HET OUDE SLOT TE HEEMSTEDE
Tussen het Spaarne en het dorp Heemstede stond van
oudsher een kasteel, waar van omstreeks 1300 tot het
jaar 1552 de Heren van Heemstede hebben gewoond
en rechtgesproken. Aanvankelijk was het meer een
weerbaar huis, dat in de loop der tijden enkele malen
werd "verwoest en weer opgebouwd. In 1620 werd het
slct aangekocht door een van de eerste mannen van de
Republiek der Verenigde Nederlanden, Adriaan
Pauw, die het restaureerde, moderniseerde en belang
rijk uitbreidde.
Deze Adriaan Pauw, geboren in 1585, was van 1631
tot 1635 en van 1651 tot aan zijn dood in 1652 Raads
pensionaris en Grootzegelbewaarder van Holland en
West-Friesland. De meeste bekendheid verwierf hij
evenwel als Plenipotentiaris ofwel Gedeputeerde ter
Vergadering, m.a.w. een met volle bevoegdheid toe
geruste gezant, bij de onderhandelingen te Munster,
die geleid hebben tot de „vrede van Munster" in
1648. Zoals bekend, werden daar onze vrijheid en
zelfstandigheid als natie verkregen. Ter herinnering
aan dit zeer belangrijke feit liet Pauw de monumen
tale slotbrug van zijn Heemsteeds kasteel door een
architect uit de school van Lieven de Key bouwen en
noemde ze Pons Pacis, Brug van de Vrede.
In later tijd is het slot van de familie Pauw in andere
handen overgegaan en in 1810 werd het Huis voor
de sloop verkocht. Alleen de bijgebouwen bleven ge
spaard. In 1948 kwam wat er nog over was in handen
der gemeente Heemstede, bij wie de Bond Heemschut
met kracht aandrong op restauratie.
Het laat zich verstaan, dat zo kort na de oorlog er
nog geen geld was om tot restauratie over te gaan.
Het verval van de overgebleven bouwwerken ging
dan ook verder. In 1959 stortte het linkerbouwhuis in
en werd gesloopt. Ook de beroemde slotbrug was er
heel slecht aan toe. Om erger te voorkomen liet de
gemeente deze brug slopen en sloeg de afkomende
materialen op voor een latere restauratie.
Na grondige voorbereiding nam de gemeenteraad in
1964 het besluit, het rechterbouwhuis, de ingangs
poort, de walmuur, de z.g. duivenpoort en de slotbrug
te doen restaureren. Daarmee was het behoud van
deze uit cultureel oogpunt en om hun historische her
inneringen zo waardevolle objecten verzekerd. Onder
leiding van architect Ysbrand Kok uit Amsterdam en
in overleg met de Rijksdienst voor de Monumenten
zorg kon de restauratie een aanvang nemen. Ze is nu
voltooid; de foto's laten het resultaat zien.
Inmiddels zocht het gemeentebestuur naar een goede
bestemming voor het bouwhuis. Dat is nu eenmaal
noodzakelijk bij gerestaureerde gebouwen. Gelukkig
werd een huurder gevonden: de Weverij De Ploeg te
Bergeyk. Deze firma richtte het gebouw in tot toon
zaal, documentatie- en servicecentrum voor haar be
drijf. Ze liet zich daarbij adviseren door de interieur-
73
