86
De markante entree van het Herenlogement kan beter niet ,)vrijgelegd,>
worden.
kerk, eertijds Saaihal, gemist zal moeten worden.
Maar laten we tot het grote plan terugkeren.
Het gemeentebestuur heeft het prijzenswaardige idee
gehad de Leidenaren (en ook anderen) door middel
van een tentoonstelling „Leiden bekeken", welke is
ingericht in de Boterhal, achter de Waag, vertrouwd
te maken met dit plan of beter de plannen, want het
geheel omvat behalve het verkeer èn het parkeren, ook
het saneren van de oude binnenstad. De woningtoe
standen en ook de kwaliteit van de huizen zijn daar
namelijk verre van rooskleurig. Het feit dat de ar
beiderswoningen veelal beleggingsobjecten zijn ge
weest van de kleine man, heeft tot gevolg gehad, dat
aan onderhoud, laat staan verbetering meestal niet
meer dan het minimum is gedaan. Ook de aard, de
mentaliteit van de bewoners bracht dit misschien mee.
Hele wijken, meer typisch dan mooi, zullen worden
opgeruimd. Er zal daar o.m. open flatbouw, ten dele
voor kleine bedrijven en kantoren komen. Het ligt
vrij ver weg van de stadskern. De er voor gelegen
Herengracht blijft grotendeels gespaard. Tussen haak
jes: de oude stedebouwkundige plannen voor die wij
ken, ontstaan bij de stadsuitbreidingen van de 17e
eeuw, zijn aus einem Guss en vormen een hoogst be
langwekkend studiemateriaal.
Er is bij deze tentoonstelling gestreefd een licht ver
teerbare kost te bieden. De grote technische platte
gronden van het officiële plan zijn tot een minimum
gereduceerd. Een aantrekkelijke maquette tracht de
bezoeker duidelijk te maken, wat er allemaal aan de
hand is. Rondom zijn suggestieve foto's met dito bij
schriften aangebracht. Ook enkele grote schetsteke-
ningen, die een idee willen geven wat er nu gaat ge
beuren. Er wordt ons verteld, welke van de 32 hofjes
binnen de singels voor restauratie en sanering in aan
merking komen, namelijk 14 historisch en architec
tonisch belangrijke hofjes, terwijl van de overige 18
hofjes 11 dusdanig vervallen zijn, dat zij niet ge
schikt voor behoud zijn. Het wachten is thans op het
rapport over de financiering van het hofjesplan, welke
ondanks de zeer aanzienlijke daarmee gemoeide be
dragen in het niet verzinkt bij de kosten voor het
over 40 jaar uit te smeren grote plan.
Met voorbijgaan van de zeker belangwekkende op
lossingen betreffende buitenring en de aansluitingen
op de verdere agglomeratie rond Leiden, maken we nog
enkele verdere kanttekeningen, welke speciaal voor
Heemschut van belang kunnen zijn. We vermeldden
reeds, dat het plan Langebrug gewijzigd werd. De
gehele Langegracht (tussen Oude Singel en Maresin-
gel, dus bij de Lichtfabrieken) zal overeenkomstig
een plan uit de dertiger jaren worden gedempt:, waar
mee niets verloren is. Het gevaar van de onbevredi
gende verhouding van het profiel, zoals bij het Leven
daal, wordt ondervangen door groen en ten dele tun
neltraverse ter kruising van noord-zuid verbindingen,
waaronder ook (en dat is ernstiger) de nog resterende
Korte Mare, tussen Oude Singel en Maresingel, welk
water voor het allerg; ootste deel gedempt zal worden.
Ook voor de watersportliefhebbers is dit een bittere
pil.
Het Galgewater zal worden verbreed. Ja, dat wil
zeggen, ter ontlasting van het er parallel mee lopende
Noordeinde, de aan de zuidkant van het Galgewater
gelegen straat, die ten koste van het prachtige brede
water zal worden aangeplempt. Een brede brug ter
hoogte van de Morspoort en de v.m. Zeevaartschool
(thans Marineëtablissement) zal het gezicht van de
Bostelbrug, langs de zo belangwekkende gevel van de
Stadstimmerwerf couperen. Eertijds was daar, iets
meer stadinwaarts een ijle brug, de IJzerebrug. De
aanblik van het Galgewater is trouwens in de loop der
jaren reeds zeer sterk gewijzigd: op de hoek van het
Kort Rapenburg de Nederlandsche Bank (thans
Nederlandsche Handelmaatschappij), daarnaast de
r.k. vakschool voor meisjes, twee tamelijk hoge bouw
werken, vervolgens is er nog een aantal lagere huizen
bewaard en dan ten slotte de vanwege de reeds ge-
investeerde kapitalen niet meer te verplaatsen Roto
gravure maatschappij, die zelfs hele stegen in beslag
gaat nemen.
De Universiteit stelt ook haar eisen.
Het stadsgedeelte tussen Rapenburg en Wittesingel,
d.w.z. achter de statige Rapenburggevels zal (zeer
schematisch uitgedrukt) tei hoogte van de te dempen
Doelengracht een nieuwe verkeersader en parkeer
ruimte krijgen, waarmee ook een deel van de hortus
gemoeid is, welk stuk groen door het verdere beloop
van deze weg tevens ernstig in zijn intieme besloten
heid en rust bedreigd wordt.
De Sterrewacht, welke geen zwaar verkeer duldt, en
de logge torenflat van het Zoölogisch laboratorium
aan de Kaiserstraat hebben verhinderd, dat daar
langs en achter het gemeentearchief dwars over de
Vliet een west-oost-doorbraak zou lopen. Dit traject
