Vocrlichting over de Monumentenlijsten gewenst
In het vorige nummer van Heemschut wees Geurt
B.'inlcgreve al op verschillende reacties in den lande,
vooral op het platteland, ten aanzien van het plaat
sen van panden op de monumentenlijst.
Uit de raadsverslagen, zoals wij die in de provin
ciale pers lezen, blijkt steeds duidelijker, dat tallo
zen in de provincie geen flauw idee hebben wat met
dit vaststellen van de monumentenlijsten bedoeld
wordt. Er is veel argwaan, vrees voor aantasting van
het eigendomsrecht, enz. Steeds duidelijker tekent
zich af, dat er op dit gebied grote behoefte is aan
voorlichting. In de eerste plaats van de gemeente
besturen, maar tevens van de belanghebbenden. Het
moet toch mogelijk zijn een populair geschrift uit
te geven, waarin toegelicht wordt wat met die
monumentenlijsten bedoeld wordt. Een goede ver
spreiding hiervan op het juiste ogenblik zou vele
onnodige reacties, veel kwaad geschrijf en nog meer
misverstand voorkomen.
Er zijn ook gunstige reacties, zoals gemeenteraden,
die de voorgestelde lijsten op eigen initiatief uit
breiden met panden, die men alsnog van gewicht
acht voor het behoud van het karakter en aanzien
der gemeente. Ook vernamen wij in een gemeente,
dat het hoog tijd werd, dat aan deze voor een ieder
zo belangrijke zaak, nu eindelijk eens enige aan
dacht wordt besteed. In de betreffende gemeente
was nog nooit een pand werkelijk gerestaureerd
en er was alle aanleiding om dat nu maar eens te
doen!
Zierikzee stelt uitbreiding monumentenlijst voor
Tot de gemeenten, waar men niet alleen met alge
mene stemmen de voorstellen tot het vaststellen van
de Monumentenlijst goedkeurde, maar er boven
dien nog een overweging aan toevoegde door de
lijst met een aantal panden uit te breiden, behoort
Zierikzee. Wij hebben kennis kunnen nemen van
de gang van zaken en verbaasden ons toen niet over
het resultaat.
Op beknopte maar duidelijke wijze hebben B. en
W. de Raad een inzicht gegeven in het doel van de
Monumentenwet en de monumentenbescherming
en daarna gewezen op de betekenis hiervan voor
een stad als Zierikzee. Een deel van de toelichting
van Zierikzee's College van B. en W. aan de Raad,
geven wij hieronder gaarne weer om onze lezers
een indruk te geven van deze aanpak. Deze luidt al
dus:
„Geen betoog behoeft het, dat de bepalingen van
de Monumentenwet, waarvan wij hierboven een
overzicht hebben gegeven, van ingrijpende beteke
nis zijn voor het aan monumentenrijke Zierikzee.
Aan uw raad is het thans een oordeel te geven over
de lijst van onroerende Zierikzeese monumenten, zo
als die door de Monumentenraad is ontworpen. Met
instemming vestigen wij uw aandacht op de toe
lichting, welke bij de lijst is gevoegd, inzonderheid
op de volgende zinsneden:
„Zierikzee behoort tot de zeer weinige in ons land
„overgebleven steden, waar zowel een aanzienlijk
„aantal karakteristieke hoofdmonumenten bewaard
„bleef, als ook een uitzonderlijke gave stadsbebou-
„wing in het algemeen. Daarbij is opmerkelijk dat
„er, als in bijkans geen andere Nederlandse stad,
„een grote verscheidenheid voorkomt van histori
sche stadsbeelden. Het behoeft dan ook niet te
„verwonderen, dat in deze gemeente verhoudings
gewijs veel panden op de lijst werden geplaatst."
Het komt ons voor, dat de Monumentenraad bij
de samenstelling van de lijst met behoedzaamheid
en zin voor de werkelijkheid te werk is gegaan. De
hoogste prioriteit is uiteraard toegekend aan de
monumentale kern van Zierikzee; het stadsgedeelte
tussen de beide Havenpoorten en de Dikke Toren,
inclusief Visstraat, Korte Groendal, Wevershoek
en Melkmarkt. Hier heeft de bedoeling voorgezeten
slechts die panden niet in de lijst op te nemen,
welke ook niet onder de ruimste interpretatie kun
nen worden gebracht van hetgeen de Monumenten
wet onder monument verstaat. Wat meer kieskeu
rig is men geweest ten aanzien van straten als de
Sint Domusstraat, de Nieuwe Bogerdstraat, de Sint
Janstraten en de Verrenieuwstraat, die toch ook
zeer rijk aan fraaie panden zijn en in het algemeen
een hoogst aantrekkelijk straatbeeld opleveren. Dat
laatste geldt evenzeer voor de beide Nobelstraten,
die bovendien moeten worden gezien in het per
spectief van de Nobelpoort. Aantasting van het
straatbeeld der Nobelstraten doet tevens afbreuk
aan de aanblik van de imposante Nobelpoort. Zorg
vuldige aandacht verdient evenzeer de gesloten
gevelwand van de Nieuwe Haven, die ofschoon
niet overal van hoge kwaliteit als een zeer wezen
lijk onderdeel van het Zierikzeese stadsbeeld moet
worden aangemerkt.
De in het saneringsplan gelegen panden, die in de
lijst zijn opgenomen, zijn betrekkelijk gering in
aantal. Een uitzondering vormt de Ravestraat, waar
van een nogal ruim aantal panden op de lijst is
vermeld. De Monumentenraad blijkt zeer grote
waarde te hechten aan het behoud van deze straat,
die inderdaad een zeer uitgesproken 17cle-eeuw$
karakter heeft. Mede gezien de slechte kwaliteit der
woningen heeft uw raad in het kader van het sane
ringsplan besloten de Westzijde van de Ravestraat
te doen verdwijnen en hier ruimte scheppen voor
een openbaar gebouw. Hier doet zich dus een con
troverse voor: de gemeente Zierikzee wil in de Rave
straat door sanering een woonklimaat scheppen, dat
beantwoordt aan de eisen des tijds, anderzijds wijst
de Monumentenraad op het uniek historisch-stecle-
bouwkundige karakter van deze straat. Wij zien
hier een oplossing, door op soortgelijke wijze te
saneren als bijvoorbeeld is geschied in de Stokstraat
te Maastricht. Deze geheel vervallen en verpauper
de straat is in haar geheel in oude trant gesaneerd
en is thans geworden tot een fraai en welvarend
stadsdeel van Maastricht. Mocht de Minister aan
118
