Mr. ARNOLD J. d'AILLY
Voorzitter van 1961-1967
Verslagenheid beheerste sinds half november het werk van ons dagelijks bestuur, toen de eerste be
richten ons bereikten, dat voorzitter d'Ailly de zware strijd voor zijn leven streed.
Op vrijdag 24 november des ochtends om 7.10 uur ontvlood hem het leven.
Sinds de heer d'Ailly, oud-bankier, oud-burgemeester van Amsterdam, in zijn 59ste levensjaar, in 1961,
als zevende in de rij van Heemschutvoorzitters, de leiding van de Bond op zich nam, is hij in meer dan
honderd bestuursvergaderingen voorgegaan met geestdrift, het hem zo eigen élan, met open tegemoet
komendheid, ontwapenende hoffelijkheid en puttend uit een rijpe ervaring inzake bestuursbeleid.
Bestuursvergaderingen waren voor de deelnemers daaraan een genoegen, hadden een zweem van feeste
lijkheid en gaven na afloop de voldoening, dat er weer werk verzet was, dat er weer nieuwe initiatieven
op stapel waren gezet, of dat er perspectieven geopend waren.
Het onderkennen van schoonheid was hem allerminst vreemd, er voor opkomen evenmin, maar er
voor strijden, zoals Heemschut dat deed, was hem aanvankelijk wel vreemd. Toen in de praktijk van
Heemschut zich vele achtergronden duidelijker voor hem gingen aftekenen, werd zijn vechtlust geprik
keld, die steeg tot een felheid, die hem tot een der voormannen maakte van de aktie Amsterdaad, in de
nazomer van 1967.
De ontwikkeling van de Zaanse Schans fascineerde hem en was aanleiding tot de Heemschutdag 1962,
die 500 Heemschutters naar de Zaan bracht. Dit werd gevolgd door een reeks adressen aan de verschil
lende overheden, met het doel de betekenis van en de ontplooiing van de Zaanse Schans in een open Kalver-
polder te bevorderen.
Hoezeer mr. d'Ailly door de Heemschutgedachte gegrepen werd en hoezeer hij zich die eigen had gemaakt,
bleek uit zijn gloedvolle openingsrede op de jaarlijkse ledenvergadering in 1964, welke rede hij in het
tijdschrift Heemschut van juli 1964 tot een artikel bewerkte: „Heemschut? Meer dan ooit!" Het is het
herlezen alleszins waard.
Hij pleitte voor openheid ten aanzien van plannen van gemeentebesturen, zoals bijvoorbeeld 's-Hertogen-
bosch die koesterde.
In een kort artikel: „Foei 's-Hertogenbosch!" hekelde hij hen, die zulke belangrijke zaken, zoals de plan
nen met een binnenstad in een onder-onsje wilden afdoen.
De moeilijke financiële positie waarin de goedwillende, maar financieel niet voldoende draagkrachtige,
restaurerende eigenaar van een klein monument kon geraken, deed hem de stimulator zijn van het
Heemschut-restauratiefonds. Een begin-kapitaal kwam bijeen, de aanzienlijke uitbreiding daarvan had hij
voor ogen en werd deel van ons werkprogramma.
Op de ledenvergadering 1965 wekte hij op, de handen ineen te slaan, in versneld tempo naar de zo
noodzakelijke 10.000 leden.
Met rustige zelfverzekerdheid, open voor een ieder, met zijn kenmerkende charme en gevoel voor humor
leidde hij de Heemschutdagen. Behalve die van 1962 naar de Zaan, waren het die van 1963 naar Assen,
121
