuchtige gemeenten de helpende
hand te bieden. Aan koopgrage klan
ten is bepaald geen gebrek.
Ook ten noorden van het Noordzee
kanaal doen zich de hier gesigna
leerde verschijnselen voor, zij het
nog niet in die mate als ten zuiden
daarvan. Vooral de droogmakerijen
in het noordelijk deel van Noord-
Holland lopen groot gevaar daardoor
hun landelijke schoonheid te ver
liezen.
Een en ander was voor de heer
A. Barendregt, lid van de Noord
hollandse commissie Stad en Dorp
en Dijkgraaf van de Schermer, aan
leiding om het plan van de „Groene
long van Noord-Holland" te lanceren.
Directe aanleiding voor dit plan was
het voornemen van het provinciaal
bestuur het zeer grote aantal, voor
namelijk kleine, weterschappen te
concentreren in een tiental grote,
overeenkomende met de streekplan
indeling. De heer Barendregt heeft
daarop een variant voorgesteld: het
uitgestrekte groene gebied in het
hart van het noordelijk deel van
Noord-Holland wil hij in één water
schap ondergebracht hebben.
De secretaris van de commissie, ir.
F. Ottevangers, gaat in zijn verslag
diep op deze kwestie in, omdat men
in toenemende mate geconfronteerd
wordt met de gevaren, die het unieke
polderlandschap tussen Alkmaar en
Purmerend bedreigen, het landschap
van de Beemster, de Eilandspolder
en de Schermer, een der mooiste
landschappen van Noord-Holland. Het
optreden van Heemschut tegen der
gelijke gevaren werd o.a. ten op
zichte van de gemeente Beemster met
succes bekroond. Zover is het nog
niet met het bestemmingsplan van
Akersloot.
Het verslag klaagt verder over de
modernisering van fraaie oude land
wegen. Wanneer die wegen aan her
stel toe zijn, dan bekijkt men die
kwestie louter van de civieltechni
sche kant: verbreding, rechttrekking
van gebogen tracé's, slootdemping,
rooien van bomen en asfaitering. En
dan is de schoonheid van zo'n weg
verdwenen. Bovendien heeft derge
lijke modernisering nog als kwalijk
gevolg verkeersaantrekking, hetgeen
bepaald niet bevorderlijk is voor de
landelijke rust.
Ingrijpen van de kant van Heemschut
in het structuurplan van Alkmaar, dat
aanvankelijk voorzag in grachten
demping, heeft dit kwalijke voorne
men voorkomen. Heemschut pleitte
voor grachtenversmalling en daartoe
is uiteindelijk besloten.
Purmerend
Ir. Ottevangers heeft in zijn verslag
weinig goede woorden over voor het
beleid van het gemeentebestuur van
Purmerend. Van alle oude Noord
hollandse steden is Purmerend thans
ongetwijfeld de lelijkste geworden,
zo klaagt hij. Het gemeentebestuur
wil dat blijkbaar en daarom moet
alles verdwijnen wat er nog aan
schoons over is. Zo verdween de
gracht de Where en nu zijn oude ge
bouwen aan de beurt. De sloopwoede
leeft zich uit!
Tenslotte uit het verslag zorg over
de bedreiging van menige dorpskerk.
Het Groene Kerkje van Lambert-
schaag en de kerk in Schardam zijn
al gesloten en verkeren in vergaande
staat van verwaarlozing. Het probleem
is voor deze kerken een passende
bestemming te vinden, een kwestie
waarmee men overigens ook elders
in het land worstelt.
Voorbeelden van landschapsschoon
in Noord-Holland: De Oosterstraat te
Benningbroek, gemeente Sijbekarspel
Foto J
Sijbekarspel, Oosterstraat ie Bennebroek.
Foto 2:
Sijbekarspel, Oosterstraat.
