Dat het hier niet om halve maatregelen gaat,
moge blijken uit het feit, dat in 1967 de werk
zaamheden in deze steden beëindigd moeten zijn.
Een „normale" monumentenwet kende Frankrijk
uiteraard al lang, maar deze nieuwe voorziet ook
in conservatie van de interieurs, in dien zin, dat
de panden binnen een beschermde zone compleet
gerestaureerd worden. Een overkoepelende com
missie houdt de supervisie, de uitvoering is aan
de gemeenten overgelaten.
De financiering gebeurt door staatssubsidie én
gemeentebijdragen. In Frankrijk verwacht men,
dat door deze maatregel verwaarloosde wijken
weer tot juwelen van bouwkunst zullen worden
gemetamorfoseerd, waarvan men weer belangrijke
economische resultaten verwacht.
In Parijs is het Quartier du Marais tot bescherm
de zone verklaard, ter oppervlakte van 110 ha.
Deze wijk is gelegen tussen de Rue du Temple,
de grote Boulevards en les Quais. Het is het hart
van het oude Parijs, na Haussmann's ingreep, het
enige quartier, waar men nog enigszins betrouw
baar de historische trekken in het gelaat van
Parijs kan terugvinden. Groot is daarin het aan
tal fameuze en geschiedrijke patriciërshuizen, wel
iswaar onderkomen, maar dat zal, juist aangepakt
worden. Reeds een oppervlakte van 9 ha is ge
reed gekomen tussen de rues Turenne, St.
Anastase, des Coutures, Saint-Gervais, Vieille-du-
Temple, des Rosiers, Pavee en des Francs Bour
geois.
In de oude hoofdstad van de Périgord Noir, het
stadje Sarlat, waar men zich in verschillende
straatjes nog in de pracht der late middeleeuwen
kan wanen, zal de verwaarlozing worden opgehe
ven in een zone ter oppervlakte van 11 ha.
In Lyon zal het quartier Saint-Jean, de romanti
sche wijk met haar Italiaanse accenten, ter opper
vlakte van 24 ha worden gerehabiliteerd.
In Avignonwaar men de restauratie van de
Pauselijke paleizen al kent, zal de zone binnen
de 12de-eeuwse ommuring, ter oppervlakte van
6 ha worden hersteld, daarbinnen liggen uiter
aard de belangrijkste monumenten en historische
woonhuizen.
In Aix-en-Provence, de oude hoofdstad van de Pro-
vence, die haar karakter vooral getekend zag in
de 17de en 18de eeuw, worden de stadswijken in
het centrum ter oppervlakte van niet minder dan
70 ha onder handen genomen.
Bourges in de Périgord, beheerst door zijn ma
jestueuze kathedraal, een der schoonste ter we
reld, zal ter plaatse waar zich eens de Romeinse
nederzetting bevond, ter oppervlakte van 70 ha,
waarop zich nu merendeels 18de en 19de eeuwse
panden bevinden, worden hersteld, hetgeen de
omgeving van de kathedraal veilig stelt voor ge
drochtelijke bouwsels.
Zo staan nog op het programma: Chartres, zone
van 60 ha rondom de beroemde kathedraal,
Troyes, zone van 23 ha rondom de kathedraal
met grotendeels drie eeuwen oude huizen;
Saumur een zone van 33 ha, die in vier delen
uiteenvalt: de Place Saint-Jean met omgeving, de
rue Saint-Jean met omringende straten, de kaden
en de wijk aan de voet van de heuvel; het hart
van Rouaan, ter oppervlakte van 30 ha, Mont-
ferrand. 24 ha; Uzès 13 ha, Pèzenas 21 ha, enz.
Dit is een greep uit de 1200 gemeenten, maar
hiermee wordt wel al duidelijk gemaakt, wat er
staat te gebeuren.
Nederland, bij uitstek het stedenland, waar zo'n
sterk stempel op drukt van de grootsheid, die in
de 17de eeuw ten toon werd gespreid, maar dat
ook nog vele voorbeelden van de middeleeuwen
en de 18de eeuw te bieden heeft, behoeft nu niet
meer bang te zijn de eerste te zijn, die in dit op
zicht de toon aan geeft. Frankrijk geeft een dui
delijke aanwijzing, en het land heeft er zijn reden
voor. Een soortgelijke reden als wij in Nederland
hebben: trots op zijn cultuur, gerechtvaardigde
eigenwaarde om dit te tonen en goede verwach
ting van de toekomst.
28
Hiernaast: de Pauselijke paleizen te
Avignon, overzicht uit het Oosten.
Rechts, volgende blz.: de Zaanse Schans
met de molens De Huisman, De Poe
lenburg en De Kat. Op ds voorgrond
het verminkte huis Noorderkerkstraat
uit Zaandam vóór de restauratie.
