Bouwen
m een
dorp
Men kan in het algemeen, meen ik, wel zeggen, dal
een dorpsbeeld gevoeliger is dan een stadsbeeld,
omdat de schaal van een dorp van huis uit kleiner
is dan die van een stad.
De structuur van een dorpsplein, dat ook losser in
elkaar zit dan een stadsplein, is meestal ten gevolge
van lage bebouwing gemakkelijk te bederven. Dit
is dan ook herhaaldelijk geschied.
In Ruinen heeft men de fouten van het verleden
willen herstellen en de schaal willen behouden on
danks het feit, dat men het besluit nam op de
Brink een raadhuis te bouwen. De reden waarom
men een raadhuis op het centrale plein van het
dorp wilde hebben, ligt voor de hand: eigenlijk kan
een raadhuis nergens anders staan. Maar raadhuizen
zijn tegenwoordig heel wat groter en ingewikkelder
dan vroeger, ook in kleine gemeenten en zo was
hier dus toch wel een probleem aanwezig.
De architect van het nieuwe gemeentehuis van Rui
nen, J. Abma, licht de uitgangspunten, die bij de
bouw vorm en plaats hebben bepaald als volgt toe:
hij ziet de brink als een historisch element en heeft
het nieuwe gemeentehuis weliswaar qua sfeer en
schaal aan de bestaande omgeving willen aanpassen,
doch het tegelijkertijd een eigentijds karakter willen
geven.
De brink is volgens de architect vanouds een ge-
meenschappelijk gebruiksplein, in de dorpssfeer een
psychologisch bindend element en de natuurlijke
plaats voor het gemeentehuis.
Dat de brink zoals hij geworden was niet bijzonder
aantrekkelijk is geweest, kan men nog zien aan de
huidige bebouwing, die afgezien van de fraaie toren
en de (verminkte) Gotische kerk in architectonisch
opzicht niet belangwekkend was.
Niettemin was het geenszins simpel het karakter
van de dorpse bebouwing te handhaven met een
groot gebouw, dat bijna de gehele zuidelijke brink-
wand in beslag moest nemen, wilde men het niet
hoger maken dan wenselijk was.
De architect kwam nu voor het probleem te staan
de lange wand te doorbreken en vond de oplossing
door de raadzaal naar voren te laten springen, zodat
hier een zelfstandig element ontstond, dat in schaal
te vergelijken was met de afmetingen van de overige
bebouwing. Hij bereikte hier tevens mee, dat aan
127
Openbare leeszaal en kan
tongerecht te Emmen (foto
Wouter van Heusden).
