113 VC^pECvQOTlöCH <ORBEEU»ÏEL DOCUf*lEN'IA'l t£B>LAD •IM^co vSLeurELSTui^ IcUen Wit *Vicwt UW^« UalkcH ^OAA 2TUTPHE-N ^ODETOR£.NST£_ -ia-1< St.tUIEL5IUKNKJ:N XIV OE EEUW DOCUMENTAlltBLAO 1.4JU. NyMECEN- ST-iTEV£N3<£S£HOF 46 N yM EC EN - PANDXpV^FI^NCENCAS XIV C. MAARJ^M - ar-ftAVO^C*^- <x>oe_-«. e EL8UP,£ - HUI3 TOE BOECOP 1390 J "ST t^y^DlENaT r^OMUM£NTENZOq_<i FHBROARJ d^2_ K.A5retL HOPjg - RJ,DDE^ZAAL N.O.-TOtLEN R^K.K>IEN5T «""«t MONUMENTENEO^C DCCEM B ZUTPHEN RAADHUI SST EEC 3 leerde een vergelijking met reeds daarvoor onderzochte en opgemeten kappen. Het zou te ver voeren hier uit voerig uit te wijden over alle overwegingen die ons tot de datering van de kap van Rode Torenstraat 12-14 voerden. In het kort komt dat hier op neer: De kap (afbeelding 5) heeft jukspanten, die behoren tot het vroegste type van kapondersteuningsconstruc- tie. In de 13de eeuw kende men in ons land uitsluitend daken, die bestonden uit van voet tot nok lopende sporen, die paarsgewijze met elkaar waren verbonden door de z.g. haanhouten (afbeelding 6). Die sporen- paren waren alleen met elkaar verbonden door de latten, waarop de dakpannen hingen. Dit was, vooral voor grotere daken, een weinig solide constructie en gaf vaak aanleiding tot scheefzakken van het dak. Zoekende naar hechter werk kwam men omstreeks 1300 in Vlaanderen en Nederland tot de z.g. spant- jukken, die gordingen onder de sporen en haanbouten ondersteunen. Daaraan vooraf gaat eigenlijk nog een uit Frankrijk stammende constructie met stijlen, die gordingen in het midden van de kap dragen. De dak sporen worden daar nog niet ondersteund. Ook daar van heeft Zutphen een exemplaar, in het van om streeks 1300 daterende hoofdgebouw van Bornhof (Afbeelding 7). Een andere kap, die we 14de eeuw menen te mogen dateren, heeft het huis Beukenstraat 65-67 in Zutphen. Hier is een constructie, die een verder ontwikkelde fase van beide hiervoor genoemde typen toont. (Afbeelding 8). Een middel tot nog nauw keuriger datering zijn de steeds op oude kapconstruc ties voorkomende telmerken. Dat zijn merken op bij elkaar behorende kaponderdelen aangebracht, die een getal aangeven volgens een uit rechte strepen be staand systeem. (Afbeelding 9-11). Reeds in de ne eeuw is een dergelijk systeem al gebruikelijk geweest, zoals een onderzoek in de kappen van de Maastrichtse O.L. Vrouwe kerk leerde. Ook in de vroeg romaanse

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1962 | | pagina 43