De Pieterskerk te Utrecht
stuur van de Bond Heemschut zich toch tot B. en
W. gericht met een schrijven waarin aandacht werd
gevraagd voor de volgende punten. Dat geldt het
hoekpand van 't Eiland, met de belendingen aan
de Wielakkerstraat, blijkens de hier en daar in het
zicht gekomen stenen zeer oude panden die door
de ligging in de as van de Kerkstraat een belang
rijke plaats innemen, en die een restauratie ten
volle waard zijn. Ook de Oeverstraat,, nu een be
langrijke verkeersweg, is een „probleem-gebied". Er
zijn zeker argumenten om ook de noordwand te
amoveren en door een homogene moderne bebou
wing te vervangen. De delen van deze noordelijke
gevelwancl tussen de Hoogstraat en de Kortestraat,
en tussen de Kortestraat en de Weverstraat verke
ren weliswaar ten dele in slechte toestand, maar
bevatten toch meerdere aantrekkelijke ouderwetse
huizen die in gerestaureerde staat zeer goed in een
nieuwe straatwand zouden kunnen passen. Heem-
schat heelt er bij B. W. op aangedrongen te wil
len bevorderen dat, gezien het vele dat er van het
oude Arnhem werd verwoest, deze bebouwing ge
spaard blijft en hersteld zal worden.
Hellevoetsluis, Brielse Poort en Barakkemuoningen
Over de zaken die in deze voormalige oorlogshaven
van de Staten van Holland aan de orde zijn, vindt
men elders in dit nummer een uitvoeriger beschou
wing. Hier dient alleen vermeldt te worden dat het
bestuur van de Bond Heemschut in een adres aan
de gemeenteraad heeft verzocht om bij de nood
zakelijke verbreding van de Brielse Poort het karak
ter der vestingwerken zo min mogelijk aan te tas
ten, en om de z.g. barakkenwoningen aan de Opzo-
merlaan, niet te slopen doch te herstellen tot be
jaardenwoningen. Behalve terwille van de histo
rische herinneringen verdienen zij aandacht voor
hun eenvoudige en goed bij de achterliggende stads
wal passende architectuur. Dat is bepaald niet het
geval met de drie flatgebouwen van zes woonlagen
die aan de Opzomerlaan zijn geprojecteerd.
Utrecht, het Schröderhuis van architect Rietveld
In 1962 werd een werkcommissie gevórmd door de
besturen van de B.N.A., de Stichting Nieuw Beel
den, de Bond Heemschut, het Kon. Instituut van
ingenieurs, afd. bouwkunde, de kring H.B.O., en
het Genootschap Architectura et Amicitia, ten einde
een register op te stellen van bouwwerken uit de
laatste vijftig jaar die essentieel zijn voor de ont
wikkeling van de architectuur in Nederland en
daarbuiten. Dat het z.g. Rietveld-Schröderhuis tot
de eerste behoort die hiervoor in aanmerking
komen is duidelijk. De commissie heeft zich tot B.
en W. gewend met het verzoek de in de nabijheid
van dit huis noodzakelijke verkeersverbeteringen
zó te projecteren dat de onmiddellijke omgeving
geen structurele wijzigingen ondergaat.
G. B.
Volgens de traditie het Kunstreisboek door
Nederland noemt het een geloofwaardige traditie
heeft St. Bernoldus of Bernulphus, die van 1027
tot 1054 bisschop van Utrecht was, zowel de Lebui-
nuskerk in Deventer als de Janskerk en de Pieters
kerk in Utrecht laten bouwen. Daarvan is de laat
ste de best bewaarde, wat bepaald niet zeggen wil
dat het eerbiedwaardige gebouw in bijzonder goede
staat verkeert. Vele malen geteisterd door felle
stadsbranden, en tenslotte in 1674, na de grote
orkaan die ook het schip van de Dom deed instor
ten, van zijn monumentale, dubbelgetorende west
partij beroofd, zo wasjde Pieterskerk tot een grauw
gepleisterd gevaarte in een wat haveloze omgeving
geworden. De ruimte van het koor met de beide
koorkapellen was afgesloten voor kosterswoning en
dienstruimten, alleen' als men het schip binnen
kwam was de majestueuze romaanse ordonnantie
zichtbaar, en in de crypte kreeg men nog een gave
indruk van de bouwkunst der vroege middeleeuwen.
In 1955 werd, na grondig onderzoek, de restauratie
ter hand genomen. De scheidingswanden verdwenen,
de tufstenen muren kwamen, zwaar geschonden,
maar in hun gedaante herkenbaar, van onder de
cementlaag tevoorschijn, de kerk van St. Bernulphus
begon te herrijzen. Een dergelijk werk duurt lang
en kost veel. De 200 leden tellende Waalse gemeen
te moet nog 300.000 zelf bijdragen.
Maar als men denkt aan de bouwactiviteit van St.
Bernulphus, in zijn kleine bisschopstacl temidden
van een arm en moerassig land, een bouwbedrijvig-
heid waarvoor de blokken tufsteen en de zandste
nen zuilen uit Duitsland moesten worden aange
voerd, dan is er misschien toch wel aanleiding om
de lijst van uw fiscaal aftrekbare giften over 1963
nog uit te breiden met een overschrijving op giro-
nr. 1412 van de Twentsche Bank te Utrecht, ten
behoeve van het restauratiefonds Pieterskerk. Dat
weegt, al met al, toch minder zwaar dan een van de
steenblokken op de lange weg van de groeve naar
de bouwplaats, met de hulpmiddelen van kort na
het jaar 1000. G. B.
Geschonden kwam de tufsteenmuur onder de pleisterlaag tevoorschijn.
