Historisch Boerderij-onderzoek
Heemschuts Collectebus
Dr. a. j. bernet kempers
16
Het ziet er in de laatste jaren slecht uit voor onze
oude boerderijen. Bij het normale verlies door ver
bouwing, sloping en afbranden zijn in de achter
ons liggende decennia oorlogsgeweld, overstromings
rampen, modernisering en herverkaveling gekomen.
Weliswaar wordt er van verschillende zijde voor
gestreden ook in deze sector te behouden wat mogelijk
is, maar daarbij gaat het toch voornamelijk om de
min of meer monumentale boerderijen. Wat alle ande
re, enkele uitzonderingen buiten beschouwing gelaten,
betreft staat uiteindelijke afbraak, vroeg of laat, vast.
Een bijzonder bedenkelijke kant daarbij is, dat deze
representanten van plattelandsleven en -bouwkunst
niet alleen materieel uit onze gezichtskring verdwijnen,
maar dat, door het ontbreken van voldoende opme-
tingstekeningen en foto's in de toekomst zelfs niet
meer mogelijk zal zijn de culturele betekenis van onze
boerderijen in hun volle omvang te bestuderen.
Onderzoekers als Gallee, Uilkema en Van Houten
hebben dit gevaar reeds tientallen van jaren geleden
onderkend en ook heden ten dage zijn nog verschil
lende instanties en personen op dit terrein werkzaam,
maar het wordt door allen erkend, dat het hier een
zaak betreft, die zo omvangrijk is, dat samenwerking
en uitbreiding van hetgeen reeds geschiedt dringend
nodig is. Daarom heeft zich een groep van personen,
die ambtshalve of door persoonlijke belangstelling-
bij de bestudering van de Nederlandse boerderijen be
trokken zijn, verenigd tot een Stichting Historisch
Boerderij-onderzoek. Van de hierin door directie en
leidende ambtenaren vertegen
woordigde instellingen noemen
wij de Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg. het Nederlands
Openluchtmuseum, het Neder
lands Landbouwmuseum, Het
Provinciaal Museum van Dren
the, het Volkskundebureau van
de Koninklijke Akademie van
Wetenschappen. Het dagelijks be
stuur wordt gevormd door onder
getekende als voorzitter, Drs G.
Th. Kokke als secretaris-penning-
meester, Drs R. C. Hekker, Ir R.
Meischke en Dr J. M. G. van der
Poel. De Stichting is gehuisvest
in het Rijksmuseum voor Volks
kunde, het Nederlands Open
luchtmuseum, te Arnhem.
Het doel van de Stichting is in zeer
grote trekken tweeledig. Enerzijds
dient hetgeen vroeger reeds op dit
gebied verricht iste worden ge
registreerd, bijeengebracht, in originali of in copie, en zo
mogelijk gereproduceerd in althans zoveel exemplaren
dat het geraadpleegd en voortgezet kan worden. Ander
zijds zullen nieuwe opmetingen en beschrijvingen tot
stand gebracht moeten worden, hetzij door de Stich
ting zelf, hetzij door anderen die daartoe gestimuleerd
of daarbij voorgelicht kunnen worden. De resultaten
van zowel het een als het ander kunnen tot mono
grafieën en uiteindelijk tot een studie over de ontwik
keling van de Nederlandse boerderij leiden.
Wil dit alles in de volle omvang kunnen geschieden,
dan zijn hiervoor voldoende geldmiddelen vereist.
Flinke subsidies, waarvoor op de daarvoor in aan
merking komende instanties een beroep is gedaan,
kleinere bijdragen, waarvoor we hierbij het gironum
mer van de heer C. Th. Kokke, penningmeester van
de Stichting, te Velp opgeven: 9642:29. Maar boven
dien is hulp van andere aard nodig en welkom. Wie
beschikt over tekeningen, foto's en ander materiaal
dat van belang kan zijn voor het historisch boerderij-
onderzoek en hoevelen kunnen dat niet zijn, juist
in de kring van de Bond Heemschut wordt daarom
verzocht hiervan kennis te geven aan het secretariaat
van de Stichting (zie boven). En ook wie meent op
andere wijze zijn steentje te kunnen bijdragen tot
het werk van de Stichting wordt om mededeling
hiervan aan hetzelfde adres verzocht.
Boerderij met schuur in de lengterichtings haaks aangebouwd te JVijeberkoop,
gem. Ooststellingwerf, Fr.onlangs afgebroken. (foto A. de Jong)
