OUD - NUM
Welkom!
Zevenaar en Didam, bestemmingsplan Hengelder
De bezwaren die door de Bond Heemschut tegen
dit bestemmingsplan waren ingebracht, zijn door
de betrokken gemeenteraden van Zevenaar en Di
dam zonder enige aandacht voor de in discussie
gebrachte argumenten terzijde geschoven en onge
grond verklaard: Heemschut is hierop in' hoger
beroep gegaan bij G.S.
Herziening Streekplan Rijn en IJssel
Hetzelfde onderwerp kwam naar voren in de brief
van Heemschut aan de Provinciale Staten van Gel
derland naar aanleiding van de ter visie gelegde
ontwerp-herziening van het Streekplan Rijn en
IJssel, namelijk de hardnekkige pogingen van het
gemeentebestuur van Zevenaar om het historische
Huis Sevenaer van zijn gronden en daarmede van
zijn bestaansmogelijkheid te beroven, hoewel, zoals
wij reeds vaker signaleerden, hiervoor nooit een
voldoende planologische argumentatie werd gege
ven. Vroegere gemeentelijke plannen met deze
strekking zijn door G.S. tegengehouden. Des te
betreurenswaardiger is het dat het nu ter visie
gelegde ontwerp opnieuw van de desbetreffende
landbouwgronden een zo groot deel wil bestem
men voor „stads- en dorpsbebouwing", dat van het
zo fraaie uitzicht op het kasteel en het park vanaf
de oude rijksweg nauwelijks iets overblijft. Heem
schut heeft daarvan aan het provinciaal bestuur
gevraagd om het gebied ten oosten van de oude
kern van Zevenaar de huidige agrarrische bestem
ming te doen behouden.
G. B.
De landelijke Bond Heemschut heeft meermalen
gewezen op de grote betekenis die plaatselijke ver
enigingen, die een beperkt gebied tot hun werkter
rein nemen en daar de heemschutgedachte verwe
zenlijken, kunnen hebben.
De snelle uitbreiding van Leersum heeft een aan
tal inwoners, die dorpskarakter en natuurschoon
graag zo goed mogelijk willen bewaren, het initia
tief doen nemen een plaatselijke vereniging op te
richten die naast het behoud van het bestaande
dorpskarakter en natuurschoon wil pleiten voor
het scheppen van nieuwe landelijke schoonheid.
Een zeer aantrekkelijk werkprogramma met enkele
opmerkelijke initiatieven, is voorgelegd en men
kan nu reeds zeggen, dat de gehele opzet bij een
groot aantal inwoners weerklank heeft gevonden.
Wij heten de nieuwe vereniging, die zich. inmiddels
bij onze Bond heeft aangesloten van harte welkom
in onze gelederen en wensen haar een grote uit
breiding van haar invloed toe.
De stedebouwkundige verjongingskuur die Nijme
gen na de, in 1876 begonnen, ontmanteling buiten
haar eigenlijke kern heeft doorgemaakt en, als
gevolg daarvan, de exodus van velen uit de be
nauwende sfeer der voormalige vestingstad naar de
frisse villawijken, heeft niet enkel bijgedragen tot
ontvolking en dus tot gestadig verval dér deels
uitgewoonde binnenstad, maar heeft bovendien
geleid tot in steeds vlotter tempo uitgevoerde mo
dernisering en verbouwing van woonhuizen tot
winkelpanden, zodat alles bijeengenomen reeds heel
wat van het karakteristieke aanzien van oud-Nij-
megen verdwenen was toen in de jaren 1944 en
1945 door oorlogshandelingen vrijwel het gehele
hart der stad in puin werd gelegd.
Gelukkig waren toen op wonderbaarlijke wijze de
belangrijkste monumenten gespaard gebleven, be
houdens het door de Duitsers in brand gestoken
16de-eeuwse raadhuis; ook de zg. benedenstad was
er zonder veel schade afgekomen. Nijmegen bezat
toen nog het in ons land unieke beeld van de
typische aanleg en ontwikkeling ener tegen de
heuvels opgegroeide middeleeuwse stad, met tal
van achter pleisterwerk verborgen 15de en 16de-
eeuwse gevels, die rijp waren voor een verantwoorde
restauratie
De oude benedenstad als geheel was in de laatste
halve eeuw evenwel dermate verwaarloosd en in
verval geraakt, dat ze, uit sociaal en hygiënisch
standpunt, vrijwel niet meer bewoonbaar was. De
toenmalige stedebouwkundige stond derhalve voor
de moeilijke beslissing: sanering met daaraan ver
bonden restauratie, of afbraak om daarvoor een
nieuwe stadswijk in de plaats te stellen. Wegens de
aan de sanering verbonden hoge kosten besloot hij
tot het laatste.
We kunnen begrip hebben voor het standpunt
van de stedebouwkundige, maar de wijze, waarop
men gemeend heeft dit te kunnen verwezenlijken
geeft aanleiding tot gerechtvaardigde kritiek. Zon
der een duidelijk en definitief nieuwbouwplan te
hebben opgesteld begon men met het slopen van
huizen en gehele straten en de amovering van het
karakteristieke stratenplan. Intussen werd een ge
deelte van de heuvel weggegraven en een massale,
88
1) Wijlen Ir. J. G. Deur heeft zich uitermate verdienstelijk
gemaakt ten aanzien van de restauratie der Nijmeegse mo
numenten. Vgl. indit verband het aan hem en zijn werk
gewijde artikel in het tijdschrift Numaga, jrg. X.I (1964),
blz. 117-223.
