SIERSMEEDKUNST
Reeds in de prae-historie leerde de mens het bak
ken van klei en het smelten van ertsen, door toe
passing van vuur, waardoor voorwerpen van terra
cotta, brons en ijzer zijn ontstaan.
Omstreeks 1500 vóór Chr. was de kennis in het
vervaardigen van bronzen voorwerpen, naar Oos
terse techniek, in geheel Europa reeds bekend.
Het oudste ijzertijdperk wordt de Hallstadt-periode
genoemd, naar belangrijke vondsten van ijzeren
voorwerpen te Hallstadt (bij Hallstadter meer in
Oostenrijk), die waarschijnlijk tussen 800400
vóór Chr. vervaardigd zijn.
Voornamelijk werden wapenen en werktuigen van
ijzer vervaardigd, en vondt het brons meer in 't
bijzonder toepassing voor vaatwerk en sieraden
van kunstiger vorm.
Het jongere ijzeren tijdperk wordt Latène-periode
genoemd en eindigt ongeveer bij het begin onzer
jaartelling.
Dan wil ik hier de op een volgende perioden en
stijlen laten volgen waarin wij iedere keer weer op
nieuw het siersmeden terug zien, in prachtige sta
tuten, ornamenten, en gebruiksvoorwerpen.
Het bestuderen van zulke toonbeelden van
schoonheid op kunstgebied verleent opvoedende
kracht aan het kunstonderwijs: het begrijpen er
van verschaft het aesthetisch genieten. Een en an
der is noodzakelijk, niet alleen voor de beeldende
kunstenaar en de beoefenaars van enig kunstvak,
maar ook tot vooruitgang van beschaving en ont
wikkeling der edelste hoedanigheden van de mens
heid in het algemeen.
In de volgende stijlen vinden wij dan ook op aller
lei gebied dc meest uiteenlopende voorwerpen van
gegoten brons, ijzer en gesmeed ijzer. De Egyp
tische, Babylonische, Assyrische, Perzische, de
Griekse en Romeinse kunst. De Germaanse, oud-
Christelijke en de Byzantijnse kunst. De Romaanse
kunst waarin wij in het exterieur en interieur de
meest uitzonderlijke kunstvoorwerpen aantreffen.
Hier zien wij dan ook het begin van de bloeitijd
van de siersmeedkunst. Dan volgt hierop de vroeg-
Gothiek van ongeveer 12231314 en de laat-
Gothiek 14251455.
In deze laatste periode verbasterde deze kunst. Zij
ontaarde in vormen-variatie waardoor het con
structieve kunstbeginsel, de basis van de gotische
stijl in het vergeetboek geraakte, met het gevolg
dat tenslotte de gotische vormen door klassieke
werden Vervangen en de renaissance-stijl voor dc
gotische in de plaats kwam.
Het middeleeuws tijdperk, met zijn kruistochten en
ridderwezen, hield op te bestaan. Kunst en kunst
zin waren in de 15e eeuw, nu tot het gehele volks
leven doorgedrongen, zodat deze zich niet alleen
uitten in alle takken van bouwkunst, beeldhouw
kunst en schilderkunst, maar ook in eenvoudige
technieken en ambachten.
Het spreekt vanzelf dat daarbij de geest van het
volk ook in hoge mate vatbaar was voor de waar
neming van het schone in zijn naaste omgeving
en de natuur.
Na de renaissance ontstond het barock-ornament
en vervolgens al spoedig de Rokoko-stijl. Het
Louis XVI ornament klassiekachtig en Empire
ornament Heleensachtig ornament en tenslotte
de moderne stijl.
In de 19e eeuw werden vroegere kunsthistorische
stijlen nagebootst, meestal op de meest onkundige
en smaakloze manier.
De poging, aansluiting te zoeken bij een of andere
stijf en deze tot ontwikkeling te brengen, mislukte
telkens.
Het bracht de kunst slechts tot dieper verval, om
dat alle waarden gezocht werden in de uiterlijke
vorm der dingen, en niet in hun wezen. Bij zo
danige machteloosheid van kunst, oppervlakkig
heid in kunstbeoefening, en heerschappij van wan
smaak en kunstverval als de 19e eeuw toen bijna
overal vertoonde, was het heel natuurlijk dat oude
monumenten van vroegere kunst cn nationale
kunstzin de aandacht trokken. Wij mogen dan ook
zeer dankbaar zijn, voor dat vele dat behouden
bleef, zoveel schoons uit het verleden dat diene
kan tot opwekking en voorbeeld. Het is dan ook
zaak dat de kunstenaar van heden bij eventuele
restauraties van oude monumenten, de nieuwe
vormen harmonisch met de stijl van het aanwezig
bouwwerk en smeedwerk in overeenstemming
brengt.
Dit geldt ook wanneer men in een modern ge
bouw, monumentale versieringen of gebruiksvoor
werpen wil aanbrengen of plaatsen.
Ook de siersmeedkunst is een, bij voorkeur, deco-
