khKohi
In de beplanting is wel het belangrijkste middel
gevonden om de kanalen een aantrekkelijke om
lijsting te geven. Met graagte is van boom- en
heesterbeplanting gebruik gemaakt, niet alleen
door het Staatsbosbeheer, die het moest aanbren
gen, maar ook door de leidinggevende figuren van
de Rijkswaterstaat. Een mooi bewijs hiervoor is
dat de kanaalloop nabij de Ehzerbrug enigszins
gewijzigd werd om een oud exemplaar van de
zeldzame koortsboom (Sassafras officinale) te
sparen. Ook thans is deze bizondere boom, om
ringd door zijn kroost, hier nog te vinden.
De beplanting werd aan het landschap èn aan het
nieuwe element het water aangepast. Het
kanaal werd er niet achter verborgen, maar werd
in het beeld betrokken. Hier is getracht door een
weloverwogen soortenkeus en een juiste groepering
de tegenstelling tussen de strakke waterweg en
het afwisselende landschap te verzachten. De
karaktergevende houtsoorten veranderen met de
aard van het doorsneden terrein. Nu eens vormen
wilgen en vooral populieren de hoofdhoutsoorten,
dan weer zijn het eiken, beuken en berken. Bij
de sluizen is veelal gebruik gemaakt van kastanjes
en linden. Ook in de meer heesterachtige hout
soorten vinden wij een gelijke afwisseling tengevol
ge van de verschillen in bodem. Overigens treffen
we er de algemeen gebruikte bomen voor groot
landschappelijk werk aan, in forse groepen of korte
rijen, in opstanden van één houtsoort en in ge
mengde beplantingen. Slechts op enkele punten,
hoofdzakelijk bij sluizen en bruggen zijn, meer
opvallende accenten aangebracht in de vorm van
enkele of groepen snelgroeiende italiaanse
populieren.
Tenslotte wil ik even stilstaan bij nog enkele
andere technische bij de kanalen behorende
voorzieningen, die op hun wijze het aanzien van
dit kanaallandschap hebben beïnvloed. Het zijn
de sluizen met ranke heftorens, de pompgemalen
en de dienstwoningen. Tezamen vormen zij een
klein centrum van activiteit, een onderbreking
van het traject. Door de eenvoudige vorm en
prettige groepering in een omlijsting van groen
92
De Exelse brug
in de weg
Lochem-Deventer,
over het hoofdkanaal
tussen Eefde en Lochem.
Foto's J. A. ten Hoopcn
Schutsluis bij Eefde, gezien Kanaalopwaarts.