Het Vrije Volk trok de gelijkenis met
de Bijlmer, wat het blad deed vragen:
ons eerste ghetto? Een somber voor
uitzicht. Dat dit nooit zo ver moge
komen.
Intussen zitten wij én met een Bijlmer
meerprobleem én met het probleem
van de z.g. wederopbouwgebieden.
Niet een soort overheidsbeleid, dat
diep respect afdwingt.
De burgerij komt in beweging
Wat dan via de stembus niet is ge
beurd gaat nu langs andere wegen
gebeuren. Allerwegen protesten, eisen
tot inspraak en wat direct construc
tiever is, burgers, die de handen in
elkaar slaan om zelf te herstellen, op
knappen, restaureren. Wij noemden in
vorige nummers al verschillende ge
meenten, waar maatschappijen tot
stadsherstel in oprichting, of al in
volle actie waren. De gangmaker, de
Amsterdamse Maatschappij tot Stads
herstel, had enkele maanden geleden
al 126 panden in eigendom en zal in
tussen wel weer gegroeid zijn. Dioge-
nes had er 61. En met lange wacht
lijsten van gegadigden dit dwars
tegen het officiële geroep uit de raad-
hulzen, dat de binnensteden zo leeg
liepen. Ja, waardoor?
De provincie, noch stad Groningen
waren gangmakers in de veldtocht
tot herstel en restauratie van hun
waardevolle panden. Het initiatief om
tenminste de 500 monumenten in Gro
ningen te redden is genomen door
een groep burgers die een Maat
schappij tot Stadsherstel wenst. Hoe
zal de reactie zijn van de burgerij,
die dat door hun financiële bijdragen
waar moeten maken.
„Hier gebeurt niets. Het gaat achter
uit", zei mr: Overdiep, een der initia
tiefnemers. De maatschappij stelt
zich voor, om inderdaad percelen
aan te kopen en te restaureren.
Daarna kunnen zij verkocht worden,
of in eigen bezit worden gehouden
om verhuurd te worden.
In Utrecht is een werkgroep in het
leven geroepen „Herstel leefbaarheid
oude stadswijken Utrecht". Zij heeft
het college van B W toestemming
gevraagd om de ambtenaren van
Monumentenzorg te mogen helpen.
Zij willen helpen, daar waar de ge
meentelijke dienst door gebrek aan
mankracht en tijd aan verschillende
zaken niet toekomt, zoals inspecte
ren van oude voor sloop bestemde
panden op mogelijk waardevolle
fragmenten, die vóór de sloop ver
wijderd moeten worden. Zij wil ko
men tot herziening en aanvulling van
de lijst van monumenten. Zij wil ge
hele oude wijken onder de loep ne
men. Zij willen wat dóen en de af
braak en verslonzing tegenstroom
bieden.
In Idaarderadeel wil de „Stichting tot
behoud van monumenten in de ge
meente Idaarderadeel' tot actie over
gaan. Lezingen en voordrachten ook
voor de Raad, adviseren van eige
naren van monumenten, zelf aanko
pen en restaureren.
In Nijmegen legden B W een
„praatstuk" bij de paragraaf sane
ring. Wat was het resultaat? Het
antwoord van allen die er op rea
geerden: „Ga asjeblieft onze oude
wijken niet afbreken. Knap liever de
huizen daar op en zorg dat die wij
ken weer leefbaar worden, naar he
dendaagse eisen."
In Eemland is de Junior Kamer Eem-
land op de ketting gesprongen, die
metterdaad iets doen wil en het nu
niet alleen meer wil overlaten aan de
oudheidkundige verenigingen. Goed
geluid. Vooral van jonge mensen. Het
stedelijk schoon aldus De Amers-
foortsche Courant wordt door
steeds meer mensen niet alleen ge
waardeerd maar ook als volstrekt on
misbaar voor de leefbaarheid van de
stad ervaren.
Intussen heeft in Amersfoort de
Amersfoortse Jongerenraad B W
in een brief gevraagd het voortijdig
afbreken van panden in de binnen
stad te staken. Zij zijn niet gelukkig
met de gemeentelijke plannen. Er
wordt volgens de jongeren te weinig
aandacht besteed aan de typische
behoeften van de binnenstad. Over
het afbrekeen van monumenten zeg
gen zij, dat elk afgebroken monument
de waarde van de overblijvende mo
numenten doet dalen. Zij wraken het
gebrek aan inspraakmogelijkheid.
In Dordrecht is het het College van
B W zelf, dat een N.V. Stadsher
stel Dordrecht wil oprichten. Het
verwacht daar een belangrijke stimu
lans van voor de restauratie-activi
teiten in de oude binnenstad. Naast
de saneringsactiviteiten immers, zo
zegt het College, nemen de restau
ratie van de historische cultuurgoe
deren van onze stad een wezenlijke
plaats in bij de realisering van het
sanerings- en reconstructieplan voor
de binnenstad. Dat de belangstelling
daar wel degelijk voor bestaat, moge
blijken, dat onder toch financieel
lang geen gemakkelijke omstandig
heden, er afgelopen jaar vijf restau
raties voltooid zijn en vijf particuliere
restauraties in uitvoering zijn. Voor
acht in voorbereiding zijnde projec
ten is reeds subsidie toegezegd. De
restauraties van de Statenzaal en die
van de Groothoofdspoort beginnen
te vorderen.
In Weerselo staat een van de twee
adellijke jufferenstiften, die in ons
land nog bewaard zijn gebleven. Te
midden van eeuwenoude bomen
vormt het Stift Weerselo een uniek
plekje in het Twentse landschap. Het
werd onlangs op de lijst van be
schermde dorpsgezichten geplaatst.
De Stichting Twente Contact heeft
met grote instemming van de kerk
voogdij der Hervormde Gemeente en
het bestuur van de Stichting Vrien
den van het Stift Weerselo een plan
gemaakt om het Stifthuis te doen
restaureren. Het zal de bestemming
kunnen krijgen van representatief
ontvangst- en congrescentrum voor
Twente. Onder de strijdkreet „Redt
het Stift" worden gelden ingezameld,
rekening van de „Vrienden van het
Stift Weerselo", Amrobank, Almelo.
Dit zijn allemaal positieve geluiden
die Heemschut uit het hart gegrepen
zijn. Men weet het, Heemschut res
taureert niet zelf, Heemschut stimu
leert, adviseert, adresseert, propa
geert en wil zo de bodem rijp maken
voor de heemschutgedachte. Gezien
deze reactie mag Heemschut niet on
tevreden zijn over de responsie. Ook
niet al heeft het tientallen jaren ge
duurd voordat zóvele reacties, uit zó
vele groeperingen uit het maatschap
pelijke leven naar buiten kwamen.
Het is daarom ontmoedigend, dat de
restauraties en de beschermde stads
en dorpsgezichten, die zoveel bete
kenen voor het leefmilieu en de le
vensvreugd van zovelen niet de fi
nanciële middelen van overheids
wege krijgen, die zij blijkens de
uitingen uit de burgerij verdienen. Er
is een achterstand van f 100 miljoen.
