De Stichting Diogenes
Boven: de rijk
een huis van
Stadsherstel.
gesneden kroonlijst van Prinsengracht 126 siert
Diogenes; onder: Geldersekade 3, een huis van
Naast de vereniging „Hendrick de Keyser" en de
Maatschappij tot Stadsherstel N.V. werkt sinds 1960
in Amsterdam ook de Stichting Diogenes aan het her
stel van de historische bebouwing. Deze stichting heeft
echter een bijzonder doel, namelijk het tot stand bren
gen van woningen en werkruimten voor kunstenaars,
die graag in de binnenstad willen wonen, liefst in een
oud huis met een individueel karakter. De stichting
begon met de aankoop van een klein huis in de Eerste
Tuindwarsstraat 19 dat wegens bouwvalligheid ge
sloopt dreigde te worden. De koopsom van 4.000,
werd door giften bijeengebracht.
Kort daarop schonk een warenhuis een tweede pand,
ter waarde van 3.500,Nieuwe Leliestraat 98, nog
kleiner en nog bouwvalliger.
Met subsidie van de gemeente, het rijk en de provin
cie, aangevuld door hypothecaire leningen voor de
rest van de restauratiekosten werden deze beginne
lingen weer in bruikbare staat gebracht. Daarmee was
het systeem gevonden van deze zonder kapitaal be
gonnen stichting. Door schenkingen van bedrijven,
particulieren, aspirant-bewoners en fondsen groeide
het bezit aan. Om hiervoor een vaste vorm te vinden
werd in 1962 de vereniging „Vrienden van Diogenes"
opgericht, die nu 1000 leden heeft en vier keer per
jaar door het bulletin „De Lamp van Diogenes" op
de hoogte gehouden wordt. Na eerst in het gebouw van
de kunstenaarsvereniging Arti et Amicitiae onderdak
te hebben gevonden het hele plan voor Diogenes
was in de bestuurskamer van Arti geboren kreeg
Diogenes voor zijn bureau in 1965 van de Vereniging
„Hendrick de Keyser" het uit 1634 daterende Aals
meerder Veerhuis in huur, een voormalige herberg,
eertijds beginpunt van de trekschuit naar Aalsmeer.
Het Aalsmeerder Veerhuis is sindsdien een actiecen
trum geworden in de strijd voor het behoud van de
Amsterdamse binnenstad. Behalve de twee Jakken van
Diogenes, de stichting en de vereniging, is daar het
secretariaat van het Claes Claesz Hofje en de Stich
ting Stadskern.
De oprichting van de vereniging „Levend Monument"
die eigenaars en aspirant-eigenaars van als monument
geregistreerde huizen bijeenbrengt en de voorbereiding
van de handtekeningenactie „Amsterdaad 75" die in
1967 in één week ruim 110.000 adhesiebetuigingen
ontving van mensen die óók vonden dat „de binnen
stad niet naar de bliksem mocht gaan", vonden in het
Aalsmeerder Veerhuis plaats.
Sinds de oprichting heeft de stichting Diogenes 60
percelen verworven. Enkele daarvan zijn weer over
gedragen aan verwante instellingen toen bleek dat
daardoor de restauratie of herbouw zou worden be
vorderd.
Inmiddels heeft Diogenes 21 panden gerestaureerd,
viariërend van kleine Jordaanhuisjes tot monumentale
grachtenhuizen zoals Prinsengracht 124-126. Het
63
