B. van der Veen Czn.
MOET DE WESTERHAVEN TE GRONINGEN GEDEMPT WORDEN?
Nu er plannen bestaan tot demping van de
Westerhaven in Groningen, lijkt het ons niet
ondienstig hieraan een beschouwing te wijden,
daar met deze demping voor de zoveelste keer
weer een prachtig stuk stadsschoon zal verdwijnen.
Een overzicht van alle dempingen hier ter stede
sinds de opheffing van de vesting Groningen is
hier o.i. wel op zijn plaats.
Als wij een plattegrond van de stad Groningen
voor ons nemen van vóór de opheffing der Vesting
wet en wij vergelijken deze met de tegenwoordige
toestand, dan valt ons direct op hoeveel minder
waterwegen wij thans hebben, vergeleken met
toen. Sinds 1874 is er namelijk veel water ver
dwenen en daarmede veel schoonheid.
Om te beginnen in het zuiden; daar verdwenen
met de wallen alle stadsgrachten, van het oosten
af de gracht rond de Rondeelsdwinger, de grach
ten rond de Oosterdwinger en Heeredwinger, de
grachten rond de oude Röndeelsdwinger en de
Marwiksdwinger. Al deze grachten werden ver
graven tot het Verbindingskanaal, een werk dat
destijds door de provincie Groningen werd uit
gevoerd, en dat tot 1949 haar eigendom is ge
bleven. Hier is dus wel nieuwe schoonheid ont
staan, maar een die niet kan halen bij de schoon
heid van de oude bochtige grachten rond de
wallen van de dwingers.
Dit Verbindingskanaal begon bij de nieuwe
Oosterhaven, zijnde het zuidelijkste gedeelte van
de gracht rond de Steentildwinger, en eindigde
in de Zuiderhaven, tegen de nieuwe Westerhaven-
sluis, die toegang gaf tot de gracht rond de A-
dwinger, sindsdien Westerhaven genaamd.
Het gedeelte Stadsgracht rond de Kranedwinger,
van de Apoortenbrug tot het Reitdiep, werd ge
dempt (aan de buitenkant loopt nog de Melkweg),
terwijl het gedeelte der grachten rond de Reit-
diepsdwinger (de zgn. Spinhuisgracht), de
Kruiddwinger, de Jatsdwinger en de Boteringe-
dwinger veranderd werd in een aantal vijvers,
en met een gedeelte van de vervormde of ver
graven wallen tot het Noorderplantsoen gemaakt.
Alleen tussen Ebbingepoort en Steentilpoort
bleven de grachten in hoofdzaak bestaan. In het
noorden werd hierin gebouwd de sluis achter het
Jodenkerkhof in de Ebbingedwinger, die de schei
ding werd tussen Hunsingo- en Fivelingopeil,
terwijl in het noordelijkste deel van de Steentil-
dwingergracht de Oosterhavensluis werd ge
bouwd, als verbinding tussen Damsterdiep (Five
lingopeil) en Oosterhaven (Winschoterpeil).
Van de diepen die toegang gaven tot de stad was
er in het noorden het Boterdiep, in het oosten het
Damsterdiep, in het zuidoosten het Winschoter-
diep of Schuitendiep, in het zuidwesten het Hoorn-
se diep of Drentse A, en in het westen het Reitdiep
en het Hoendiep.
Het Hoendiep liep dood tegen de Stadsgracht,
maar de andere vijf diepen passeerden tussen
EEN GOED HART
Tal van leden hebben getoond onze administratie
een goed hart toe te dragen: zij gireerden spontaan
hun contributie over 1956.
De leden die hiertoe nog geen gelegenheid vonden,
verzoeken wij vriendelijk dit thans onverwijld te doen.
zij besparen ons daarmee kosten en energie, die dan
beide kunnen worden besteed aan ons aller streven:
te waken voor de schoonheid van Nederland!
15
W'wtil
-A?"' WÉ5T6RHAVeM - j A
■^^^B N. ZUtOERHAVEN
Groningen. Plattegrond Westerhaven en omgeving
