APRÈS LA BATAILLE
Is de golf van verontwaardiging die hoog opsloeg
tegen het bouwplan van de Algemene Bank Neder
land uiteengespat zonder gevolg? De meerderheid
van de gemeenteraad is gezwicht voor de juridische
argumentatie dat de verleende bouwvergunning
voor dit plan met deze bestemming rechtskracht
blijft houden, ook al zou de raad de voor de ge
meente voordelige ruiltransactie verwerpen. Zo ge
steld waren de ongekend talrijke en felle protesten
tegen het geprojecteerde gebouw nauwelijks meer
ter zake. Toch hebben zij het debat beheerst. Zij
kwamen van overal, uit Rome, van Europa Nostra,
uit Rotterdam van een groep vooraanstaande ar
chitecten, uit de meest uiteenlopende groepen van
de Amsterdamse bevolking.
Er is iets wakker geworden. Men realiseert zich in
eens dat de grote kantoorgebouwen die door hun
schaal, hun maat, hun eenvormigheid, hun mate
riaal en hun kleur, dwars tegen het karakter van
de oude stad ingaan, die oude stad niet verrijken
met nieuwe elementen maar vernielen, uiteenbeu
ken, vertrappen.
Men gaat zich afvragen wat dit karakter van de
Amsterdamse binnenstad nu eigenlijk inhoudt, wat
het wel en wat het niet verdraagt. Wij menen dit
bij het ter perse gaan van ons Heemschut-nummer
geschreven nawoord niet beter te kunnen illustre
ren dan met een foto van het deel van de Prinsen
gracht dat bij het A.B.N.-bouwterrein aansluit. Het
stadsbeeld wordt ontsierd door de rij glimmende
autos. Dat is jammer, maar het kan weer overgaan,
althans sterk verminderen wanneer verkeer en ver
voer beter geëquipeerd worden. Er zitten „dode
plekken" in de gevelwand, in de laatste eeuw ont
staan. Ook dat kan mettertijd verbeterd worden.
Maar het geheel is er nog, een wonderlijke eenheid
van water, straatprofiel, bomen, stoepen, en indi
viduele, fijn geproportioneerde huizen. Dat is de
inzet van de strijd die nu al tientallen jaren gestre
den wordt. De A.B.N. gaat een grote kantoorkolos
bouwen tussen de Prinsen- en de Keizersgracht. Deze
slag hebben wij verloren. Maar indien het felle
verzet tot gevolg heeft dat de normen van het
welstandstoezicht nader gepreciseerd worden en de
toepassing strakker wordt gehandhaafd, dan is de
inspanning niet tevergeefs geweest.
