m
ÉL
lieden. Het was hier te lande niet gemakkelijk een
tuin in zuivere Le Nótre stijl aan te leggen omdat
het terrein meestal te vlak was.
Wanneer wij nu een dergelijke tuin nader beschou
wen kan hiervan de volgende beschrijving worden
gegeven.
De tuin is achter het huis gelegen en afgesloten
door zeer hoge hagen, dikwijls in vormen gebogen,
daartussen lage parterres, beelden of vazen. Als
het terrein groot genoeg is dan regelmatig gevorm
de vijvers en dikwijls een koepel. Enkele buitens
hadden meer dan één tuin en in dat geval ook een
tuin vóór het huis. Enkele van zijn beginselen zoals
de symmetriek en aanwending van rechte lanen,
alsmede de wijze van indeling werden in ons land
reeds toegepast.
Een zeer groot aantal buitens zijn in deze eeuw
aangelegd. Een aantal volgt hieronder:
In het duingebied Beeckesteyn (Velsen). De aan
leg hiervan stamt uit het midden van de 17de
eeuw. Dit buiten bezit een zgn. slangenmuur, dit
is een muur, waarvan de plattegrond een slangen-
lijn beschrijft. De bochten van zo'n muur bieden
de tuinman een uitgezochte gelegenheid geheel
beschut allerlei fijne vruchten te kweken.
Westerveld, thans begraafplaats met crematorium,
het belangrijkste restant van de vroegere aanleg is
de grote laan naar de top van het duin.
Het Manpad (Heemstede).
Het Hof te Bergen. De gehele bosaanleg hiervan is
ontworpen op een stramien van vierkanten, waar
van het Hof het knooppunt vormt. Dit buiten is
in 1953 door de gemeente aangekocht.
In andere gedeelten van ons land
noem ik Oostermeer a/d Amstel,
de buitens aan de Vecht en de
Eult, meer bekend als het Baarnse
bos. Dit laatste behoort tot één
van de buitens, waar we het beste
de verhoudingen van het 18de
eeuwse park kunnen waarnemen.
Renswoude met aan de overkant
van de straatweg, in de as van
het kasteel, een kanaal (imitatie
van Versailles), dat 1 kilometer
lang was en waarvan een gedeelte
nog bestaat. Een dergelijk kanaal
vinden we nog in het park van het
kasteel Onstein (Vorden). In de
tuin van Twickel (Delden) vinden
we bij de oude orangerie (waarin
's winters een groot aantal sinaas
appelboompjes wordt onderge-
bracht) een gedeelte dat aan de 18deeeuwse situatie
herinnert.
Van de reconstructies noem ik Menckemaborg
(Uithuizen), Hillenraad (Swalmen), Nijenrode
(Breukelen), Middachten (De Steeg), Weldam
(gemeente Markelo) met een zware en hoge loof
gang en Warmelo (Diepenheim), bewoond door
H.D.H. Prinses Armgard von Lippe-Biesterfeld.
De tuinen van Weldam zijn ontworpen door de
Fransman André en tot stand gekomen onder lei
ding van de enkele jaren geleden overleden tuin
architect Hugo Poortman. De tuinen van Mid
dachten en Warmelo zijn het werk van laatstge
noemde.
igde Eeuw
Tegen het einde van de 18de eeuw ontstond in
Engeland de zgn. landschapsstijl, welke bij ons
eerst in de 19de eeuw ingang vond. Deze stijl was
een reactie op het regelmatige en strakke van de
stijl van Le Nótre. Ook hier was het de bedoeling-
de tuin groter te doen schijnen dan hij in werkelijk
heid is. Dit geschiedde o.m. door afwisseling van
aanleg en het oprichten van constructieve werken,
waardoor telkens andere uitzichten werden ver
kregen. Ook deze stijl was bedoeld voor grote
terreinen. Het water werd evenzeer als vroeger
gebruikt om het effect te verhogen. In het alge
meen bestond een tuin in deze stijl uit grasvelden
van ongelijke grootte, paden in kronkelvorm, één
of meer ronde of ovale bloemperken, vijvers in
gebogen vormen; aan de buitenzijde dicht opeen
geplante struiken. In ons land hebben de heren
82
De Voorst bij Warnsveld.
