Heemschutberichten
Amersfoort, hoek Havik-Muurhuizen
Bij de behandeling van de Monumentenwet in de
Tweede Kamer is tot onze spijt de onderhouds
plicht geschrapt. De toenmalige Staatssecretaris heeft
bij deze gelegenheid aan de Kamer verzekerd dat
tegen beschadiging of vernieling van een monument,
evenals tegen een gebruik waardoor het wordt ont
sierd of in gevaar gebracht, krachtens art. 14 van
de wet, wel degelijk kan worden opgetreden. Ver
waarlozing zoals het niet laten herstellen van lek
kende daken en goten of het verzuim gebroken
ruiten te vervangen is een wijze van gebruik waar
door in ons klimaat een oud huis binnen enkele
jaren zodanig wordt beschadigd door weersinvloed,
dat zijn voortbestaan in gevaar wordt gebracht.
Wie geen officiële sloopvergunning kan krijgen en
liever lege grond heeft dan een oud gebouw, laat
vorst en regen de zaak slooprijp maken, zodat Bouw
en Woningtoezicht moet ingrijpen omdat instorting
dreigt. Het is een trieste gang van zaken waarvan
ieder wel voorbeelden kan noemen.
Naar aanleiding van een bijzonder sprekend geval
heeft het bestuur van de Bond Heemschut zich
thans tot de Minister van C.R.M. gewend met de
vraag of er in dergelijke situaties niet ingegrepen
zou moeten worden door de eigenaars te wijzen op
hun verplichting geen wijziging in de monumen
ten aan te brengen, noch deze te gebruiken op een
wijze waarop zij worden ontsierd of in gevaar ge
bracht.
Het ging over de panden Muurhuizen 128-130 en
Bloemendaalse Binnenpoort 1-3, die niet alleen op
de nieuwe monumentenlijst-in-voorbereiding staan
maar bovendien in het stadsbeeld op de hoek Havik-
Muurhuizen een belangrijk punt vormen. Dit
spreekt te meer door de zorg waarmee het Amers-
foortse gemeentebestuur in de naoorlogse jaren bezig
is geweest deze buurt door restauratie te doen her
leven. De drie panden zijn eigendom van het St.
Josephsgesticht en bevatten vroeger de bakkerij en
de slagerij van het bejaardentehuis. Het bestuur van
het gesticht is voornemens de panden te doen slo
pen en op het terrein een plantsoentje aan te
leggen. In afwachting daarvan worden de leegstaan
de gebouwen niet meer onderhouden.
Bij restauratie zouden de panden een recreatieve
bestemming kunnen krijgen voor de bejaarden, ter
wijl de enkele vierkante meters plantsoen in dit
opzicht nauwelijks iets te bieden hebben. Sloping
zou van alle kanten aanzienlijke schade in het stads
beeld teweegbrengen, niet in met minst doordat
het St. Josephsgesticht dan geheel in het zicht zou
komen. Heemschut wacht met grote belangstelling-
af welk standpunt de Minister in dit geval zal inne
men.
Dokkum, monumentenlijst
De gemeenteraad van Dokkum heeft besloten aan
de Minister van C.R.M. te verzoeken enkele pan
den aan de ontwerp-monumentenlijst toe te voegen,
maar ook om er een groter aantal van af te voeren.
Het bestuur van de Bond Heemschut heeft tegen
dit laatste bij de Minister bezwaar gemaakt, en
tevens verzocht aan de lijst toe te voegen de voor
malige stadsherberg en de walbeschoeiïngen c.a.
van het z.g. Nauwen, het water langs Wortelhaven,
Westersingel, Achterom, Kloostersingel, Vrijgevoch
ten Waltje, Oranjewal, Korenmarkt en Keereweer.
Zowel de verschillende in de brief genoemde pan
den als het Nauwen met zijn pittoreske bebouwing,
vormen namelijk waardevolle elementen in het ge
heel van straatwanden die hun historisch karakter
tot nog toe hebben behouden, maar dit zeker zou
den verliezen bij sloping van de oude huizen.
Venlo en omstreken, ojitxverp-streekplan
Men kan niet zeggen dat de ontwerpers van het
streekplan voor Venlo de belangen van het natuur
schoon geheel uit het oog hebben verloren. Op een
aantal gebieden is de bestemming natuurreservaat
gelegd, elders zullen landschappelijke waarden wor
den beschermd. Heemschut heeft hiervoor waar
dering uitgesproken in een brief aan de Provinciale
Staten van Limburg, maar daarbij toch ook enkele
bezwaren kenbaar gemaakt. Denkend aan de groei
ende behoefte aan natuurlijke recreatiegebieden
valt het te betreuren dat het heidegebied tussen
Venlo en de Duitse grens voor woningbouw is be
stemd, terwijl het reeds vrijwel door woonbebou
wing omgeven tuinbouwgebied bij de stad de hui
dige bestemming voorlopig houdt. Het is duidelijk
dat dit geen duurzame toestand kan zijn. Heem
schut heeft daarom aan het provinciaal bestuur
verzocht het tuinbouwgebied nu al voor woonbebou
wing te bestemmen zodat de heide verder weg re
creatiegebied kan blijven, en bovendien het militaire
oefenterrein niet van de bedoelde heide naar het
bos- en heidegebied van Blerick en Maasbree ver
plaatst hoeft te worden, wat weer verdere aantasting
van onze schaarse natuurgebieden zou meebrengen.
Haarlem, Schater Rechthuis
Aan de monumenten van de Haarlemse binnenstad
wordt, zoals ons vorige nummer aantoonde, de laat
ste tien jaar ruime en deskundige aandacht geschon
ken. Doch ook buiten de stad, in het voormalige
dorp Schoten dat nu tot de gemeente Haarlem
behoort, staat een gebouw dat in verschillende op
zichten van belang is, namelijk het oude Rechthuis.
Heemschut heeft B. en W. verzocht niet tot sloping
over te gaan van dit nog goed bruikbare pand, maar
er een nuttige bestemming aan te geven. Dan kan
de kleine begraafplaats achter het Rechthuis mede
gespaard blijven.
124
