84
hoog, dateert uit de 15de eeuw en heeft eigenaardige
kruisribgewelven. Het geheel is na aan restauratie
toe. Het eigenlijke doel van ons bezoek aan Zuidlaren
is de havezate Laarwoud, één van de fraaiste voorbeel
den van dit Drentse type landhuis. Het is een gaaf
omgracht huis, bestaande uit een 17de eeuws midden-
blok, waaraan in de vijftiger jaren van de 18de eeuw
twee vleugels werden toegevoegd, die voor het midden
gedeelte uitspringen. In de 19de eeuw werd de rechter
vleugel uitgebreid. Het gebouw is onlangs onder super
visie van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg
gerestaureerd en dient op het ogenblik als gemeente
huis; ten behoeve van deze nieuwe functie werd ook
de linkervleugel vergroot. Bij deze restauratie kregen
ook de interieurs een beurt. Een prachtig beschilderde
zoldering uit ca. 1700 kon weer worden herplaatst
en in de raadszaal en de trouwzaal werden 18de-
eeuwse schouwen, niet uit het huis afkomstig, toege
voegd.
Vries
Door een kenmerkend Drents landschap wordt dan
Vries bereikt. Ook hier zijn hunebedden en wat de
praehistorie betreft, in Vries bevindt zich het grootste
grafheuvelveld, waaronder de „negen bergen". Het
is een gebied dat bijzonder rijke bodemvondsten heeft
opgeleverd. Het gebied waarin zich dit tumuliveld
bevindt heet het Noorse veld. Het is door Staatsbos
beheer gekocht als natuurreservaat. De kerk van Vries
is een van de belangrijkste van heel Drente. De toren
uit de 12de eeuw is een zwaar, rijk gedetailleerd voor
beeld van de rijpe romaanse stijl. Tot de tweede reeks
galmgaten is de toren uit tufsteen opgetrokken, naar
boven toe wordt het aspect verrijkt door afwisselend
gebruik van lagen tuf- en baksteen, daarboven is het
geheel in baksteen gehouden. De bekroning van de
toren is gewijzigd in later tijd. De toren werd in 1954
gerestaureerd en bij die gelegenheid werd ook aan
de westzijde een spaarveld bovenaan aangebracht.
Laarwoud, interieur van de hal. (Foto's monumentenzorg)
Vries, N.H. Kerk. (Foto Prov. Museum).
Het schip van deze kerk is eveneens romaans. Bij de
restauratie in de jaren '40 werden de romaanse ven
sters, waarvan er nog maar twee zichtbaar waren,
opnieuw aangebracht. Zij zijn gevat in een spaar
veld, dat aan de bovenkant wordt afgesloten door
een rondboogfries. Dit rondboogfries is een motief
van Noord-Italiaanse herkomst en heeft in de hele
west-Europese romaanse bouwkunst een bijzondere
populariteit gekend. Het is in Nederland terechtge
komen. voornamelijk via het Rijn-Maasgebied. Het
oorspronkelijke koor moet een half ronde vorm gehad
hebben, het is echter vervangen in de laat-gothische
periode door een zeer rijzig koor, conform de eisen van
die tijd. Wat het meubilair betreft, er is een 13de
eeuws doopvont, een wat onhandig gesneden maar
wel charmante preekstoel uit 1661 en een paar banken
uit 1657.
Leek
Langs Norg en Roden komen we tenslotte in Leek,
waar het oude landgoed de Nienoord de aandacht
vraagt. Voor de beschrijving van dit landgoed en van
het daarin gevestigde Nationale Rijtuigmuseum ver
wijs ik gaarne naar de bijdrage van drs. H. B. Vos,
conservator van dit museum.
L. H. ROEST
